Φαντάζει καθ’ όλα φυσικό το άγχος που πυροδοτούν οι παράλληλες παγκόσμιες κρίσεις και προκλήσεις, από τους πολέμους και την κλιματική αλλαγή στην ιλιγγιώδη εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης και τις οικονομικές δυσκολίες. Για κάποιους όμως είναι δυσανάλογα έντονο, φτάνει σε σημείο σωματικών εκδηλώσεων και θέτει εμπόδια στην καθημερινότητα.
Το futurophobia -ή «μελλοντοφοβία» κατά την απόδοση στα ελληνικά- είναι ένας νεολογισμός που περιγράφει το άγχος για το μέλλον σε σχέση με τις τρέχουσες παγκόσμιες προκλήσεις και πολλαπλές κρίσεις, παρεμφερής με τον όρο «προσδοκώμενο άγχος» (anticipatory anxiety) για το στρες που πυροδοτεί η σκέψη για τα μελλούμενα.
«Η μελλοντοφοβία είναι ένας έντονος φόβος και άγχος για το μέλλον, που χαρακτηρίζεται από επίμονες ανησυχίες για επερχόμενα γεγονότα και καταστάσεις. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με γεγονότα που σας επηρεάζουν συγκεκριμένα ή με γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο» εξηγεί η Helen Wells, ψυχοθεραπεύτρια και μέλος της Βρετανικής Ένωσης Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας, προσθέτοντας ότι η υπερέκθεση σε αρνητικές ειδήσεις μέσα από τα social media επιβαρύνει σημαντικά το πρόβλημα.
Σύμφωνα με την ίδια, η μελλοντοφοβία μπορεί να εκδηλώνεται με:
- αισθήματα αγωνίας ή φόβου
- έντασης ή νευρικότητας
- ανησυχία ή ευερεθιστότητα
- καταστροφολογία
- αποφυγή μακροπρόθεσμων σχεδίων ή δέσμευσης σε πλάνα
- ταχυκαρδία και δύσπνοια
καθώς και σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, κόπωση, αϋπνία, εφίδρωση, τρόμος και συσπάσεις, «ιδιαίτερα όταν σκέφτεστε ή μιλάτε για το μέλλον».
«Αν εντοπίζετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, μιλήστε με τον γιατρό σας ή έναν ψυχοθεραπευτή, καθώς υπάρχουν μέτρα για να διαχειριστείτε το άγχος» συμβουλεύει η ειδικός και μοιράζεται επτά tips για την υπέρβαση της μελλοντοφοβίας:
- Ενσυνειδητότητα: Δοκιμάστε ασκήσεις ενσυνειδητότητας, όπως ο διαλογισμός ή το συνειδητό περπάτημα (π.χ. silent walking), για να μπορέσετε να επικεντρωθείτε στην παρούσα στιγμή και να μειώσετε το άγχος για το μέλλον. «Αν και απαιτεί εξάσκηση συνήθως, η ενσυνειδητότητα είναι ένα σπουδαίο εργαλείο για τη ρύθμιση των συναισθημάτων σας» αναφέρει η ψυχοθεραπεύτρια.
- Grounding (Γείωση): “Grounding” ονομάζεται μια συνήθεια που έλκει την καταγωγή της στα βάθη των αιώνων και από τους αρχαίους πολιτισμούς, τότε που οι άνθρωποι αγκάλιαζαν ένα δέντρο ή έθαβαν τα πόδια τους στη γη -είτε με κάποιον άλλο τρόπο- για να μπορέσουν να συνδεθούν με τη φύση.
- Διαχείριση αρνητικών σκέψεων: «Όταν πιάνετε τον εαυτό σας να ανησυχεί για το μέλλον, κάντε ένα βήμα πίσω και επανεξετάστε την εγκυρότητα των αγωνιών ας. Αναρωτηθείτε: “Είναι ρεαλιστικό αυτή το άγχος ή μήπως έχω περάσει στην καταστροφολογία;”» συμβουλεύει η ειδικός και διευκρινίζει ότι η μέθοδος μπορεί να έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα για προβλήματα έξω από τον έλεγχό σας, όπως οικονομικές δυσκολίες.
- Τεχνικές χαλάρωσης: Δεν απαιτούν πάντα χρόνο ή κόπο. Μπορεί να περιλαμβάνουν ευχάριστες δραστηριότητες όπως ακρόαση χαλαρωτικής μουσικής, γιόγκα, μυϊκή χαλάρωση ή ήπιες διατάσεις.
- Υποστήριξη: Ένας έμπιστος φίλος, κάποιος συγγενής ή επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορούν να βοηθήσουν στην απομείωση του άγχους και των αρνητικών σκέψεων. «Το μοίρασμα των ανησυχιών σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε αισιόδοξη στάση ζωής για το μέλλον και να νιώσετε λιγότερη μοναξιά».
- Ποιοτικός ύπνος: Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος ανακουφίζει από τα αισθήματα άγχους, συνεπώς είναι σημαντική η τήρηση μιας σταθερής ρουτίνας ύπνου όσο το δυνατόν περισσότερο.
- Λιγότερα social media και άλλα μέσα: Προσοχή στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των μέσων ενημέρωσης προτείνει η ειδικός, ιδίως σε περίπτωση που τα αναγνωρίζετε ως τροφοδότες του άγχους σας. «Θέστε όρια στην κατανάλωση ειδήσεων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης και επικεντρωθείτε σε θετικό, αναζωογονητικό περιεχόμενο. Υπάρχουν πολλές ανησυχητικές ειδήσεις εκεί έξω, αλλά υπάρχουν και πολλές θετικές ιστορίες!».
Άνοια και γήρανση: Ο συναισθηματικός παράγοντας που μπορεί να τα επισπεύσει
Θυμός: Γιατί δεν πρέπει να πέφτετε για ύπνο με νεύρα – Το μυστικό για να κρατήσει η σχέση
Σας κυριεύει η κατάθλιψη; Ανατρέψτε την κατάσταση με 10 κινήσεις