Αδύνατον να ξεφύγεις από τα νανοπλαστικά και μικροπλαστικά, που βρίσκονται σε κάθε σχεδόν μέρος και αντικείμενο της καθημερινής μας ζωής και τα εισπνέουμε ακόμα και όταν απλώς καθόμαστε στον καναπέ μας. Σύμφωνα με παλαιότερη ανασκόπηση 50 μελετών από το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (World Wildlife Fund/WWF), κάθε εβδομάδα «καταναλώνουμε» εν αγνοία μας 5 γραμμάρια πλαστικών σωματιδίων –όσο το βάρος μιας πιστωτικής κάρτας– μέσω του αέρα, του νερού και της τροφής, ποσότητα που θα φτάσει τα 260 γρ. σε έναν χρόνο.

Οι ειδικοί έχουν επισημάνει τους κινδύνους για την υγεία από τα αόρατα σωματίδια πλαστικού -μικρότερα από ένα δισεκατομμυριοστό του εκατοστού-, μέσω πολλών μηχανισμών όπως η χρόνια φλεγμονή, οι βλάβες στο DNA και οι ορμονικές διαταραχές. Τον περασμένο Δεκέμβριο (2024), ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Σαν Φρανσίσκο, δημοσίευσαν στο ACS Publications Environmental Science & Technology τα αποτελέσματα ανασκόπησης 3.000 μελετών για τα μικροπλαστικά για την επιβλαβή τους δράσει στην υγεία του αναπνευστικού, πεπτικού και αναπαραγωγικού συστήματος, κομίζοντας παράλληλα ισχυρές ενδείξεις για τη σύνδεσή τους με τον καρκίνο στους πνεύμονες, στο παχύ έντερο, στην ουροδόχο κύστη και στον προστάτη.

Μιλώντας στην MailOnline, o Δρ Αντώνης Μυριδάκης, ειδικός στις περιβαλλοντικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Brunel, χαρακτήρισε τα συμπεράσματα της μελέτης «ισχυρά», συγκαταλέγοντας την αυστηρή μεθοδολογία της ως στοιχείο-κλειδί για την αξιοπιστίας της.

Μικροπλαστικά και καρκίνος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πλαστικά δοχεία τροφίμων: Πώς απειλούν την υγεία – 4 σημάδια ότι έφτασε η στιγμή να τα αντικαταστήσουμε

Μικροπλαστικά: 5 έξυπνοι τρόποι που τα κρατούν μακριά από το σώμα μας

Πόσο επικίνδυνο είναι ένα αντικολλητικό τηγάνι για την υγεία μας: Μάθετε τα πάντα για τη «γρίπη του τεφλόν»

Σωρεία μελετών έχουν φωτίσει τους πιθανούς μηχανισμούς καρκινογένεσης από τα μικροπλαστικά και νανοπλαστικά για διάφορους τύπους της νόσου:

  • για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, η πρόσφατη ανασκόπηση του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια υπέδειξε ότι τα μικροπλαστικά διαταράσσουν τον προστατευτικό βλεννογόνο του εντέρου, προκαλώντας φλεγμονή, κυτταρικό θάνατο και και ογκογένεση
  • για τον καρκίνο του πνεύμονα, η ίδια μελέτη έδειξε ότι εισπνεόμενα μικροπλαστικά προκαλούν βλάβες στους ιστούς, χρόνιες φλεγμονές και αλλοιώσεις του DNA
  • μελέτη του Πανεπιστημίου του Πεκίνου (eBioMedicine, Οκτώβριος 2024) εντόπισε διάφορα μικροπλαστικά, όπως πολυστυρένιο, πολυαμίδιο και χλωριούχο πολυβινύλιο (PVC), σε όγκους 22 ασθενών με καρκίνο του προστάτη. Μάλιστα, διαπιστώθηκε ότι μεγαλύτερη κατανάλωση φαγητού σε πακέτο συνδεόταν με πολλαπλάσια επίπεδα μικροπλαστικών στους όγκους.
  • αναφορικά με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης, μελέτη του Bond University (Αύγουστος 2024) έδειξε ότι 2 στους 3 ασθενείς είχε παρουσία μικροπλαστικών στο ουροποιητικό σύστημα, που συνδέθηκε με χρόνια φλεγμονή και κυτταρική βλάβη.
  • ειδικοί του Breast Cancer UK επισημαίνουν πιθανή σύνδεση των μικροπλαστικών με τον καρκίνο του μαστού λόγω της δράσης τους ως ορμονικοί διαταράκτες· μιμούνται, δηλαδή, τα οιστρογόνα και πιθανώς προκαλούν καρκινικές αλλαγές στα κύτταρα του μαστού.

Ο μαύρος κίνδυνος στην κουζίνα

Σύμφωνα με τον οικοτοξικολόγο Δρ. Matthew Cole, ο κίνδυνος δεν περιορίζεται στα πλαστικά σκεύη μιας χρήσης, όπως τα δοχεία που χρησιμοποιούνται στο έτοιμο φαγητό, έστω και αν αποτελούν εκ των πλέον επικίνδυνων πηγών έκθεσης σε μικροπλαστικά. Τα πλαστικά κουζινικά, εξηγεί, απελευθερώνουν κάθε χρόνο περισσότερα από 5.000 κομμάτια μικροπλαστικού στο φαγητό κατά το μαγείρεμα.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται τα μαύρα πλαστικά σκεύη. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, κατασκευάζονται συχνά από ηλεκτρονικά απόβλητα -υπολογιστές, τηλεοράσεις, συσκευές- και περιέχουν τοξικές ουσίες όπως επιβραδυντικά φλόγας, μόλυβδο και υδράργυρο, που συσσωρεύονται με την πάροδο τους χρόνου.

Μελέτη του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ το 2018 αποκάλυψε τοξικές χημικές ουσίες στο 40% των μαύρων πλαστικών σκευών που εξετάστηκαν, με επίπεδα έως και 30 φορές υψηλότερα από το ασφαλές όριο. Μια από αυτές ήταν οι πολυβρωμιούχοι διφαινυλαιθέρες (PBDE), ένα κοινό επιβραδυντικό φλόγας που συνδέεται με ορμονικές διαταραχές και καρκίνογένεση.

2 tips για μείωση του κινδύνου

Για να περιορίσουμε την έκθεση στα μικροπλαστικά, ο Δρ Μυριδάκης συστήνει:

  • να αποφεύγουμε την αποθήκευση τροφίμων σε παλιά πλαστικά δοχεία ή πλαστικά δοχεία μιας χρήσης, τα οποία αποβάλλουν μεγάλες ποσότητες μικροσωματιδίων.
  • να φροντίζουμε για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στους εσωτερικούς χώρους, καθώς τα μικροπλαστικά είναι πιο άφθονα σε εσωτερικούς χώρους. Το τακτικό σκούπισμα με φίλτρα αέρα υψηλής ποιότητας, το ξεσκόνισμα και ο εξαερισμός μπορούν να βοηθήσουν.

*Με πληροφορίες από τους New York Times και την MailOnline.

Διαβάστε επίσης

Νερό βρύσης ή από πλαστικό μπουκάλι; Ερευνητές προειδοποιούν για τους κινδύνους από τα μικροπλαστικά

SOS για τη γονιμότητα: Επικίνδυνα μικροπλαστικά εντοπίστηκαν και στην «ευαίσθητη» ανδρική περιοχή

Εγκυμοσύνη: Ένας απροσδόκητος λόγος να αποφεύγουν οι γυναίκες τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα