Η σύγχρονη τεχνολογία και η ψηφιοποίηση πολλών εργασιών έχει απλοποιήσει πολλές εργασίες της καθημερινής ζωής, μετατρέποντας παράλληλα πολλές θέσεις εργασίας σε δουλειές γραφείου. Ολοένα και περισσότερες δουλειές διευθετούνται μέσα από μια καθημερινότητα σε ένα γραφείο. Σε αυτό ήρθαν να προστεθούν και οι νέες συνήθειες που έφερε μαζί της η πανδημία, καθιερώνοντας την τηλεργασία, μέσα από την οποία ένα μεγάλο ποσοστό υπαλλήλων όχι απλώς κάνει δουλειά γραφείου, αλλά δεν χρειάζεται καν να κουνηθεί από την καρέκλα του σπιτιού του. Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί μεν να διευκόλυναν πολλές εργασίες, ταυτόχρονα όμως ενίσχυσαν σημαντικά μια βλαβερή συνήθεια: Τον καθιστικό τρόπο ζωής.
Πλήθος μελετών έχει αναδείξει στο παρελθόν τις πιθανές επιπτώσεις που μπορούν να προκύψουν από έναν καθιστικό τρόπο ζωής. Η καθιστική συμπεριφορά, όμως, δεν έρχεται μόνη της, αλλά συνοδεύεται από μια σειρά σοβαρών συνεπειών για την υγεία, όπως ο αυξημένος κίνδυνος καρδιαγγειακών παθήσεων, καρδιομεταβολικών διαταραχών, διαβήτη τύπου 2, μυοσκελετικών διαταραχών, στεφανιαίας νόσου, ορισμένων τύπων καρκίνου και πρώιμης θνησιμότητας. Υπάρχει, επιπροσθέτως, αυξημένος κίνδυνος σαρκοπενίας, ο οποίος αυξάνεται κατά 33% κάθε ώρα που καθόμαστε.
Μια μελέτη που διεξήχθη το 2011 έδειξε ότι η μέση ενεργειακή δαπάνη των ατόμων στην εργασία μειώθηκε μεταξύ 1960 και 2010. Αυτή η αλλαγή συσχετίστηκε με μέση μείωση 100 θερμίδων την ημέρα, που, όπως διαπιστώθηκε, ισοδυναμεί με έως και το 80% της μέσης αύξησης μάζας σώματος των ανθρώπων την ίδια περίοδο. Τα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν ότι τόσο οι υπέρβαροι, όσο και οι παχύσαρκοι αυξάνονται παγκοσμίως, με αποτέλεσμα να γίνονται ολοένα και περισσότερες οι περιπτώσεις ανθρώπων με καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα μεταξύ του ενήλικου πληθυσμού. Σε ποσοτικοποιημένους όρους, για κάθε αύξηση της καθιστικής ζωής κατά 2 ώρες, σημειώθηκε 5% ενίσχυση των περιπτώσεων παχυσαρκίας και 7% της θνησιμότητας.
Οι μυοσκελετικές διαταραχές στο προσκήνιο
Ανάμεσα στα προβλήματα που εγκυμονούν οι δουλειές γραφείου πρωταγωνιστούν οι μυοσκελετικές διαταραχές, που αποτελούν μια αυξανόμενη πρόκληση για τη δημόσια υγεία. Πολλές φορές, η σοβαρότητά τους είναι τέτοια που μπορεί να κρατήσει έναν υπάλληλο εκτός εργασίας. Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις περιλαμβάνουν μυϊκό σφίξιμο, πόνο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις και πρήξιμο, με τα προβλήματα να εμφανίζονται κυρίως στη μέση και τα άνω άκρα. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν οι υπάλληλοι γραφείου μεγαλύτερης ηλικίας, οι γυναίκες και όσοι εργάζονται πολλές ώρες.
Χιλιάδες καρδιαγγειακοί θάνατοι λόγω καθιστικής ζωής
Ο ΠΟΥ και το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ΔΟΕ) υπολόγισαν ότι το 2016, 398.000 θάνατοι που σχετίζονταν με εγκεφαλικό επεισόδιο και 347 θάνατοι που αποδόθηκαν σε καρδιακές παθήσεις συνδέονταν με καθιστική εργασία για περισσότερες από 55 ώρες την εβδομάδα. Μεταξύ 2010 και 2016, ο αριθμός των θανάτων που σχετίζονται με καρδιακές παθήσεις αυξήθηκε κατά 42%, ενώ εκείνος που σχετίστηκε με εγκεφαλικά επεισόδια κατά 19%.
Σοβαρή απειλή
Εκτός, όμως, από αυτά, αρκετές είναι και οι μελέτες που αναδεικνύουν ότι η καθιστική ζωή σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, των ωοθηκών, του προστάτη και του ενδομητρίου. Στο κάδρο των πιθανών κινδύνων μπαίνει και αυτός του πρόωρου θανάτου, αφού σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η απειλή πρόωρου θανάτου μετά από 12 χρόνια είναι κατά 1,4 φορά μεγαλύτερη για τους ανθρώπους που κάνουν καθιστική ζωή, συγκριτικά με τους συνομηλίκους τους που έχουν έναν πιο ισορροπημένο τρόπο ζωής.
Αρνητικές επιπτώσεις και στην ψυχική υγεία
Εκτός από τη σωματική υγεία, πολλές ψυχοκοινωνικές συνέπειες συνδέονται επίσης με τις δουλειές γραφείου. Πρόσφατα στοιχεία για την ευημερία στην εργασία καταδεικνύουν ότι ένα υψηλό ποσοστό αναρρωτικής άδειας αποδίδεται στο στρες, το άγχος και την κατάθλιψη. Σύμφωνα με την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει υπολογιστεί ότι χάθηκαν 27 εκατομμύρια εργάσιμες ημέρες, εκ των οποίων οι 10,4 αποδόθηκαν σε ψυχολογικούς παράγοντες που προκαλούνται στον χώρο εργασίας, ενώ 7,5 εκατομμύρια μέρες εργατικής απουσίας αποδόθηκαν σε μυοσκελετικές διαταραχές.
Η τηλεργασία επιδείνωσε τους προϋπάρχοντες κινδύνους
Η τηλεργασία, που εφαρμόστηκε εκτεταμένα κατά την περίοδο της πανδημίας, έδειξε να επιδεινώνει τα προϋπάρχοντα προβλήματα, καθώς πολλές μελέτες κατέδειξαν ότι η απουσία μετακίνησης ενίσχυσε τις ώρες της καθιστικής συμπεριφοράς. Επιπλέον, η έλλειψη, σε πολλές περιπτώσεις, του κατάλληλου εξοπλισμού εργασίας που συνήθως υπάρχει σε έναν εργασιακό χώρο έδειξε να λειτουργεί αρνητικά, ιδιαίτερα για τις μυοσκελετικές διαταραχές. Τέλος, ο εγκλεισμός στο χώρο του σπιτιού είναι ένας παράγοντας που αποδείχθηκε από πλήθος μελετών ότι επιδείνωσε την ψυχολογική κατάσταση των ανθρώπων.
Διαβάστε ακόμη:
Κάθεστε πολλές ώρες στον υπολογιστή; Έξι ασκήσεις που θα σας ξεπιάσουν
Πόσες ώρες την ημέρα κάθεστε σε μια καρέκλα και τι σημαίνει αυτό για την καρδιά σας
Δε σηκώνεστε από την καρέκλα του γραφείου; Η ψυχολογία του καθισιού αποκαλύπτει γιατί
