Αρκεί να καθίσετε σε ένα οικογενειακό τραπέζι. Δεν έχει σημασία πόσων ετών είστε. Θα συνυπάρξετε με ανθρώπους διαφορετικών γενεών. Η συζήτηση θα αρχίσει και, σχεδόν μοιραία, θα οδηγηθεί κάποια στιγμή στο αγαπημένο θέμα όλων: Αλήθεια, ποια γενιά έχει αντιμετωπίσει τελικά τις μεγαλύτερες δυσκολίες και προκλήσεις;
«Εμείς!», θα αναφωνήσουν όλοι με σιγουριά. Όλοι, ανεξαρτήτως από την ηλικία τους. «Εμείς περάσαμε πολέμους και φτώχεια», θα πουν οι μεγαλύτεροι. «Εμείς έπρεπε να δουλέψουμε από νωρίς και δεν είχαμε τις δικές σας ανέσεις», θα πουν οι μεσήλικες, απευθυνόμενοι στα παιδιά τους. «Εμείς πιθανότατα δε θα αποκτήσουμε ποτέ δικό μας σπίτι και δουλεύουμε ασταμάτητα για ελάχιστα λεφτά και μηδαμινές προοπτικές», θα απαντήσουν οι νεότεροι.
Κι εδώ ισχύει το εξής παράδοξο: Όλοι έχουν δίκιο. Μία, όμως, γενιά φαίνεται να αντιμετωπίζει τις περισσότερες προκλήσεις και μάλλον δεν είναι αυτή που φαντάζεστε.
Όπως αναφέρει σε άρθρο της στο The Conversation η Intifar Chowdhury, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Flinders, οι σημερινοί νέοι μπορεί να βρήκαν «έτοιμα» κάποια πράγματα για τα οποία οι προηγούμενες γενιές μόχθησαν, αντιμετωπίζουν όμως πρωτοφανείς προκλήσεις: Το αυξημένο κόστος διαβίωσης, τα χαμηλά εισοδήματα και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας είναι μόνο μερικές από αυτές. Αυτές οι οικονομικές αλλαγές έχουν αναδιαμορφώσει τη ζωή, καθιστώντας την οικονομική ασφάλεια ένα όλο και πιο άπιαστο όνειρο και καθυστερώντας σημαντικά ορόσημα της ζωής, όπως η ιδιοκτησία σπιτιού, ο γάμος και η γονεϊκότητα.
Το «άπιαστο» όνειρο
Οι διαφορές μεταξύ των σημερινών νέων και εκείνων του παρελθόντος ξεκινούν ήδη από τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης. Η ένταξη στα πανεπιστήμια έχει αυξηθεί κατακόρυφα τις τελευταίες δεκαετίες, ανεβάζοντας το μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων. Ταυτόχρονα, όμως, η αξία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των πανεπιστημιακών πτυχίων καταβαραθρώνεται και το αποτύπωμά τους στις οικονομικές απολαβές ξεθωριάζει.
Ο πληθωρισμός των πιστοποιητικών έχει μεταμορφώσει την αγορά εργασίας, καθιστώντας το πανεπιστημιακό πτυχίο σχεδόν απαραίτητη προϋπόθεση ακόμη και για χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας. Περισσότεροι απόφοιτοι από ποτέ αγωνίζονται να βρουν εργασία και, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, όλο και περισσότεροι νέοι απασχολούνται σε θέσεις εργασίας που δεν αντιστοιχούν στα προσόντα τους.
Την ίδια στιγμή, οι μισθοί αδυνατούν να συμβαδίσουν, ενώ το κόστος ζωής κορυφώνεται. Το αποτέλεσμα; Μια γενιά κακοπληρωμένη, που καλείται να αντεπεξέλθει σε πρωτοφανή έξοδα, για να διασφαλίσει ένα βασικό επίπεδο διαβίωσης.
Η μεγαλύτερη «πληγή» είναι, φυσικά, η κατοικία, με τα ενοίκια να φτάνουν σε πρωτοφανή ύψη, την ώρα που η αγορά σπιτιού μοιάζει αδύνατη. Για πολλούς νέους, η ιδιοκατοίκηση εξαρτάται πλέον από έναν κρίσιμο παράγοντα: Τη γονική περιουσία. Οι καλοί οικονομικοί χειρισμοί των προηγούμενων γενεών, οι αποταμιεύσεις και η απόκτηση ακίνητης περιουσίας, σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση του μεγέθους των οικογενειών φαίνεται να συνθέτουν τη «συνταγή» της επιβίωσης των σημερινών νέων. Σύμφωνα με την δρ. Chowdhury, ωστόσο, ο πλούτος είναι πολύ πιο άνισα κατανεμημένος από το εισόδημα, που σημαίνει ότι οι οικονομικές ανισότητες μεταξύ των σημερινών νέων αναμένεται να μεγαλώσουν ακόμη περισσότερο το χάσμα.
Το «αποτύπωμα» στην υγεία
Η έντονη οικονομική ανασφάλεια επιβαρύνει σημαντικά την ψυχική υγεία της γενιάς Z. Οι σημερινοί νέοι δανείζονται περισσότερο από ποτέ και όσοι είναι κάτω των 30 ετών αντιμετωπίζουν τον υψηλότερο κίνδυνο αθέτησης πληρωμών λόγω των αυξανόμενων επιτοκίων, των αυξήσεων των ενοικίων και της συνολικής κρίσης του κόστους ζωής.
Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι αυτή η γενιά αντιμετωπίζει, περισσότερο από κάθε άλλη, οικονομικό άγχος. Αυτό αποτυπώνεται και στις διαγνώσεις διαταραχών ψυχικής υγείας, που γνωρίζουν σημαντική «άνθιση» τα τελευταία χρόνια. Η επιβάρυνση από μη θανατηφόρες παθήσεις υγείας -μετρηθείσα σε χαμένα χρόνια υγιούς ζωής- έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά. Οι διαταραχές ψυχικής υγείας και η κατάχρηση ουσιών, που πλήττουν δυσανάλογα τους νέους, συμβάλλουν σημαντικά στην τάση αυτή.
Το αβέβαιο μέλλον
Η εποχή της οικονομικής αστάθειας και της ψυχολογικής δυσφορίας διαμορφώνει σημαντικά τόσο το μέλλον των νέων, όσο και την αντίληψή τους γι’ αυτό. Η Gen Z ενηλικιώνεται σε μια εποχή που η σκληρή δουλειά δεν εγγυάται πλέον οικονομική ασφάλεια. Ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος θα ανταποκριθεί σε αυτές τις εξελισσόμενες οικονομικές και πολιτικές πραγματικότητες θα διαμορφώσει όχι μόνο το μέλλον αυτής της γενιάς, αλλά ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Διαβάστε επίσης
