Όλοι λέμε πού και πού κανένα ψεματάκι. Άλλα ψέματα είναι πιο «αθώα» και δεν επηρεάζουν κάτι σημαντικό και άλλα πιο σοβαρά και μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στις ανθρώπινες σχέσεις. Σύμφωνα με το Science Illustrated, το 75% των ανθρώπων λέει 0 – 2 ψέματα κάθε μέρα, ενώ μόλις το 1% δεν λέει σχεδόν ποτέ ψέματα. Κι ενώ οι περισσότεροι δεν έχουμε πρόβλημα όταν χρησιμοποιούμε ένα ψέμα, μας ενοχλεί όταν το κάνουν οι άλλοι σε εμάς.
Πώς μπορούμε, όμως, να καταλάβουμε ότι κάποιος λέει ψέματα;
Μπορεί να υποθέσετε ότι ένα άτομο που λέει ψέματα είναι νευρικό και χαρακτηρίζεται από μια αβεβαιότητα, όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. «Για παράδειγμα, νευρικοί είστε όταν μπαίνει ελεγκτής στο λεωφορείο, ακόμη κι αν έχετε εισιτήριο», σχολιάζει ο Tim John Brennen, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και ερευνητής εγκληματολογικής ψυχολογίας, που μελετά, μεταξύ άλλων, τη μνήμη, την αναγνώριση προσώπου και το πώς μπορούμε να διακρίνουμε ένα ψέμα.
Όταν κάποιος λέει ψέματα, είναι τόσο ανήσυχος να μη φανερωθεί το ψέμα του, που συχνά εστιάζει στο να μη φαίνεται νευρικός.
«Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι κινούνται πιο νευρικά όταν λένε ψέματα. Αποδεικνύεται, όμως, ότι οι νευρικές κινήσεις στην πραγματικότητα μειώνονται», διευκρίνισε η Samantha Mann.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτό: Δεδομένου ότι το ψέμα απαιτεί έντονη διανοητική προσπάθεια, το αποτέλεσμα είναι να ξοδεύουμε λιγότερη ενέργεια στη γλώσσα του σώματος. Έτσι, ακόμη κι αν αισθάνεστε νευρικοί όταν λέτε ψέματα, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτό δεν αποτυπώνεται στη γλώσσα του σώματος. «Οι άνθρωποι τείνουν να κάθονται πιο ακίνητοι όταν λένε ψέματα, αν και αυτό δεν είναι απόλυτο», είπε η δρ. Mann.
Δώστε έμφαση στα λόγια
«Η έρευνα δείχνει ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις που να μαρτυρούν ένα ψέμα, ωστόσο ορισμένες αναλύσεις υποστηρίζουν ότι πρέπει να εστιάσετε στη γλώσσα που χρησιμοποιείται και στο τι λέγεται», λέει ο δρ. Brennen. Φυσικά, ούτε και αυτό λειτουργεί σε όλες τις περιπτώσεις.
«Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορούμε να αναζητήσουμε στη γλώσσα που χρησιμοποιείται. Για παράδειγμα, έχει σημασία το περιεχόμενο: Εάν ένα άτομο δεν θυμάται τα πάντα ή εάν η ιστορία που αφηγείται είναι πολύ απλή, τότε υπάρχει πιθανότητα να λέει ψέματα. Η πραγματική ζωή τις περισσότερες φορές είναι περίπλοκη», επισημαίνει ο ειδικός.
Ο εγκέφαλος δουλεύει σκληρά
Δεδομένου ότι ο εγκέφαλος δουλεύει τόσο σκληρά όταν λέμε ψέματα, αυτή είναι μια ένδειξη που μπορεί να μαρτυρήσει το ψέμα. «Όταν λέτε ψέματα, πρέπει να σκέφτεστε τι ξέρει ήδη ο άλλος, πώς θα διατηρήσετε το ψέμα και πώς θα αποφύγετε να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Πρέπει, επίσης, να παρατηρήσετε εάν ο δέκτης του ψέματός σας φαίνεται να πιστεύει αυτό που ακούει ή όχι. Αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος τίθεται σε πλήρη λειτουργεία, ώστε να φέρει εις πέρας αυτό το σύνθετο έργο», εξηγεί ο δρ. Mann.
«Το κλειδί για να διαπιστώσετε εάν κάποιος σας λέει ψέματα είναι να χρησιμοποιήσετε την κοινή λογική. Ζητήστε από το άτομο να σας εξηγήσει, χωρίς να του δώσετε τις πληροφορίες που έχετε», προτείνει ο δρ. Brennan. «Δεν υπάρχουν μαγικοί τρόποι να αποκαλύψετε ένα ψέμα. Σκεφτείτε ορθολογικά και μην πιστεύετε ό,τι σας λένε χωρίς στοιχεία», καταλήγει.
Διαβάστε ακόμη:
Γιατί δεν πρέπει να λέμε ψέματα στα παιδιά
Λέει ψέματα ή αλήθεια; Το μοτίβο ομιλίας που προδίδει
Το ψέμα που δίνει έξτρα πόντους στους άνδρες – Δεν αφορά (μόνο) το ύψος
