*Γράφει η δρ. Μάτα Τσικρικά, Πνευμονολόγος στο ΣΩΤΗΡΙΑ, Ιατρός Δημόσιας Υγείας, Γραμματέας της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος της Πανευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας
Η 31η Μαΐου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος με απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) κατά την οποία παραθέτονται σημαντικά δεδομένα για τις βλαβερές συνέπειες του καπνού, αλλά και για τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος. Φέτος, το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Διακοπής Καπνίσματος είναι «Χρειαζόμαστε τροφή και όχι κάπνισμα», απότοκο των οικονομικό-κοινωνικών ανισοτήτων και του φαινομένου της επισιτιστικής κρίσης που αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ και τους συνεργαζόμενους οργανισμούς Υγείας, στόχος του φετινού μηνύματος είναι η ευαισθητοποίηση των καπνοκαλλιεργητών για τις εναλλακτικές δυνατότητες παραγωγής καλλιεργειών και εμπορίας του εδάφους με έτερες βιώσιμες, θρεπτικές καλλιέργειες και όχι με καπνό. Επισημαίνεται ότι, κατά την καλλιέργεια του καπνού, απαιτούνται χρήσεις φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, τα οποία δύναται να επιφέρουν υποβάθμιση του υπεδάφους, αλλά και μεγάλη περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες, εκ των οποίων οι 60 τουλάχιστον είναι καρκινογόνες. Πολλές από αυτές, όπως το μονοξείδιο του άνθρακα, η νικοτίνη, η πίσσα, η αμμωνία, η ακετόνη, το κάδμιο και η φορμαλδεΰδη, είναι δηλητηριώδεις και τοξικές για τον ανθρώπινο οργανισμό. Βάσει επιστημονικών δεδομένων, ο κίνδυνος εμφάνισης πληθώρας νοσημάτων που οφείλονται στο κάπνισμα είναι ανάλογος της αυξητικής έκθεσης στον καπνό, των ετών της καπνιστικής έξης, του είδους των καπνικών προϊόντων, καθώς και της πιθανής έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα.
Αδήριτη ανάγκη, να κατανοηθεί από τους νεότερους ότι ο εθισμός στη νικοτίνη σε μικρή ηλικία και πριν την εγκατάσταση της πλήρους συνειδητοποίησης και απόκτησης γνώσης για την καταστροφική της επίδραση δεν την καθιστά μόνο επικίνδυνη ως ουσία, γίνεται ακόμα πιο δύσκολη και επίπονη η διαδικασία απεξάρτησης και διακοπής της στη μετέπειτα ζωή.
Η κινητοποίηση όλων μας, και κυρίως των επαγγελματιών υγείας, μέσω της ορθής πληροφόρησης για τις βλαβερές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό είναι καίριας σημασίας και άμεσης υγειονομικής και περιβαλλοντικής προτεραιότητας.
Επιπρόσθετα, μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις παγκοσμίως αποτελεί ο έλεγχος της παγκόσμιας παραγωγής και ζήτησης του καπνού, συμπεριλαμβανομένων της διαφήμισης, της προώθησης, της επιχορήγησης, της φορολόγησης, καθώς και του αντίκτυπου των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τα καπνικά προϊόντα.
Είναι σημαντικό, για την προστασία της Δημόσιας Υγείας, να κατανοήσουμε όλοι ότι το κάπνισμα είναι εδώ και έναν αιώνα μια πανδημική κρίση που κοστίζει ακριβά ανθρώπινες ζωές, επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τα συστήματα υγείας, αλλά παράλληλα αφήνει και ένα δυσμενές μετρήσιμο αποτύπωμα στη φύση.
Αλήθειες για το κάπνισμα
- Το κάπνισμα σκοτώνει τους μισούς χρήστες του
- Περισσότεροι από 8 εκατομμύρια πεθαίνουν από το κάπνισμα κάθε χρόνο. Αριθμητικά, περίπου 7 εκατομμύρια θάνατοι οφείλονται στο ενεργό κάπνισμα, ενώ 1.2 εκατομμύρια στην παθητική έκθεση
Οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος
- Η διακοπή του καπνίσματος είναι η καλύτερη κίνηση που μπορεί να επιτύχει ο καπνιστής για την υγεία του. Επιφέρει τόσο άμεσα, όσο και μακροπρόθεσμα οφέλη και συνεπάγεται περισσότερα, ποιοτικότερα και υγιέστερα χρόνια ζωής.
- Ήδη, μέσα στις πρώτες 12 ώρες μετά τη διακοπή του καπνίσματος, τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα μειώνονται και τα επίπεδα οξυγόνου επανέρχονται στο φυσιολογικό.
- 1 χρόνο μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώνεται κατά 50%.
- 10 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται κατά 50%.
Οι καπνιστές οφείλουν να ενημερωθούν σωστά για τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος και να αντιληφθούν τα οφέλη από την απεξάρτηση. Σύμμαχος σε αυτή την προσπάθεια, οι πνευμονολόγοι και τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος σε όλη τη χώρα, όπου με τεκμηριωμένες επιστημονικές προσεγγίσεις θα βοηθήσουν τους καπνιστές να κερδίσουν πίσω την καθαρή ανάσα τους και να ελέγξουν την αναπνευστική τους λειτουργία.
Εκεί, οι καπνιστές θα έχουν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι θα τους παρέχουν πλήρη υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας διακοπής. Ταυτόχρονα, θα έχουν την δυνατότητα να αναλύσουν τις δυσκολίες και τις προσωπικές «παγίδες» των υποτροπών και να οργανώσουν από κοινού ένα εξατομικευμένο πλάνο απεξάρτησης από τη νικοτίνη. Για να χαρτογραφήσουν μαζί το «άκαπνο μονοπάτι» της επόμενης ημέρας της ζωής τους, σε ένα περιβάλλον πιο αγνό, πιο υγιές και πιο φιλικό για όλους.
