Τυπικά, το πρωτόκολλο υγείας που ακολουθείται σήμερα για την διάγνωση του καρκίνου του προστάτη περιλαμβάνει μια εξέταση ενός ειδικού αντιγόνου, ακολουθούμενη από μια ψηφιακή εξέταση ορθού. Εάν υπάρχει υποψία καρκίνου, η οποία προκύπτει εάν το αντιγόνο δώσει βαθμολογία άνω των 3 ng/ml, τότε διενεργείται βιοψία. Η μέθοδος αυτή φαίνεται πως έχει μειώσει τη θνησιμότητα από καρκίνο του προστάτη κατά 20% σε διάστημα 16 ετών. Παράλληλα, όμως, έχει συσχετιστεί με αχρείαστες εξετάσεις και υπερβολική θεραπεία σε περιπτώσεις λιγότερο επιθετικών καρκίνων, με αποτέλεσμα, σε ορισμένες περιπτώσεις, να ταλαιπωρούνται άδικα οι ασθενείς.
Παράλληλα, σύμφωνα με μια ομάδα ογκολόγων από το University College του Λονδίνου, το πρωτόκολλο αυτό αδυνατεί να διαγνώσει ορισμένες, πιο δύσκολα ανιχνεύσιμες περιπτώσεις, αφήνοντας εκτός έγκαιρης θεραπείας ασθενείς που χρήζουν άμεσης ιατρικής παρέμβασης. Η επιστημονική ομάδα υποστηρίζει ότι υπάρχει μια εξέταση ικανή να ανιχνεύσει περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη που διαφορετικά θα είχαν αγνοηθεί. Ο λόγος για την μαγνητική τομογραφία, την οποία οι ειδικοί ζητούν να χρησιμοποιείται ως βασικό εργαλείο διάγνωσης και όχι κατά περίπτωση. Η υιοθέτηση αυτής της προσέγγισης θα μπορούσε να μειώσει τόσο το ποσοστό θνησιμότητας, αλλά και το περιττό βάρος υγειονομικής περίθαλψης από ασθενείς που υποβάλλονται σε περιττές θεραπείες.
Οι μαγνητικές τομογραφίες αποκάλυψαν ότι το 50% των ανδρών με σοβαρό καρκίνο του προστάτη είχαν επίπεδα PSA κάτω από 3 ng/ml. Σύμφωνα με το υπάρχον σύστημα, οι άνθρωποι αυτοί δεν θα υποβάλλονταν σε περαιτέρω εξετάσεις, με αποτέλεσμα να χάσουν την ευκαιρία μιας πιθανής έγκαιρης διάγνωσης, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης ή ακόμη και θανάτου. Ειδικότερα, το 16% των συμμετεχόντων στη μελέτη έπασχαν από αδιάγνωστο καρκίνο του προστάτη με μέση πυκνότητα PSA μόλις 1,2 ng/ml.
Από τους 303 άνδρες ηλικίας 50-75 ετών, που αξιολογήθηκαν από την Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, οι 29 (ή 9,6%) διαγνώστηκαν με καρκίνο που απαιτούσε παρέμβαση, ενώ 3 είχαν καρκίνο χαμηλού κινδύνου, που δεν δικαιολογούσε περαιτέρω δράση. Συνολικά, 48 άνδρες βρέθηκαν θετικοί στον καρκίνο του προστάτη.
«Η σκέψη ότι περισσότεροι από τους μισούς άνδρες με κλινικά σημαντικό καρκίνο είχαν PSA μικρότερο από 3 ng/ml και πιθανώς είχαν καθησυχαστεί για την υγεία τους στο στάδιο των τυπικών εξετάσεων είναι απογοητευτική και υπογραμμίζει την ανάγκη μιας νέας προσέγγισης σε ό,τι αφορά στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του προστάτη», λέει η καθηγήτρια Caroline Moore, από το UCL Surgical & Interventional Science, σύμβουλος χειρουργός στο UCLH και επικεφαλής ερευνητής της μελέτης. «Τα αποτελέσματά μας δίνουν μια πρώιμη ένδειξη ότι η μαγνητική τομογραφία θα μπορούσε να προσφέρει μια πιο αξιόπιστη μέθοδο έγκαιρης ανίχνευσης δυνητικά σοβαρών καρκίνων, με το πρόσθετο όφελος ότι λιγότερο από το 1% των συμμετεχόντων είχαν διαγνωσθεί με νόσο χαμηλού κινδύνου».
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ήδη, οι μαγνητικές τομογραφίες έχουν αποτρέψει 1 στους 4 άνδρες που ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου να υποβληθούν σε περιττές βιοψίες.
Στόχος της ερευνητικής ομάδας είναι να αναδιαμορφώσει τη διαγνωστική διαδικασία του καρκίνου του προστάτη. «Δεδομένου του πόσο θεραπεύσιμος είναι ο καρκίνος του προστάτη όταν διαγνωστεί έγκαιρα, ένα εθνικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου θα μειώσει σημαντικά το ποσοστό θνησιμότητας. Απαιτείται ακόμη αρκετή δουλειά, όμως πιστεύω ότι κάτι τέτοιο θα είναι εφικτό μέσα στα επόμενα 5 έως 10 χρόνια», καταλήγει ο καθηγητής Mark Emberton, από το UCL Surgical & Interventional Science και σύμβουλος ουρολόγος στο UCLH.
Διαβάστε ακόμη:
Καρκίνος Προστάτη: Ο παράγοντας που μεγαλώνει τον κίνδυνο για έναν στους τρεις νέους άνδρες
Καρκίνος Προστάτη: Διπλάσιος ο κίνδυνος για αυτούς τους άνδρες
Καρκίνος Προστάτη: Νέο ραδιοφάρμακο επιτυγχάνει διάγνωση υψηλής ακρίβειας
