Αν και ο άνθρωπος θεωρείται «ζώον πολιτικόν» σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η σχέση μας με τη φύση θεωρείται εξίσου καταλυτική για την ψυχοσύνθεση μας. Η επαφή μας με το φυσικό στοιχείο βελτιώνει αποδεδειγμένα το άγχος και τη σωματική μας κατάσταση. Σημασία έχει, όμως, εξίσου και η ποικιλομορφία του φυσικού περιβάλλοντος, όπως επισημαίνουν ερευνητές από το King’s College του Λονδίνου, η οποία απειλείται όλο και περισσότερο από την κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports, οι χώροι με μεγαλύτερη βιοποικιλότητα μπορούν να βελτιώσουν περισσότερο την ψυχική ευεξία σε σύγκριση με φυσικούς χώρους με μικρότερη βιοποικιλότητα.
Τα στοιχεία που συγκέντρωσαν οι ερευνητές βασίστηκαν σε περίπου 40 χιλιάδες αναφορές από την εφαρμογή για smartphone «Urban Mind», οι οποίες έγιναν σε πραγματικό χρόνο και αφορούσαν την ψυχική ευεξία και τη φυσική ποικιλομορφία που κατέγραψαν 1.998 συμμετέχοντες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα περιβάλλοντα με μεγαλύτερο αριθμό φυσικών χαρακτηριστικών, όπως δέντρα, πουλιά, φυτά και υδάτινες πηγές, σχετίστηκαν με περισσότερη ψυχική ανάταση, σε σύγκριση με τους φυσικούς τόπους με λιγότερα τέτοια γνωρίσματα, και με τα αποτελέσματά τους να διαρκούν έως και οκτώ ώρες.
Περαιτέρω ανάλυση διαπίστωσε ότι σχεδόν το ένα τέταρτο του θετικού αντίκτυπου της φύσης στην ψυχική υγεία μπορεί να εξηγηθεί από την ποικιλομορφία των χαρακτηριστικών που υπάρχουν. Συνεπώς, τα ευρήματα υπογραμμίζουν ότι οι πολιτικές και οι πρακτικές που υποστηρίζουν τον φυτικό πλούτο και την πανίδα είναι ευεργετικές τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη δημόσια ψυχική υγεία.
«Απ’ όσο γνωρίζουμε, η μελέτη μας είναι και η πρώτη που εξετάζει τον αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των καθημερινών επαφών με διαφορετικά επίπεδα φυσικής ποικιλομορφίας σε πραγματικές συνθήκες. Τα αποτελέσματά μας υπογραμμίζουν ότι με την προστασία και την προώθηση της φυσικής ποικιλομορφίας μπορούμε να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη της φύσης για την ψυχική ευεξία. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να απομακρυνθούμε από τη λογική του καλοδιατηρημένου πάρκου με το κουρεμένο γκαζόν, το οποίο συνήθως συνδέεται με χαμηλότερη βιοποικιλότητα και να στραφούμε περισσότερο σε χώρους που αντικατοπτρίζουν τη βιοποικιλότητα των φυσικών οικοσυστημάτων. Δείχνοντας πώς η φυσική ποικιλομορφία ενισχύει την ψυχική μας ευημερία, παρέχουμε μια γερή βάση για τον τρόπο δημιουργίας πιο ποικιλόμορφων χώρων πρασίνου σε αστικά περιβάλλοντα» επισημαίνει ο επικεφαλής συγγραφέας Ryan Hammoud, βοηθός ερευνητής στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης (IoPPN) του King’s College του Λονδίνου.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε την περίοδο μεταξύ Απριλίου 2018 και Σεπτεμβρίου 2023. Κάθε συμμετέχων κλήθηκε να συμπληρώσει τρεις αξιολογήσεις την ημέρα σε διάστημα 14 ημερών, εισάγοντας πληροφορίες σχετικά με το περιβάλλον του και απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με την ψυχική του υγεία. Η ποικιλομορφία του φυσικού περιβάλλοντος ορίστηκε από το πόσα από τα τέσσερα φυσικά χαρακτηριστικά -δέντρα, φυτά, πουλιά και νερό- υπήρχαν στο περιβάλλον του.
«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, παρακολουθούμε μια ταχεία μείωση της βιοποικιλότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς και παγκοσμίως. Τα αποτελέσματά μας, όμως, υποδηλώνουν ότι η βιοποικιλότητα είναι κρίσιμη όχι μόνο για την υγεία του φυσικού μας περιβάλλοντος αλλά και για την ψυχική ευημερία των ανθρώπων που ζουν σε αυτά τα περιβάλλοντα. Ήρθε η ώρα να αναγνωρίσουμε ότι η βιοποικιλότητα επιφέρει περαιτέρω οφέλη τόσο στην ανθρώπινη υγεία όσο και στην ευημερία του πλανήτη και θα πρέπει να θεωρείται ένα συστατικό ζωτικής σημασίας για τις υποδομές στις πόλεις» κατέληξε ο επικεφαλής συγγραφέας Andrea Mechelli, καθηγητής της έγκαιρης παρέμβασης στην ψυχική υγεία στο IoPPN.
Μεγαλύτερη ψυχική ισορροπία έχουν όσοι μεγάλωσαν κοντά στη φύση
Μικροβιοφοβία: Η κίνηση – κλειδί που μπορεί να την περιορίσει ανέξοδα
Άγχος: Η ευχάριστη παρέμβαση που δαμάζει τις ορμόνες του στρες
