Η κατάθλιψη είναι μια εξουθενωτική διαταραχή ψυχικής υγείας που επηρεάζει σχεδόν 3 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και είναι η κύρια αιτία αναπηρίας και πρόωρου θανάτου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι η κατάθλιψη είναι μια σημαντική αιτία της παγκόσμιας επιβάρυνσης από ασθένειες και προβλέπει ότι θα είναι η κύρια αιτία έως το 2030.
Η παραδοσιακή προσέγγιση για την κατάθλιψη επικεντρώνεται κυρίως στη χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και ψυχοθεραπείας. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες, όπως αυτές που αναφέρει σε άρθρο της στο Psychology Today η Δρ Susan B Trachman M.D., αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο George Washington και επίκουρη καθηγήτρια στο Virginia Commonwealth, πιστοποιημένη ψυχίατρος στην ψυχιατρική ενηλίκων και στην εγκληματολογική ψυχιατρική έχουν αρχίσει να εξετάζουν μια πιο καινοτόμα προσέγγιση: τη σχέση μεταξύ φλεγμονής και κατάθλιψης, και τη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ως πιθανή θεραπεία.
Η φλεγμονή ως παράγοντας κινδύνου για την κατάθλιψη
Η φλεγμονή αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού που βοηθά να προστατευτούμε από ξένους μικροοργανισμούς που μπορούν να τον βλάψουν, όπως βακτήρια και ιοί. Ωστόσο, όταν η φλεγμονώδης αντίδραση παρατείνεται και συνεχίζεται, μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους υγιείς ιστούς και να συνδεθεί με πολλές χρόνιες παθήσεις όπως οι καρδιακές, συμπεριλαμβανομένων ψυχικών διαταραχών όπως η κατάθλιψη.
Το βιβλίο του Δρα Edward Bullmore, Βρετανού ψυχίατρου, που δημοσιεύθηκε το 2019 με τίτλο «The Inflamed Mind», προτείνει ότι η κατάθλιψη και άλλες ψυχικές ασθένειες μπορεί να οφείλονται στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η θεωρία του Δρα Bullmore είναι ότι οι φλεγμονώδεις πρωτεΐνες, γνωστές ως κυτοκίνες, μπορούν να διασχίσουν αιματοεγκεφαλικό φραγμό, οδηγώντας σε αλλαγές εντός του εγκεφάλου που σχετίζονται με την κατάθλιψη. Πιο πρόσφατα, η έρευνα υποστηρίζει τη συσχέτιση μεταξύ φλεγμονής και κατάθλιψης και συνδέει τη συσχέτιση με αυξημένα επίπεδα προφλεγμονωδών δεικτών στο περιφερικό νευρικό μας σύστημα. Το εύρημα αυτό είναι ανεξάρτητο από τη συνύπαρξη σωματικών ασθενειών.
Ερευνητικά ευρήματα από περισσότερες από 9.000 μελέτες που εξέτασαν το ρόλο του ανοσοποιητικού συστήματος στην κατάθλιψη, και ειδικότερα τη φλεγμονή, έχουν εντοπίσει σημαντικές συσχετίσεις. Ένας σημαντικός τομέας αυτής της έρευνας επικεντρώνεται στην κατάθλιψη που συνδέεται με την long Covid, όπου πολλοί ασθενείς περιγράφουν συμπτώματα κατάθλιψης ως μέρος των συμπτωμάτων που επιμένουν μετά την αρχική λοίμωξη.
Διαφορετικές κλινικές μελέτες έχουν διερευνήσει τη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων σε ασθενείς με κατάθλιψη, είτε μόνα τους είτε σε συνδυασμό με τα παραδοσιακά αντικαταθλιπτικά. Για παράδειγμα, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα έχουν χρησιμοποιηθεί σε μικρές ερευνητικές δοκιμές σε ασθενείς με αρθρίτιδα και κατάθλιψη, όπου οι ασθενείς ανέφεραν σημαντική βελτίωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων που δεν σχετιζόταν με την ανακούφιση από τον πόνο.
Μια πιο πρόσφατη μελέτη δημοσιευμένη στο Nature εξέτασε τη σχέση μεταξύ των υψηλών επιπέδων φλεγμονής και των χαμηλών κινήτρων σε ασθενείς με κατάθλιψη. Αυτό το σύμπτωμα παρατηρείται συχνά σε ασθενείς που πάσχουν από μείζονα κατάθλιψη και τους οδηγεί να μην ξεκινούν ή να ολοκληρώνουν εργασίες, ιδίως εκείνες που είναι δύσκολες ή αδιάφορες. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, με τη μία να λαμβάνει αντιφλεγμονώδη φάρμακα και την άλλη να παίρνει εικονικό φάρμακο (placebo). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ομάδα που έλαβε το αντιφλεγμονώδες φάρμακο είχε αυξημένη προθυμία να εμπλακεί σε εργασίες που σχετίζονταν με ανταμοιβές, μεγαλύτερο δηλαδή αίσθημα κινήτρου.
Τι σημαίνει αυτό για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης
Η ανάγκη για νέες θεραπείες είναι επείγουσα, καθώς σχεδόν το ένα τρίτο των ασθενών με κατάθλιψη δεν ανταποκρίνεται στις κλασικές θεραπείες. Τα ευρήματα που προκύπτουν από την έρευνα σχετικά με τη φλεγμονή ανοίγουν νέες προοπτικές για την ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπειών. Η διαπίστωση ότι η φλεγμονή μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία προτείνει ότι η αντιφλεγμονώδης παρέμβαση μπορεί να προσφέρει μια νέα και πολλά υποσχόμενη στρατηγική για τη θεραπεία της κατάθλιψης. Η θεραπεία αυτή θα μπορούσε να συνδυαστεί με τις παραδοσιακές προσεγγίσεις, παρέχοντας στους ασθενείς περισσότερες επιλογές για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Κατάθλιψη: Μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και χωρίς ψυχοθεραπεία – Δείτε πώς
Κατάθλιψη: Βιταμίνη C, μαγνήσιο και άλλα 6 μικροθρεπτικά συστατικά που διώχνουν τη στενοχώρια
Πέντε ισχυρά αντιφλεγμονώδη που βελτιώνουν τη διάθεση και προστατεύουν καρδιά, αρθρώσεις και πεπτικό
