Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος είναι μια πολύπλοκη και επαναλαμβανόμενη διαδικασία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, η οποία προετοιμάζει το σώμα για πιθανή εγκυμοσύνη. Ξεκινά από την εφηβεία (εμμηναρχή) και συνεχίζεται μέχρι την εμμηνόπαυση. Η διάρκεια του κύκλου ποικίλλει μεταξύ των γυναικών, με έναν μέσο όρο 28 ημερών, αν και μπορεί να κυμαίνεται φυσιολογικά από 21 έως 35 ημέρες.
Ο κύκλος ρυθμίζεται από έναν περίπλοκο μηχανισμό αλληλεπίδρασης ορμονών, που εκκρίνονται από τον υποθάλαμο, την υπόφυση και τις ωοθήκες. Χωρίζεται σε δύο κύριες φάσεις: την ωοθυλακική φάση και την ωχρινική φάση. Στην αρχή της ωοθυλακικής φάσης παρατηρείται η εμμηνορρυσία, ενώ μεταξύ των δύο φάσεων γίνεται η ωορρηξία.
Εμμηνορρυσία (Ημέρες 1-5)
Η εμμηνορρυσία σηματοδοτεί την πρώτη ημέρα του κύκλου και χαρακτηρίζεται από την αποβολή του ενδομητρίου, του ιστού που επενδύει το εσωτερικό της μήτρας. Αυτό συμβαίνει όταν δεν έχει προηγηθεί εγκυμοσύνη και προκαλεί κολπική αιμορραγία, η οποία διαρκεί περίπου 3-7 ημέρες. Κατά τη διάρκεια της περιόδου, πολλές γυναίκες βιώνουν συμπτώματα όπως:
- Κοιλιακές κράμπες, λόγω της σύσπασης της μήτρας για την αποβολή του ενδομητρίου
- Κούραση και χαμηλά επίπεδα ενέργειας, εξαιτίας της πτώσης των οιστρογόνων
- Μεταβολές στη διάθεση, λόγω των ορμονικών αλλαγών
- Πονοκέφαλο
- Κατακράτηση υγρών
Ωοθυλακική φάση (Ημέρες 1-14)
Η ωοθυλακική φάση ξεκινά από την πρώτη ημέρα της εμμήνου ρύσεως και συνεχίζεται μέχρι την ωορρηξία. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης:
- Η υπόφυση εκκρίνει κυρίως ωοθυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH), που διεγείρει την επιλογή και ανάπτυξη ωοθυλακίων στις ωοθήκες
- Παράγονται από τις ωοθήκες οιστρογόνα, που προκαλούν την ανάπτυξη του ενδομητρίου, προετοιμάζοντας το για πιθανή εμφύτευση γονιμοποιημένου ωαρίου
- Συνήθως, μόνο ένα ωοθυλάκιο (ή δύο σε σπάνιες περιπτώσεις) θα ωριμάσει πλήρως και θα είναι έτοιμο να απελευθερώσει το ωάριο.
Σταδιακά, καθώς αυξάνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων, το σώμα προετοιμάζεται για την επόμενη φάση.
Ωορρηξία (Ημέρα 14)
Η ωορρηξία είναι η στιγμή που το ώριμο ωοθυλάκιο σπάει και απελευθερώνει το ωάριο στη σάλπιγγα. Αυτό συμβαίνει συνήθως γύρω στη 14η ημέρα ενός 28ήμερου κύκλου, αλλά μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το μήκος του κύκλου. Στην πραγματικότητα, συμβαίνει 14 ημέρες πριν το τέλος του κύκλου, άρα σε μια γυναίκα με κύκλο 21 ημερών θα συμβεί την ημέρα 7, ενώ σε μια γυναίκα με κύκλο 35 ημερών θα συμβεί την ημέρα 21. Αυτό έχει μεγάλη σημασία να το γνωρίζουν τα ζευγάρια που προσπαθούν για σύλληψη.
Η ωορρηξία προκαλείται από απότομη αύξηση της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH), που εκκρίνεται από την υπόφυση. Το ωάριο μπορεί να επιβιώσει 12-36 ώρες και αν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συναντήσει σπερματοζωάριο, μπορεί να γονιμοποιηθεί. Συμπτώματα ωορρηξίας:
- Αυξημένη τραχηλική βλέννα, η οποία γίνεται πιο διαφανής και ελαστική
- Ήπιος πόνος στη μία πλευρά της κοιλιάς
- Αύξηση της σεξουαλικής επιθυμίας
- Μικρή αύξηση της βασικής θερμοκρασίας του σώματος μετά την ωορρηξία
Ωχρινική Φάση (Ημέρες 15-28)
Μετά την ωορρηξία, το ωοθυλάκιο που απελευθέρωσε το ωάριο μετατρέπεται σε ωχρό σωμάτιο, το οποίο εκκρίνει κυρίως προγεστερόνη. Αυτή η φάση διαρκεί σταθερά περίπου 14 ημέρες και έχει δύο πιθανά σενάρια:
- Αν γίνει γονιμοποίηση, το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται στο ενδομήτριο και αρχίζει να εκκρίνει χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG)
- Αν δεν γίνει γονιμοποίηση, το ωχρό σωμάτιο εκφυλίζεται, τα επίπεδα της προγεστερόνης πέφτουν, και το ενδομήτριο αποβάλλεται μέσω της εμμήνου ρύσεως, ξεκινώντας νέο κύκλο
Κατά την ωχρινική φάση, πολλές γυναίκες βιώνουν προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, με συμπτώματα όπως:
- Ευερεθιστότητα και αλλαγές στη διάθεση
- Φούσκωμα και κατακράτηση υγρών
- Ευαισθησία στο στήθος
- Κούραση και αλλαγές στην όρεξη
Ο εμμηνορυσιακός κύκλος είναι ο καθρέφτης της αναπαραγωγικής και γενικής υγείας μιας γυναίκας. Διαταραχές στον κύκλο μπορεί να οφείλονται σε παράγοντες όπως:
- Άγχος και συναισθηματική πίεση
- Διατροφικές διαταραχές, υπερβολική απώλεια ή πρόσληψη βάρους
- Ορμονικές ανισορροπίες, όπως σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Παθολογικές καταστάσεις, όπως προβλήματα θυρεοειδούς
- Ανατομικά γυναικολογικά. προβλήματα, όπως κύστεις, ινομυώματα, ενδομητρίωση
Η κατανόηση του κύκλου βοηθά στη φυσική αντισύλληψη, στη σύλληψη και στη διάγνωση ενδοκρινολογικών και γυναικολογικών παθήσεων. Αν κάποιος κύκλος είναι ακανόνιστος, έρχεται συχνά ή παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση, συνιστάται η επίσκεψη σε ενδοκρινολόγο ή γυναικολόγο.
Διαβάστε επίσης
Μηνιαίος κύκλος: Τι να τρώτε από την πρώτη μέρα της περιόδου μέχρι την επόμενη έμμηνο ρύση
Τι αποκαλύπτει η απόσταση ανάμεσα σε δυο μηνιαίους κύκλους για την υγεία της καρδιάς
Ο σοβαρός κίνδυνος υγείας που διατρέχουν οι γυναίκες χωρίς σταθερό κύκλο
