Ένα μεγάθυμο «ευχαριστώ» κρατούσε ο Αμερικανός ηθοποιός Robert Downey Jr. για να «αγκαλιάσει» δημόσια τα τραυματικά παιδικά του χρόνια. «Θα ήθελα να ευχαριστήσω την απαίσια παιδική μου ηλικία και την Ακαδημία· με αυτή τη σειρά» ήταν τα ακριβή λόγια του 58χρονου ηθοποιού, που έλαβε το χρυσό αγαλματίδιο Β’ Ανδρικού Ρόλου για τη συμμετοχή του στην ταινία “Oppenheimer”, τρίτη υποψηφιότητά του στον θεσμό. Και ακολούθησε ένα μεγαλύτερο «ευχαριστώ» προς τη σύζυγό του.
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω την κτηνίατρό μου, τη σύζυγό μου εννοώ, τη Susan Downey εκεί. Με βρήκε, ένα ζωάκι που γρύλιζε αποζητώντας βοήθεια, και μου χάρισε ξανά με την αγάπη της τη ζωή. Έτσι βρίσκομαι εδώ. Σε ευχαριστώ» δήλωσε ο ηθοποιός για τη γυναίκα που τον πήρε από το χέρι και τον οδήγησε από το σκοτάδι του εθισμού στο αλκοόλ και τις ουσίες, στο φως.
Πρώτα ναρκωτικά σε ηλικία 6 ετών
«Του έδωσα ένα τσιγαριλίκι. Και ξαφνικά κατάλαβα ότι είχα κάνει ένα τρομερό, ηλίθιο λάθος… Να δώσω σε ένα μικρό παιδί μια τζούρα χόρτο μόνο και μόνο για την πλάκα» εμφανίζεται να λέει ο σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός πατέρας του, Robert Downey Sr., σε κάποιο επεισόδιο της σειράς ‘Sr.’ (Netflix, 2022), προσθέτοντας: «είμαι απλά χαρούμενος που είναι εδώ». Σε κάποιο άλλο σημείο, ερωτηθείς αν ανησύχησε ποτέ για τη ζωή του γιου του -ο Robert Downey Jr. στέκεται δίπλα του σε κακή κατάσταση-, απαντά «πολλές φορές».
«Όταν ο πατέρας μου και εγώ κάναμε μαζί ναρκωτικά, ήταν σαν να προσπαθούσε να εκφράσει την αγάπη του για μένα με τον μόνο τρόπο που ήξερε» είχε δηλώσει σε μια συνέντευξη του 1988 ο Robert Downey Jr.. Η πρώτη επαφή με τη μαριχουάνα είχε γίνει σε ηλικία μόλις 6 ετών, έναν χρόνο αφότου έκανε την παρθενική του εμφάνιση ως ηθοποιός σε ταινία του πατέρα του. Το πρώτο τσιγαριλίκι σηματοδότησε την είσοδό του στον κόσμο των καταχρήσεων, στις εξαρτήσεις που θα έβαζαν εμπόδια στην προσωπική και επαγγελματική του ζωή. Οι δαίμονες των γονιών του, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, είχαν γίνει και δικοί του.
Ο ηθοποιός Robert Downey, Jr. (αριστερά) με τον πατέρα του Robert Downey (δεξιά), Φώτο: © STAN HONDA
Στο γυμνάσιο αντιμετώπιζε ήδη προβλήματα αλκοολισμού. Το 1996, σε ηλικία 31 ετών, βρίσκεται λιπόθυμος στο σπίτι ενός γείτονα. Συλλαμβάνεται για παράνομη είσοδο σε ξένη περιουσία και κατοχή ηρωίνης, κοκαΐνης και κατοχή όπλου. Καταδικάζεται με τριετή αναστολή και την υποχρέωση να υποβάλλεται σε τακτικό έλεγχο εξαρτησιογόνων ουσιών, τον οποίο θα παραλείψει δύο φορές με συνέπεια να βρεθεί στη φυλακή· το 1999 εκτίει 15 μήνες. Το 2001, συλλαμβάνεται ξανά υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών. Χάνει τη δουλειά του σε τηλεοπτική σειρά και εισάγεται σε θεραπευτικό πρόγραμμα για απεξάρτηση κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας.
Η θεραπευτική δύναμη της αγάπης
Ο Downey Jr. γνώρισε την παραγωγό Susan Levin το 2003, στα γυρίσματα μιας ταινίας. Ήταν εκείνη που, το 2005, έθεσε ως όρο για να παντρευτούν να δώσει οριστικό τέλος στη σχέση του με τις ουσίες, όπως και κατάφερε ακολουθώντας ένα πρόγραμμα απεξάρτησης που περιλάμβανε διαλογισμό, γιόγκα, ψυχοθεραπεία και πολεμικές τέχνες μεταξύ άλλων. Όπως είχε σχολιάσει ο ηθοποιός, ήταν σαν να ξύπνησε από «κώμα 20 ετών».
Στην περίπτωσή του, η σχέση λειτούργησε θεραπευτικά· ο ηθοποιός μπόρεσε να εμπιστευθεί τη σύντροφό του και να ακολουθήσει το ταξίδι της ίασης. Σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια Lisa Danylchuk, οι σχέσεις μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των τραυματικών εμπειριών παρέχοντας ασφάλεια μέσα από την εμπιστοσύνη και οικειότητα, σύνδεση ώστε το άτομο με ιστορικό τραύματος να νιώθει άνεση και θετικά συναισθήματα αντί για ντροπή και απομόνωση, και βελτίωση σε δείκτες υγείας· κατά την επιστήμη της ψυχονευροανοσολογίας, η μείωση του στρες μέσα από υποστηρικτικές σχέσεις μπορεί να βοηθήσει το σώμα στην αυτορρύθμισή του.
Δεν είναι όμως για όλους και όλες εύκολο. Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017 στο Journal of Family Psychology έδειξε ότι το τραύμα στην παιδική ηλικία, από το περιβάλλον που μεγάλωσε ο Downey Jr., τη λεκτική ή σωματική κακοποίηση, την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, την εγκατάλειψη κ.α., δρα καταλυτικά στην ικανότητα του ατόμου να διαμορφώσει υγιείς σχέσεις στην ενήλικη ζωή και να αντλήσει χαρά και ικανοποίηση από αυτές.
Επί τούτου, η κλινική ψυχολόγος και πιστοποιημένη sex therapist, Δρ Lori Lawrenz, εξηγεί ότι η εξομολόγηση των τραυματικών εμπειριών μπορεί να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στη σχέση και να έχει θετικά αποτελέσματα. Δεν είναι όμως όλοι υποχρεωμένοι να προβούν σε αποκαλύψεις αν δεν νιώθουν έτοιμοι. «Μοιραστείτε την ιστορία σας με ανθρώπους που έχουν κερδίσει το δικαίωμα να την ακούσουν» υπενθυμίζει, επικαλούμενη τη συμβουλή της διάσημης καθηγήτριας και ερευνήτριας στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον, Brené Brown.
Διαβάστε επίσης:
Το μυστικό για παιδιά με λιγότερο άγχος και πιο καθαρό μυαλό
Σχολικό άγχος: Επτά τρόποι να νικήσει το παιδί το φόβο για την απόδοσή του
