Την κομβική σημασία του επαρκούς και ποιοτικού ύπνου επιμένουν να τονίζουν οι ερευνητές, καθώς ένας αυξανόμενος όγκος ερευνητικού έργου συνδέει την αϋπνία με σοβαρές απειλές για την υγεία. Σε νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στο BMJ Open Respiratory Research, μια επιστημονική ομάδα αναδεικνύει μια συσχέτιση μεταξύ κακού ύπνου και της πιο κοινής αναπνευστικής διαταραχής, επισημαίνοντας ότι ο κίνδυνος άσθματος είναι μεγαλύτερος σε όσους δεν κοιμούνται καλά ή επαρκώς.
Ειδικότερα, παρακολουθώντας εκατοντάδες χιλιάδες ενήλικες από την Βρετανία για ένα διάστημα 9 ετών, η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανεπαρκής ανάπαυση τροφοδοτεί τη γενετική ευαισθησία για άσθμα, μια δυνητικά θανατηφόρο πνευμονική νόσο.
«Τα στοιχεία μας δείχνουν ότι τόσο ο ύπνος, όσο και γενετικοί παράγοντες, παίζουν σημαντικό ρόλο στον κίνδυνο εμφάνισης άσθματος», γράφει ο επικεφαλής συντάκτης της μελέτης, Fuzhong Xue, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Shandong. «Ένας συνδυασμός κακού ύπνου και υψηλής γενετικής ευαισθησίας σχετίζεται με υπερδιπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης της πάθησης», εξηγεί περαιτέρω.
Οι ερευνητές εξέτασαν 455.405 μέλη της UK Biobank, μιας μεγάλης βάσης δεδομένων που περιέχει πληροφορίες υγείας. Οι συμμετέχοντες, ηλικίας 38-73 ετών, ρωτήθηκαν για διάφορους παράγοντες ύπνου, όπως:
- η διάρκεια ύπνου,
- το ροχαλητό,
- η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας,
- η αϋπνία και
- αν θα χαρακτήριζαν τον εαυτό τους ως «πρωινό» ή «βραδινό» τύπο ανθρώπου.
Παράλληλα, ο γενετικός κίνδυνος άσθματος αξιολογήθηκε σε κάθε συμμετέχοντα σύμφωνα με τον αριθμό των μεταλλάξεων άσθματος στο γονιδίωμά του. Με βάση αυτό, προέκυψε ότι περίπου 1 στους 3 αντιμετώπιζε «υψηλό» γενετικό κίνδυνο (150.429), με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες να μοιράζονται ομοιόμορφα στις κατηγορίες μέτριου ή χαμηλού κινδύνου.
Τα αποτελέσματα κατέληξαν σε ένα σημαντικό συμπέρασμα: Περίπου 1 στις 5 (19%) περιπτώσεις ασθενών με άσθμα θα μπορούσε να προληφθεί εάν οι άνθρωποι βελτίωναν την ποιότητα αυτών των 5 χαρακτηριστικών.
«Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι ένα υγιές πρότυπο ύπνου θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο άσθματος σε άτομα με υψηλή γενετική ευαισθησία κατά 37%. Ταυτόχρονα, όμως, αυτό δείχνει ότι ο επαρκής ύπνος μειώνει τον κίνδυνο ανεξάρτητα από γενετικούς παράγοντες. Ο κακός ύπνος αύξανε ανεξάρτητα τον κίνδυνο κατά 55%, ποσοστό παρόμοιο με τον κίνδυνο γενετικής προδιάθεσης», υποστηρίζουν οι μελετητές.
Βιολογικά, η συσχέτιση αυτή ίσως εξηγείται από την πιθανότητα η έλλειψη ύπνου να βλάπτει τους αεραγωγούς, προκαλώντας φλεγμονή. «Προγενέστερο ερευνητικό έργο έχει δείξει ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στον ανεπαρκή ύπνο και τη χρόνια φλεγμονή».
Ως υγιές πρότυπο ύπνου οι ερευνητές όρισαν όταν ένας άνθρωπος κοιμάται 7-9 ώρες κάθε βράδυ, αντιμετωπίζει σπάνια ή ποτέ αϋπνία, δεν ροχαλίζει και δεν κοιμάται το μεσημέρι. Περίπου 1 στους 6 (73.223) πληρούσε αυτά τα κριτήρια, με τον ύπνο των περισσότερων να αξιολογείται ως φτωχός (97.915) ή μέτριος (284.267).
Η αϋπνία αποτελεί ένα ευρέως διαδεδομένο πρόβλημα, που οφείλεται σε διάφορους παράγοντες της σύγχρονης καθημερινότητας, μεταξύ των οποίων η υπερφόρτωση του καθημερινού προγράμματος με υποχρεώσεις, αλλά και το αυξημένο στρες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, περίπου 1 στους 3 Αμερικανούς ενήλικες λέει ότι δεν ξεκουράζεται επαρκώς ή ότι δεν κοιμάται αρκετά, την ώρα που εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο υποφέρουν με άσθμα.
Ο έγκαιρος εντοπισμός και η αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου θα μπορούσε να συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου για αναπνευστικά προβλήματα, επισημαίνουν οι ερευνητές. «Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κακός ύπνος, σε συνδυασμό με την υψηλή γενετική προδιάθεση υπερδιπλασιάζει τον κίνδυνο άσθματος, τα πρότυπα ύπνου θα μπορούσαν να προταθούν ως αποτελεσματική παρέμβαση στον τρόπο ζωής για την πρόληψη μελλοντικού άσθματος, ειδικά για άτομα με υψηλή γενετική προδιάθεση», καταλήγουν οι ερευνητές.
Διαβάστε ακόμη:
Θέλετε επειγόντως πίτσα; Και άλλα τέσσερα σημάδια ότι σας λείπει ύπνος
Δεν κοιμάστε καλά τα βράδια; Διπλάσιες οι πιθανότητες αυτής της ψυχικής διαταραχής
Αϋπνία: Θα με βοηθήσει το μαγνήσιο να κοιμηθώ; Ο ειδικός απαντά
