Έχετε βαρεθεί τα πειράγματα για τις στοίβες με τα αδιάβαστα βιβλία στο σπίτι; Για το γεγονός ότι, παρότι δεν διαβάσατε ούτε το ένα τρίτο από αυτά, προσθέσατε στη συλλογή τουλάχιστον δέκα νέα βιβλία;
Λογοτεχνικά έργα που πήγατε και φέρατε στις διακοπές, βιβλία με συνταγές, τρία νέα δοκίμια που θα μελετούσατε το σαββατοκύριακο αλλά έχουν μείνει να κοσμούν το τραπεζάκι του σαλονιού θα μπορούσαν να αποτελούν μέρη μιας τέτοιας βιβλιοσύνθεσης ή αυτού που οι Ιάπωνες αποκαλούν tsundoku. Πρόκειται για έναν συνδυασμό των λέξεων tsunde-oku (αφήνω πράγματα να συσσωρεύονται) και το dokusho (διαβάζω βιβλία). Σύμφωνα με τον Andrew Gerstle, καθηγητή προνεωτερικών ιαπωνικών κειμένων στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, «η φράση ‘tsundoku sensei’ εμφανίζεται σε γραπτά από το 1879, κατά τον συγγραφέα Mori Senzo. Είναι πιθανότατα σατιρική, για έναν δάσκαλο που έχει πολλά βιβλία αλλά δεν τα διαβάζει».
Photo: Shutterstock
Το tsundoku διαφέρει επίσης από τη βιβλιομανία, την εμμονική δηλαδή συλλογή βιβλίων για χάρη της συλλογής και όχι για το ενδεχόμενο ανάγνωσή τους. Έστω λοιπόν ότι η συλλογή διευρύνεται αλλά τα βιβλία παραμένουν αδιάβαστα. Χάνεται η αξία τους; Ο κορυφαίος διανοητής Ουμπέρτο Έκο, σημειολόγος, δοκιμιογράφος, συγγραφέας και φιλόσοφος μεταξύ άλλων, είχε πάνω από 30.000 βιβλία στη βιβλιοθήκη του. Με αφορμή την περίπτωσή του, ο Λιβανέζος συγγραφέας και ακαδημαϊκός -σπουδαία μορφή της σύγχρονης διανόησης- Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ, έγραψε στο βιβλίο του «Ο Μαύρος Κύκνος»:
«Τα διαβασμένα βιβλία έχουν πολύ μικρότερη αξία από τα αδιάβαστα. Η βιβλιοθήκη [σας] θα πρέπει να περιλαμβάνει όσα να περιλαμβάνει επίσης και όσα θα θέλατε να μάθετε, στο βαθμό που το επιτρέπουν τα οικονομικά σας, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων και η περιορισμένη αγορά ακινήτων. Καθώς μεγαλώνετε, θα συσσωρεύετε περισσότερες γνώσεις και περισσότερα βιβλία και ο συνεχώς αυξάνομενος αριθμός με τα αδιάβαστα θα σας κοιτάζει απειλητικά. Στην πραγματικότητα, όσα περισσότερα γνωρίζετε, τόσο θα πολλαπλασιάζονται οι σειρές με τα αδιάβαστα. Ας ονομάσουμε αυτή τη συλλογή αδιάβαστων βιβλίων αντι-βιβλιοθήκη».
Τι σημαίνει για τον χαρακτήρα μας;
Για κάποιους, οι στοίβες με τα αδιάβαστα βιβλία αποτελούν καθρέφτες της νοημοσύνης, των φιλοδοξιών, του αυτοελέγχου, της διαχείρισης που κάνουν στον χρόνο και της γενικής προοπτικής μας για τη ζωή. Μπορεί να είναι και ένα προσόν των επιτυχημένων ανθρώπων αφού πολλοί CEOs, παγκόσμιοι ηγέτες, επιτυχημένοι επιχειρηματίες και αξιόλογοι συγγραφείς διαβάζουν πολύ περισσότερο από τον μέσο όρο. Ίσως πάλι να αποκαλύπτουν έναν αισιόδοξο χαρακτήρα.
Τα αδιάβαστα βιβλία που πληθαίνουν μπορεί να συνοδεύονται από τις καλύτερες προθέσεις και τη θετική σκέψη ότι κάποια μέρα διαβαστούν. Η εικόνα τους γεννά σκέψεις για μελλοντικές ευκαιρίες και οφέλη παρά προβληματισμό για ζητήματα αυτοελέγχου και διαχείρισης χρόνου.
Επιπλέον, αυτή η αντι-βιβλιοθήκη όπως την όρισε ο Ταλέμπ, μας επιτρέπει να καλλιεργούμε τη πνευματική ταπεινοφροσύνη. Οι σωροί από αδιάβαστα βιβλία μας ωθούν στο να συνεχίσουμε να διαβάζουμε, να μαθαίνουμε και να μην νιώθουμε ποτέ ότι όσα γνωρίζουμε είναι αρκετά. Μας προφυλάσσουν από το φαινόμενο Dunning-Kruger, την αντίθετη της διανοητικής ταπεινότητας κατάστασης που περιγράφει την υπερεκτίμηση των ικανοτήτων και γνώσεων σε ένα θέμα για το οποίο είμαστε ανεπαρκείς.
Photo: Shutterstock
Τα οφέλη του tsundoku
Τα πολλά βιβλία αποτελούν ευκαιρίες για ανάγνωση. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2014 στο Child Development, η ισχυρή πρώιμη ικανότητα ανάγνωσης αποτελεί προγνωστικό δείκτη υψηλής νοημοσύνης μελλοντικά. Έρευνα από νευροεπιστήμονες του Πανεπιστημίου του Stanford έδειξε ότι οι ιδιότητες της λευκής ουσίας του εγκεφάλου συσχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με την ικανότητα ανάγνωσης στα παιδιά.
Άλλα ερευνητικά στοιχεία έδειξαν ότι τα παιδιά που μεγάλωσαν σε σπίτια με 80 έως 350 βιβλία παρουσίασαν βελτιωμένες δεξιότητες στη γραφή και ανάγνωση, στην αριθμητική και τις τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας ως ενήλικες. Η έκθεση σε βιβλία, σημείωσαν οι ερευνητές, ενισχύει αυτές τις γνωστικές ικανότητες κάνοντας την ανάγνωση μέρος της ρουτίνας και των πρακτικών της ζωής.
Πολλές ακόμα μελέτες διαπιστώνουν ότι το διάβασμα όπως και η κατοχή πολλών βιβλίων μπορούν να μειώσουν το άγχος, να ικανοποιήσουν τις ανάγκες κοινωνικής σύνδεσης, να ενισχύσουν τις κοινωνικές δεξιότητες και την ενσυναίσθηση καθώς και ορισμένες γνωστικές δεξιότητες.
Και μην ξεχνάμε: μια μεγάλη συλλογή βιβλίων μπορεί να διεγείρει την περιέργεια και την επιθυμία να μάθουμε για μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων. Η περιέργεια, υποστηρίζουν οι ερευνητές του Κέντρου Healthy Mind στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin – Madison, αποτελεί βασικό συστατικό της ευτυχίας και μια δεξιότητα που μπορούμε να μάθουμε πώς να την καλλιεργούμε. Διαβάστε σχετικά εδώ.
Διαβάστε επίσης:
Τρία απλά βήματα που μας φέρνουν πιο κοντά στην ευτυχία
Πιο κοφτερό μυαλό με αυτές τις δραστηριότητες – Κερδισμένοι οι 65ρηδες
