«Αν δεν σπάσεις αυγά, δεν φτιάχνεις ομελέτα» λέει μια δική μας λαϊκή παροιμία με πολλαπλές αναγνώσεις, μια εκ των οποίων εντοπίζει στο ρητό την προσπάθεια να χρυσωθεί ένα χάπι, μια δυσάρεστη κατάσταση, δηλαδή, να γίνει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη και υποφερτή. Αντί για το χάπι όμως, σύμφωνα με μια ιαπωνική μορφή τέχνης και φιλοσοφική σκέψη, θα πρέπει κανείς να μαζέψει τα τσόφλια, να τα ενώσει και έπειτα να στολίσει τις ρωγμές με τον χρυσό.
Αυτό περίπου είναι το νόημα του kintsugi, της τέχνης συγκόλλησης κεραμικών που γνωρίζει ολοένα αυξανόμενη απήχηση και την οποία επικαλείται σε άρθρο της η Λέκτορας Γλώσσας και Κουλτούρας στο Πανεπιστήμιο του Keele, Ella Tennant, καθώς πρόκειται για μια συνολική στάση ζωής παρά απλή τέχνη, η οποία μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε την πίεση που δεχόμαστε από τη νεότητα για να επιτύχουμε, αισθήματα αποτυχίας που δεν ανταποκριθήκαμε στις προσδοκίες άλλων ή τις δικές μας ακόμα, για όσα νιώθουμε ότι αφήσαμε να μας φύγουν απ’ τα χέρια και τους στόχους που δεν κατακτήσαμε. «Στην πραγματικότητα, η ζωή είναι δύσκολη και ίσως έρθουμε αντιμέτωποι με αναποδιές, μεγάλες και μικρές, που μπορούν να καταστρέψουν τα όνειρά μας αφήνοντάς μας θραύσματα που αντιλαμβανόμαστε ως άχρηστα» σημειώνει.
Το ψυχικό αποτύπωμα από το αίσθημα αποτυχίας μπορεί να έχει μεγάλη διάρκεια και να υψώνει εμπόδια στη μετέπειτα ζωή. Πολλές διδασκαλίες, πρακτικές και φιλοσοφικές θεωρίες προσανατολίζονται ακριβώς σε αυτό, πώς δηλαδή να αντιμετωπίσουμε την απογοήτευση, να αγκαλιάσουμε τις ατέλειες και να παραμείνουμε αισιόδοξοι. Εξ ου και το kintsugi είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την φιλοσοφία του wabi-sabi, «μια κοσμοθεωρία που επικεντρώνεται στην αποδοχή της παροδικότητας, της ατέλειας και της ομορφιάς που βρίσκεται στην απλότητα, στην εκτίμηση τόσο των αντικειμένων όσο και των δυνάμεων της φύσης που μας υπενθυμίζουν ότι τίποτα δεν μένει ίδιο για πάντα» εξηγεί η Δρ Tennant.
Μια τέχνη επισκευής κεραμικών
Αν και άρχισε να διαδίδεται τον 16ο και 17 αιώνα στην Ιαπωνία, η τέχνη kintsugi εμφανίστηκε την Περίοδο Μουρομάτσι (1336 – 1573 μ.Χ.). Ο σόγκουν (στρατιωτικός ηγέτης) Ashikaga Yoshimitsu έσπασε το αγαπημένο του μπολ τσαγιού που θεωρούσε αναντικατάστατο. Εστάλη στην Κίνα για επισκευή με μια παραδοσιακή τεχνική επιδιόρθωσης πορσελάνης με μεταλλικούς συνδετήρες και πριτσίνια, ωστόσο όταν το παρέλαβε ο σόγκουν δεν το βρήκε ούτε λειτουργικό ούτε όμορφο. Ζήτησε από τους δικούς του τεχνίτες να βρουν λύση και να φτιάξουν κάτι όμορφο από το κατεστραμμένο αντικείμενο, χωρίς να καλύψουν τις ρωγμές. Έτσι γεννήθηκε το kintsugi.
Photo: Shutterstock
Η ομορφιά κρύβεται στην ατέλεια
Η τέχνη kintsugi δεν επιστρέφει την ομορφιά στα αντικείμενα αλλά τους χαρίζει μια ολοκαίνουργια βασισμένη στην ατέλεια, η οποία ουσιαστικά τα κάνει και μοναδικά. Οι χρυσές γραμμές στις ενώσεις είναι εκεί για να υπενθυμίζουν πως ό,τι έγινε, έγινε και πλέον ανήκει στο παρελθόν, το παρόν το έχει αφήσει πίσω.
«Σε μια εποχή μαζικής παραγωγής και κομφορμισμού, το να μαθαίνεις να αποδέχεσαι και να γιορτάζεις τα πράγματα που δεν είναι τέλεια, όπως προτάσσει το kintsugi, μπορεί να είναι δύναμη. Είτε πρόκειται για έναν χωρισμό είτε για μια προαγωγή που δεν κερδήθηκε, τα θραύσματα της απογοήτευσής μας μπορούν να μετατραπούν σε κάτι νέο. Αυτό το νέο πράγμα μπορεί να μην είναι τέλειο ή όπως το είχαμε φανταστεί, αλλά είναι όμορφο. Αντί να προσπαθεί να κρύψει τα ελαττώματα, η τεχνική kintsugi τα αναδεικνύει και εστιάζει την προσοχή σε αυτά» καταλήγει.
Διαβάστε επίσης:
Αλλαγή ώρας: Γιατί μας κάνει καλό – Πώς ωφελεί την ψυχική υγεία
Ψυχική ισορροπία και ευημερία: Ο εύκολος τρόπος να τις κατακτήσουμε
Κατάθλιψη: Η ανεπάρκεια αυτής της βιταμίνης αυξάνει τον κίνδυνο για τους 50ρηδες
