Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας κατατάσσεται στην 11η θέση μεταξύ των πιο συχνά εμφανιζόμενων καρκίνων στις γυναίκες και στην 12η θέση μεταξύ των πιο συχνών αιτιών θανάτου από καρκίνο σε αυτές σύμφωνα με τα στοιχεία που αφορούν την Ευρώπη των 27. Υπολογίζεται ότι στις χώρες της ΕΕ-27 το 2020, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αντιπροσώπευε το 2,5% όλων των νέων περιπτώσεων καρκίνου (εξαιρουμένων των καρκίνων του δέρματος) που διαγνώστηκαν σε γυναίκες και για το 2,4% όλων των θανάτων γυναικών λόγω καρκίνου.
Στην Ευρώπη εκτιμάται ότι κάθε χρόνο 58.169 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και 25.989 πεθαίνουν από τη νόσο.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αναπτύσσεται συνήθως αργά σε διάστημα ετών. Συνήθως πριν την ανάπτυξή του καρκίνου, στους ιστούς της περιοχής συμβαίνουν αλλαγές σε κυτταρικό επίπεδο (δυσπλασίες, προκαρκινικές βλάβες).
Είναι πλέον τεκμηριωμένος ο ρόλος του HPV παίζει ρόλο στην πρόκληση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, καθώς και σε άλλους καρκίνους της πρωκτογεννητικής περιοχής. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας εμφανίζεται στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας, του κατώτερου τμήματος της μήτρας που συνδέεται με τον κόλπο.
«Αν και δεν είναι ξεκάθαρο τι είναι αυτό που πυροδοτεί αλλαγές στο DNA των κυττάρων του τραχήλου της μήτρας, είναι βέβαιο ότι ο HPV παίζει ρόλο» εξηγεί η Δρ Kristina Butler, γυναικολόγος ογκολόγος της Κλινικής Mayo.
Οι προληπτικές εξετάσεις και το εμβόλιο κατά του HPV μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
«Τα ποσοστά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στις ΗΠΑ έχουν μειωθεί δραματικά, χάρη στο τεστ Παπανικολάου και το τεστ HPV», υποστηρίζει ο Δρ Paul Magtibay γυναικολόγος ογκολόγος της Mayo Clinic.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε το κίνδυνο νόσου;
Ενημερωθείτε για το εμβόλιο HPV
Τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά και έχουν υψηλό προφίλ ασφάλειας, ενώ είναι δυνατή η πρόσβαση σε εμβολιασμό σημαντικού ποσοστού του πληθυσμού. «Τα εμβόλια χορήγηθηκαν για πρώτη φορά πριν από 16 χρόνια και έχουμε πάρα πολλά δεδομένα πλέον καθώς έχουν χορηγηθεί 300 εκατομμύρια δόσεις. Έχουν δε αποτελεσματικότητα πάνω από 90% για κονδυλώματα και έχουν πετύχει μείωση 81-93% κυκλοφορίας ιών HPV, αλλά και αποτελεσματικότητα 70-90% για αποτροπή προκαρκινωματωδών βλαβών και νεοπλασμάτων μείωση ανάγκης βιοψιών σε γυναίκες μετά από τεστ Παπανικολάου (95-97%)» επεσήμανε ο Αθανάσιος Μίχος, Καθηγητής Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ στο πλαίσιο της ημερίδας του ygeiamou «H αξία του εμβολιασμού στη μετά Covid-19 εποχή» που διεξήχθη τον Νοέμβριο του 2022.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών & Εφήβων από 2022 γίνεται εμβολιασμός για HPV και στα αγόρια και συστήνεται και για τα δύο φύλλα στην ηλικία 9-11 ετών. Αν καθυστερήσει, μπορεί να γίνει αναπλήρωση μέχρι 18 ετών. Επίσης αποζημιώνεται πλήρως σε αγόρια και κορίτσια 15-18 ετών μέχρι 31.12.23 και επιτυγχάνεται μέγιστο όφελος πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής.
Photo: Shutterstock
Κάντε τεστ Παπανικολάου
Οι προληπτικές εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας καθώς και τυχόν προκαρκινικών αλλοιώσεων που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας.
Μάλιστα στην τελική ευθεία βρίσκεται το πρόγραμμα των προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που έχει εξαγγείλει το Υπουργείο Υγείας, με τον ΕΟΠΥΥ να λαμβάνει για το σκοπό αυτό 51,6 εκατομμύρια ευρώ.
Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση των προκαρκινικών αλλοιώσεων. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται η εξέταση κατά Παπανικολάου (PAP test) και, σε αρκετές περιπτώσεις, συμπληρωματικά μπορεί να ζητηθεί μοριακός έλεγχος HPV (HPV DNA test).
Συγκεκριμένα στις τελευταίες συστάσεις ειδικών επιστημόνων της χώρας (Ομάδα Εργασίας του Υπουργείου Υγείας για την έκδοση κατευθυντηρίων οδηγιών προσυμπτωματικού ελέγχου Καρκίνου Τραχήλου Μήτρας, Ελληνική Εταιρεία Μαιευτικής & Γυναικολογίας, Ελληνική Εταιρεία Κολποσκόπησης & Παθολογίας Τραχήλου και Ελληνική Εταιρία Κλινικής Κυτταρολογίας), με βάση τις Διεθνείς Κατευθυντήριες Οδηγίες και την ελληνική πραγματικότητα, προτείνετα σε γυναίκες 21 -29 ετών (εμβολιασμένες έναντι του HPV και μη) να ελέγχονται ανά τριετία με κυτταρολογική εξέταση Τεστ Παπανικολάου.
Επιπρόσθετα το 2021 ο ΠΟΥ εξέδωσε Νέες Κατευθυντήριες Οδηγίες Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον καρκίνου του τράχηλου της μήτρας σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες πρέπει να ελέγχονται και με HPV DNA test, από την ηλικία των 30 ετών και κάθε 5-10 χρόνια.
Κάντε ασφαλές σεξ
Η σεξουαλική επαφή σε νεαρή ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης του HPV και όσο περισσότερους σεξουαλικούς συντρόφους έχετε, τόσο περισσότερες πιθανότητες οι πιθανότητες να προσβληθείτε από HPV. Η σεξουαλική επαφή με έναν σύντροφο που είχε πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους αυξάνει επίσης τον κίνδυνο.
Μειώστε τον κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας λαμβάνοντας μέτρα για την πρόληψη του HPV και άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων περιορίζοντας τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων και χρησιμοποιώντας προφυλακτικό κάθε φορά που κάνετε σεξ.
Μην καπνίζετε
Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, οι καπνιστές έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας συγκριτικά με τους μη καπνιστές. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα υποπροϊόντα του καπνού μπορεί να βλάψουν το DNA των κυττάρων του τραχήλου της μήτρας, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Επιπλέον το κάπνισμα εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και την ικανότητά του να καταπολεμά τις λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου του HPV.
Διαβάστε επίσης
ΕΟΠΥΥ: 51 εκατ. ευρώ για προληπτικές εξετάσεις καρκίνου τραχήλου της μήτρας
Δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για καρκίνο τραχήλου της μήτρας και παχέος εντέρου, λέει ο Πλεύρης
Πρόληψη για 2,5 εκατ. γυναίκες – Δωρεάν εξετάσεις για καρκίνο τραχήλου της μήτρας
