Ο Válter R Fonseca, Επίκουρος Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας, Τεχνικός Υπεύθυνος για τα Συστήματα Υγείας, στο Γραφείο Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στην Αθήνα, κατά την ομιλία του στην ημερίδα του ygeiamou για τον εμβολιασμό εστίασε στο γιατί τα εμβόλια είναι σημαντικά αλλά και τη διαφορά μεταξύ της διάθεσης εμβολίων και της διάθεσης εμβολιαστικού προγράμματος.
Οι λοιμοί, οι επιδημίες και η βία ήταν ιστορικά οι βασικές αιτίες της ανθρώπινης θνησιμότητας, ανέφερε ο καθηγητής κατά την έναρξη της τοποθέτησής τους για να να εξηγήσει πως τα εμβόλια ήρθαν να εξαλείψουν τον έναν παράγοντα. Η εξέλιξη από το πρώτο εμβόλιο κατά της ευλογιάς τον 18ο αιώνα έχει υπάρξει ραγδαία: σήμερα, υπάρχουν εμβόλια για περισσότερες από 20 θανατηφόρες νόσους, σώζουν ετησίως 3,5-5 εκατομμύρια ζωές ή μία στις τέσσερις ζωές.
Το κοινωνικό αποτύπωμα των εμβολιασμών
«H COVID-19 μας έδωσε την ευκαιρία να δούμε το μεγάλο αντίκτυπο που μπορεί αν έχει μια επιδημία στα συστήματα υγείας και την κοινωνία. Η εμβολιαστική προστασία σώζει ζωές και επιτρέπει σε μια κοινωνία να συνεχίσει να ευημερεί» σχολίασε ο κ. Fonseca, αναδεικνύοντας μια ακόμα σημαντική πτυχή της ανοσίας από τα εμβόλια πέρα από την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών.
Η εμβολιαστική ατζέντα έως το 2030
Στις αρχές που περιλαμβάνει η ατζέντα για τη μέγιστη προστασία από τις χορηγήσεις εμβολίων αναφέρθηκε ο καθηγητής, σύμφωνα με τις οποίες το εμβολιαστικό πλάνο θα πρέπει να:
- επικεντρώνεται στις ανθρώπινες ανάγκες, να λαμβάνει δηλαδή υπ’ όψιν τις εκάστοτε ανάγκες ενός πληθυσμού αναφορικά με την υγεία και κοινωνία
- βασίζεται στη συνεργατικότητα με τη συμβολή πλήθους φορέων από πολλούς τομείς προς την επίτευξη του στόχου
- στηρίζεται σε μεγάλο όγκο δεδομένων.
Micro-influencers κόντρα στην παραπληροφόρηση
Αναπόδραστα ο κ. Fonseca συμπεριέλαβε στην τοποθέτησή του το πρόβλημα της παραπληροφόρησης, ένα «αγκάθι» που έρχεται να προστεθεί σε άλλα αναγνωρισμένα εμπόδια όπως οι λιγοστοί οικονομικοί πόροι και η άγνοια για την αξία του εμβολιασμού, προβλήματα που αφορούν χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου κυρίως.
«Γίνονται προσπάθειες για ενισχυμένα εμβόλια, για νέα εμβόλια έναντι νοσημάτων αλλά πρέπει να διαπιστωθεί τι κάνει τους ανθρώπους να αποφεύγουν τον εμβολιασμό. Χρειάζονται στρατηγικές για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Μόνο αν κατανοήσουμε γιατί οι άνθρωποι αλλάζουν τις πεποιθήσεις τους, τί τους οδηγεί ή αποτρέπει από το να απευθυνθούν σε επαγγελματίες υγείας, θα μπορέσουμε να σημειώσουμε πρόοδο» σχολίασε ο ομιλητής
Σύμφωνα με τον κ. Fonseca, έχει αλλάξει πια το μοντέλο. «Κάποτε η γνώση ερχόταν από τον γιατρό, την οικογένεια, το νοσοκομείο» αναφέρει και αντιπαραθέτει τη σημερινή εποχή της ψηφιοποίησης, του καταιγισμού πληροφοριών, των social media, τα οποία ενέχουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία μέσω της παραπληροφόρησης.
Για την καταπολέμηση του φαινομένου, ο καθηγητής επικαλέστηκε το παράδειγμα της πατρίδας του, της Πορτογαλίας, μιας χώρας από τη λίστα κρατών με τα υψηλότερα επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης στον πληθυσμό, περί που 98%. «Είναι σαν παράδοσή μας η εμπιστοσύνη προς τους ανθρώπους που εργάζονται σε θέσεις δημόσιας υγείας». Όμως δεν ήταν μόνο η παράδοση.
Μια από τις επιτυχημένες στρατηγικές της πατρίδας του ήταν να προσλάβουν 5.000 micro-influencers, με επιρροή μικρής εμβέλειας όπως εργαζόμενοι σε καταστήματα και δημοτικές αρχές, που μπορούσαν δια ζώσης να διαμορφώσουν τάσεις και να προωθήσουν τη γνώση σχετικά με την αξία του εμβολιασμού.
