Αν δεν μας βασανίζει το αίσθημα της δίψας, μάλλον δεν θα σκεφτούμε ότι μπορεί να είμαστε αφυδατωμένοι. Ιδίως το καλοκαίρι αυτό, που έχει ήδη αποδειχθεί θερμότερο από τα συνηθισμένα, η ανεπαρκής ενυδάτωση θα εκδηλωθεί πιθανώς με ζάλη και κόπωση επιπλέον, καθώς το σώμα χάνει μέσω της εφίδρωσης περισσότερο νερό από το συνηθισμένο, μαζί με άλατα όπως το νάτριο και ηλεκτρολύτες όπως το κάλιο.
Το σύστημα διαβάθμισης
Θα έχετε ίσως παρατηρήσει ότι τα ούρα δεν έχουν πάντα το ίδιο χρώμα. Σε αυτό εμπλέκεται η ενυδάτωση του οργανισμού, αφού το πόσο σκούρα ή ανοιχτόχρωμα είναι τα ούρα υποδηλώνει και την επάρκεια του οργανισμού σε νερό. Σύμφωνα με το σύστημα χρωματικής διαβάθμισης που υιοθετεί και το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας (NHS), τα ούρα διακρίνονται ως εξής:
- καλή ενυδάτωση (1)
- ιδανική ενυδάτωση (2)
- μικρή έλλειψη νερού (3)
- άμεση ανάγκη για νερό (4)
- αρχή αφυδάτωσης (5)
- ανάγκη για αυξημένη ποσότητα υγρών – μη υγιές χρώμα (6)
- σοβαρή αφυδάτωση (7)
- ανάγκη εξέτασης από παθολόγο, πιθανώς σημάδι λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος, ηπατίτιδας ή ηπατικής νόσου (8)
Τα οκτώ χρώματα του συστήματος διαβάθμισης
Σύμφωνα με τον Δρ Σάιμον Κορκ, ανώτερο λέκτορα φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin, σε περιόδους με υψηλότατες θερμοκρασίες οι άνθρωποι μπορούν να εμπιστευτούν το χρώμα των ούρων για να διαπιστώσουν αν πίνουν αρκετά υγρά, αφού ουσιαστικά αντανακλά τη λειτουργία των νεφρών. «Εάν ένα άτομο δεν έχει πιει αρκετό νερό, οι νεφροί παράγουν συμπυκνωμένα, σκουρόχρωμα ούρα, ενώ αν είναι επαρκώς (ή υπερβολικά) ενυδατωμένο, οι νεφροί θα απαλλαγούν από την περίσσεια νερού με τη μορφή πολύ αραιών, διαυγών ούρων. Όσο πιο διαυγή είναι τα ούρα σας, τόσο πιο ενυδατωμένοι είστε», ανέφερε.
Άλλες ενδείξεις αφυδάτωσης
Επιφυλάξεις εκφράζουν ωστόσο άλλοι επιστήμονες σχετικά με την αξιοπιστία της μεθόδου όπως ο καθηγητής Hugh Montgomery, Πρόεδρος Εντατικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (University College London), σύμφωνα με τον οποίο το χρώμα των ούρων δεν αποτελεί τον ιδανικό δείκτη αφυδάτωσης αφού μπορεί να επηρεάζεται από το είδος υγρού που καταναλώνουμε ή φαρμακευτικές αγωγές όπως το φαιναζοπυριδίνη για λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος που μπορεί να οδηγήσει σε κόκκινη απόχρωση των ούρων, η αντιφλεγμονώδες σουλφασαλαζίνη σε πορτοκαλί και το αντικαταθλιπτικό και αναλγητικό αμιτριπτυλίνη σε πιο πράσινο χρώμα.
Αντίστοιχα, υπάρχουν μελέτες που με αρνητικά συμπεράσματα για τη χρήση του χρώματος των ούρων ως διαγνωστικό εργαλείο για την αφυδάτωση ενώ ειδικοί αντιπροτείνουν άλλες ενδείξεις όπως η έντονη μυρωδιά και η ούρηση λιγότερες από τέσσερις φορές την ημέρα, το αίσθημα δίψας, η ζάλη, η κόπωση, η ξηροστομία, οι πονοκέφαλοι, οι αδύναμοι μύες και η δυσκοιλιότητα.
Ιδανική ποσότητα νερού
Το NHS συνιστά την κατανάλωση 6 έως 8 ποτηριών νερό την ημέρα ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας ή βάρους, ενώ στις ΗΠΑ, οι Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής εξειδικεύουν τις οδηγίες, συστήνοντας για τους άνδρες περίπου 3.600 ml υγρών και για τις γυναίκες 2.600 ml, με το 20% περίπου της ημερήσιας πρόσληψης υγρών από τα τρόφιμα και το υπόλοιπο από τα ποτά.
Αλλά η ποσότητα που χρειάζεται κάθε άτομο εξαρτάται από τον όγκο του, τη σωματική δραστηριότητα και παθήσεις που μπορεί να έχει, καθώς και από τις κλιματικές συνθήκες.
Διαβάστε επίσης:
Αφυδάτωση; Πέντε τρόφιμα που μας ξεδιψούν περισσότερο από το νερό
Αφυδάτωση: Πόσο επηρεάζει τη μνήμη και την προσοχή
Πέντε λόγοι που νιώθετε διαρκώς κουρασμένοι – Πώς να τους διορθώσετε
