Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μία χρόνια φλεγμονώδης αρθρίτιδα που σχετίζεται με τη ψωρίαση. Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως το 1,7% του πληθυσμού πάσχει από ψωριασική αρθρίτιδα, με μέση ηλικία εμφάνισης τα 45 έτη και ίδια συχνότητα σε γυναίκες και άνδρες. Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία, 1 στους 4 ασθενείς με ψωρίαση θα εμφανίσει και αρθρίτιδα, η οποία δεν εξαρτάται από την βαρύτητα του εξανθήματος. Στην πλειοψηφία των ασθενών οι εκδηλώσεις από τις αρθρώσεις εμφανίζονται αρκετά χρόνια μετά την εμφάνιση της ψωρίασης ή και ταυτόχρονα, αλλά σε 15-20% των ασθενών η αρθρίτιδα προηγείται του εξανθήματος, καθιστώντας δύσκολη τη διάγνωση της.
Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μία περίπλοκη ρευματική πάθηση. Τα ακριβή αίτια της δεν είναι γνωστά. Πιθανολογείται ότι η έκθεση γενετικά προδιατεθειμένων ατόμων σε περιβαλλοντικούς παράγοντες (μικρόβια, επαναλαμβανόμενοι τραυματισμοί στις ενθέσεις, στρες), πυροδοτεί μία σειρά ανοσιακών αντιδράσεων που οδηγούν στην εμφάνιση της πάθησης. Υπολογίζεται ότι το νόσημα εμφανίζεται περίπου με 50 φορές μεγαλύτερη συχνότητα σε συγγενείς Α΄βαθμού των πασχόντων σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
Η νόσος εμφανίζει μεγάλη ετερογένεια στις κλινικές εκδηλώσεις. Μπορεί να επηρεαστεί οποιαδήποτε άρθρωση του σώματος, με τις αρθρώσεις των χεριών, ποδιών, αγκώνων και γονάτων να προσβάλλονται συχνότερα. Η φλεγμονή εμφανίζεται σε μία ή περισσότερες αρθρώσεις και είναι ασύμμετρη ή συμμετρική. Οι αρθρώσεις παρουσιάζουν πόνο, οίδημα, αίσθημα θερμότητας, ευαισθησία και δυσκαμψία. Όταν προσβάλλεται η σπονδυλική στήλη ο ασθενής εμφανίζει φλεγμονώδη οσφυαλγία, δηλαδή πόνο στη μέση και τους γλουτούς που συνοδεύεται από πρωινή δυσκαμψία. Στο δέρμα και στο τριχωτό της κεφαλής ανευρίσκονται ψωριασικές πλάκες, με ερυθρότητα και αργυρόχροα λέπια, ενώ αν προσβληθούν τα νύχια ,γίνονται εύθραστα, με δυσχρωμίες και βοθρία. Η φλεγμονή των δακτύλων (δακτυλίτιδα) κάνει τα δάκτυλα να μοιάζουν «σαν λουκάνικα». Η φλεγμονή των οφθαλμών (ιριδοκυκλίτιδα ή ραγοειδίτιδα) δεν είναι σπάνια.
Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι πολυπαραγοντική νόσος που σχετίζεται με διάφορες συννοσηρότητες. Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς εμφανίζουν αρτηριακή υπέρταση, καρδιακή νόσο, σακχαρώδη διαβήτη, υπερλιπιδαιμία, αυτοάνοσες παθήσεις του γαστρεντερικού, χρόνια αναπνευστική νόσο, ή οστεοπόρωση.
Η διάγνωση του νοσήματος παραμένει κατά κανόνα κλινική και γίνεται με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού και την κλινική εξέταση. Η διενέργεια εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων, βοηθούν τον ρευματολόγο, δεν υπάρχει όμως ειδική διαγνωστική εξέταση, καθιστώντας πολλές φορές τη διάγνωση μια πρόκληση.
Η πορεία της ψωριασικής αρθρίτιδας είναι ποικίλη και απρόβλεπτη, από ήπια και μη καταστροφική νόσος μέχρι παραμορφωτική αρθρίτιδα, σε ποσοστό 40-60% των ασθενών. Οι ασθενείς χωρίς θεραπεία μπορεί να έχουν επίμονη φλεγμονή, προοδευτική αρθρική καταστροφή, σοβαρό περιορισμό στη λειτουργικότητα , αναπηρία και αυξημένη θνητότητα. Εξάρσεις και υφέσεις εμφανίζονται συχνά, με περισσότερους από τους μισούς ασθενείς να έχουν μία έξαρση κάθε 2 χρόνια. Η ψυχική υγεία επηρεάζεται και η κατάθλιψη είναι συχνή, η ποιότητα ζωής είναι υποβαθμισμένη και η παραγωγικότητα στην εργασία σημαντικά μειωμένη.
Τις τελευταίες δεκαετίες υπήρξε πολύ μεγάλη πρόοδος στην κατανόηση της πάθησης, οδηγώντας σε στοχευμένες θεραπείες. Στόχος της θεραπείας είναι ο έλεγχος της φλεγμονής, η επίτευξη μακροχρόνιας ύφεσης και η επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου, ώστε να διατηρηθεί η λειτουργικότητα και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ασθενών. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τα κορτικοειδή και τα τροποποιητικά της νόσου φάρμακα αποτελούν εδώ και χρόνια αποτελεσματικούς τρόπους ελέγχου της νόσου. Οι βιολογικές θεραπείες, μία νεότερη ομάδα φαρμάκων, που δημιουργήθηκαν μέσα από τη σημαντική πρόοδο στις γνώσεις μας πάνω στους παθογενετικούς μηχανισμούς του νοσήματος, αποτελούν την πλέον σημαντική εξέλιξη στην καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη θεραπευτική αντιμετώπιση της ψωριασικής αρθρίτιδας. Εξίσου σημαντικό ρόλο κατέχει και η μη φαρμακευτική παρέμβαση, όπως η φυσικοθεραπεία, η άσκηση και η σωστή εκπαίδευση των ασθενών.
Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μία νόσος με μεγάλο φορτίο για τους ασθενείς. Η έγκαιρη διάγνωση, η πρώιμη και ορθή θεραπευτική παρέμβαση αποτελούν τα κλειδιά στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
