Πρόσφατη έρευνα αποκάλυψε μια εντυπωσιακή σχέση μεταξύ του χρόνιου στρες και της επιτάχυνσης του καρκίνου του παχέος εντέρου. Το εύρημα, που παρουσιάστηκε στην Εβδομάδα UEG 2024 στη Βιέννη, ενισχύει την ιδέα ότι το στρες δεν επηρεάζει μόνο την ψυχική υγεία, αλλά διαταράσσει επίσης την ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου, συμβάλλοντας στην ταχύτερη ανάπτυξη των καρκινικών όγκων. Τα στοιχεία της μελέτης θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε και αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο, προσφέροντας νέες οδούς πρόληψης και θεραπείας.
Στρες και έντερο: Μια νέα σύνδεση για τον καρκίνο
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον δρα Qing Li επικεντρώθηκε στο μικροβίωμα του εντέρου, ένα οικοσύστημα μικροοργανισμών που ζουν στο πεπτικό μας σύστημα. Διερεύνησε πώς αυτή η κοινότητα βακτηρίων επηρεάζει την εξέλιξη του καρκίνου του παχέος εντέρου όταν βρίσκεται υπό καθεστώς χρόνιου στρες. Μέσα από μια σειρά πειραμάτων σε ποντίκια, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι το στρες διαταράσσει σημαντικά την ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου, επιταχύνοντας ενδεχομένως την ανάπτυξη του όγκου.
«Χρησιμοποιήσαμε ένα κοκτέιλ αντιβιοτικών (βανκομυκίνη, αμπικιλλίνη, νεομυκίνη και μετρονιδαζόλη) για να εξαλείψουμε το εντερικό μικροβίωμα και, κατόπιν, μεταμοσχεύσαμε μικροβίωμα κοπράνων, για να διερευνήσουμε αν το μικροβίωμα ήταν απαραίτητο, ώστε το χρόνιο στρες να επιταχύνει την εξέλιξη του καρκίνου», δήλωσε ο δρ. Li. Η μέθοδος επέτρεψε στους ερευνητές να επαναφέρουν τα βακτήρια του εντέρου των ποντικών, επιτρέποντάς τους να παρατηρήσουν τις επιπτώσεις του στρες στην ανάπτυξη όγκων τόσο με, όσο και χωρίς ορισμένα είδη βακτηρίων.
Ο ρόλος του Lactobacillus
Τα αποτελέσματα της μελέτης φώτισαν τις διεργασίες του οργανισμού που συμβάλλουν στην ασθένεια. Το χρόνιο στρες όχι μόνο οδήγησε σε έξαρση της ανάπτυξης όγκων, αλλά προκάλεσε επίσης μείωση των ωφέλιμων βακτηρίων του εντέρου, ιδίως εκείνων του γένους Lactobacillus. Αυτά τα «καλά» βακτήρια είναι γνωστά για το ρόλο τους στην υποστήριξη ενός ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για την άμυνα του οργανισμού κατά του καρκίνου.
Ένα συγκεκριμένο είδος, το Lactobacillus plantarum, αναδείχθηκε ως βασικός παράγοντας σε αυτή την αλληλεπίδραση μεταξύ στρες, εντερικής υγείας και καρκίνου. Όταν χορηγήθηκαν στα ποντίκια με στρες συμπληρώματα του L. plantarum, ο σχηματισμός όγκων μειώθηκε σημαντικά, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτό το βακτήριο μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της εξέλιξης του καρκίνου.
Περαιτέρω έρευνα για το L. plantarum αποκάλυψε ότι παίζει ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού των χολικών οξέων και την ενίσχυση της λειτουργίας των CD8+ T κυττάρων, ενός τύπου ανοσοποιητικού κυττάρου που είναι κρίσιμος για την καταπολέμηση του καρκίνου. Τα ευρήματα δείχνουν ότι το L. plantarum μπορεί να ενισχύσει τη φυσική αντικαρκινική άμυνα του οργανισμού.
Ένας πολύπλοκος μηχανισμός
Ενδιαφέρον είναι ότι όταν οι ερευνητές διεξήγαγαν εργαστηριακές δοκιμές για να δουν αν το L. plantarum θα μπορούσε να διεγείρει άμεσα τα CD8+ T κύτταρα ώστε να παράγουν ουσίες που καταπολεμούν τον καρκίνο, τα αποτελέσματα δεν επιβεβαίωσαν τις προσδοκίες τους. Ο δρ. Li σημείωσε: «Οι in vitro δοκιμές μας αποκάλυψαν ότι το L. plantarum δεν διεγείρει σημαντικά τα CD8+ T κύτταρα, ώστε να παράξουν τέτοιους βασικούς μεταβολίτες. Αυτό αναδεικνύει την ανάγκη ύπαρξης κι άλλων ουσιών στο εντερικό περιβάλλον, ώστε να ενισχυθούν οι αντικαρκινικές επιδράσεις των CD8+ Τ κυττάρων». Η ανακάλυψη αυτή αναδεικνύει την πολύπλοκη φύση του ρόλου του εντέρου στην εξέλιξη του καρκίνου
Αυτή η έρευνα θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ιδίως σε ασθενείς με χρόνιο στρες. Ο δρ. Li εκτιμά ότι ο συνδυασμός των συμβατικών θεραπειών για τον καρκίνο με συμπληρώματα L. plantarum μπορεί να προσφέρει μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση στη διαχείριση της νόσου.
Με τα ποσοστά αυτού του τύπου καρκίνου να αυξάνονται διαρκώς, ιδίως μεταξύ των νεότερων πληθυσμών, η ανάγκη για καινοτόμες θεραπείες δεν ήταν ποτέ πιο επείγουσα. Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι πρόκειται για τον δεύτερο συχνότερο καρκίνο και τη δεύτερη κύρια αιτία θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο στην Ευρώπη. Η τάση αυτή αναμένεται, μάλιστα, να επιδεινωθεί λόγω παραγόντων όπως η κακή διατροφή, η καθιστική ζωή και η παχυσαρκία.
Τα επόμενα βήματα στην έρευνα
Ο δρ. Li και η ομάδα του σχεδιάζουν να επεκτείνουν τις μελέτες τους σε ανθρώπους. Στόχος τους είναι να αναλύσουν δείγματα από ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου για να διαπιστώσουν αν τα μοτίβα που παρατηρήθηκαν στα ποντίκια ισχύουν και στους ανθρώπους. «Στόχος μας είναι να επαληθεύσουμε αν το L. plantarum μειώνεται σημαντικά σε ασθενείς με στρες και να διερευνήσουμε τη σχέση του με τα ανοσοκύτταρα κατά των καρκινικών όγκων», δήλωσε ο ειδικός.
Μια ολιστική προσέγγιση στην πρόληψη του καρκίνου
Η μελέτη αυτή υπογραμμίζει τη διασύνδεση της ψυχικής και της εντερικής υγείας με τον καρκίνο, υποδηλώνοντας ότι η διαχείριση του στρες και η διατήρηση ενός υγιούς εντερικού μικροβιώματος είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου. «Η αποκατάσταση των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο θα μπορούσε να ενισχύσει τη φυσική άμυνα του οργανισμού κατά αυτού του καρκίνου», κατέληξε ο δρ. Li.
Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για την πλήρη κατανόηση αυτών των πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων και την ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπειών, ωστόσο η εν λόγω μελέτη επισημαίνει τις δυνατότητες μιας ολιστικής προσέγγισης της υγείας, όπου η φροντίδα τόσο της ψυχικής ευεξίας, όσο και της εντερικής υγείας μπορεί να είναι βασικές στρατηγικές στη μάχη μας κατά σοβαρών ασθενειών, όπως ο καρκίνος.
Καρκίνος παχέος εντέρου: Το αναλγητικό – σύμμαχος στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου
Καρκίνος Παχέος Εντέρου: Αυξάνονται τα κρούσματα στους κάτω των 50 – Τρία ανησυχητικά συμπτώματα
Καρκίνος Παχέος Εντέρου: Εγκρίθηκε νέο τεστ αίματος που τον ανιχνεύει με ακρίβεια έως 83%
