Το ενδοκρινικό σύστημα και το δέρμα συνδέονται στενά, καθώς πολλές ορμόνες έχουν άμεσες ή έμμεσες επιδράσεις στη δομή και στη λειτουργία του δέρματος. Διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι θυρεοειδοπάθειες, το σύνδρομο Cushing και το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ), επηρεάζουν τη φυσιολογία του δέρματος και οδηγούν σε εμφανείς δερματικές αλλοιώσεις, οι οποίες μπορεί να αποτελούν και διαγνωστικά κριτήρια για την αναγνώριση των ενδοκρινικών νόσων.

Δράσεις των ορμονών στο δέρμα

  • Γλυκοκορτικοειδή: Μειώνουν τη φλεγμονή στο δέρμα αλλά υπερβολικά επίπεδα λόγω ενδογενούς υπερκορτιζολαιμίας ή παρατεταμένης χορήγησης κορτικοστεροειδών μπορεί να οδηγήσουν σε λεπτότερο δέρμα, καθυστέρηση στην επούλωση των πληγών και αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις.
  • Ανδρογόνα: Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος, ενισχύοντας την παραγωγή σμήγματος, καθώς και στη φυσιολογική τρίχωση. Υψηλές συγκεντρώσεις ανδρογόνων μπορούν να προκαλέσουν ακμή, σμηγματόρροια, υπερτρίχωση στο σώμα και αλωπεκία στην κεφαλή.
  • Οιστρογόνα: Αυξάνουν την ενυδάτωση και την ελαστικότητα του δέρματος, προάγοντας τη σύνθεση κολλαγόνου. Κατά την εμμηνόπαυση, η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων συσχετίζεται με απώλεια ελαστικότητας και αυξημένη ρυτίδωση.
  • Ινσουλίνη και IGF-1: Ρυθμίζουν μεταβολικά και αυξητικά μονοπάτια του δέρματος και συμβάλλουν στη συνολική του υγεία. Σε καταστάσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών η αντίσταση στην ινσουλίνη συνδέεται με υπερινσουλιναιμία, που έχει η ίδια δερματικές εκδηλώσεις, αλλά και επαγόμενη υπερανδρογοναιμία.

Ενδοκρινοπάθειες και δερματικές επιπλοκές

Σακχαρώδης διαβήτης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Θυρεοειδής: Τέσσερα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε κάθε πρωί για το καλό του αδένα

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Μάθετε τα πάντα για τη συχνότερη ενδοκρινολογική διαταραχή σε γυναίκες

Ακμή: Τα πολύτιμα συμπληρώματα που μειώνουν τη φλεγμονή – Ποια είναι η διατροφή που ηρεμεί το δέρμα

Ο σακχαρώδης διαβήτης προκαλεί μακροχρόνιες επιπλοκές στο δέρμα λόγω της χρόνιας υπεργλυκαιμίας, η οποία επηρεάζει τη μικροκυκλοφορία και οδηγεί σε βλάβη των νεύρων και των αγγείων. Μπορεί να εμφανιστούν τα εξής:

  • Διαβητικά έλκη: συχνά εμφανίζονται στα κάτω άκρα και προκύπτουν λόγω νευροπάθειας και διαταραχής αιμάτωσης, που επιβραδύνει την επούλωση των τραυμάτων.
  • Ξηροδερμία και υπερκερατώσεις: Η ελλιπής ενυδάτωση λόγω μειωμένης λειτουργίας των ιδρωτοποιών αδένων προκαλεί ξηρότητα του δέρματος.
  • Νεκροβίωση: Σπάνια, αλλά σοβαρή επιπλοκή με χαρακτηριστικά καστανόχρωμα οζίδια, που εμφανίζονται κυρίως στην κνήμη.

Θυρεοειδοπάθειες

  • Υπερθυρεοειδισμός: Σχετίζεται με ζεστό, λεπτό και συχνά ερυθρό δέρμα. Επιπλέον, συχνή είναι η υπεριδρωσία στα άτομα με υπερθυρεοειδισμό.
  • Υποθυρεοειδισμός: Το δέρμα γίνεται ξηρό, παχύ, ωχρό και ψυχρό, λόγω της μείωσης του μεταβολικού ρυθμού και της κατακράτησης υγρών. Συχνά παρατηρείται ξηρότητα στα μαλλιά, με πιθανή τριχόπτωση.

Σύνδρομο Cushing

Το σύνδρομο Cushing χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή ή λήψη γλυκοκορτικοειδών, που προκαλεί σειρά επιδράσεων στο δέρμα:

  • Λέπτυνση του δέρματος: Η υπερβολική έκθεση στα κορτικοστεροειδή οδηγεί σε ατροφία του δέρματος.
  • Ραβδώσεις: Η αυξημένη κατανομή του υποδόριου λίπους και η λέπτυνση του κολλαγόνου προκαλούν μωβ ή κόκκινες ραβδώσεις, κυρίως στην κοιλιά, στους μηρούς και τους γλουτούς.
  • Προδιάθεση για μώλωπες και δερματικές λοιμώξεις: Η ανοσοκατασταλτική δράση των γλυκοκορτικοειδών προκαλεί ευθραυστότητα των τριχοειδικών αγγείων και αυξάνει την ευαισθησία σε λοιμώξεις.

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών

Η υπερανδρογοναμία, που είναι βασικό χαρακτηριστικό του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών, οδηγεί σε:

  • Ακμή: Η αύξηση των ανδρογόνων διεγείρει την παραγωγή σμήγματος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη των πόρων και φλεγμονή.
  • Υπερτρίχωση: Υπερβολική τριχοφυΐα σε μη φυσιολογικές περιοχές για τις γυναίκες, όπως το πρόσωπο, το στέρνο και η κοιλιά. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί ανδρογενετική αλωπεκία στην κεφαλή.

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών σχετίζεται συχνά με αντίσταση στην ινσουλίνη και υπερινσουλιναιμία. Αυτό οδηγεί επίσης σε:

  • Μελανίζουσα ακάνθωση: Σκούρες, παχιές πλάκες στο δέρμα, κυρίως στο λαιμό και στις μασχάλες.
  • Ακροχορδώνες, που είναι εμφανείς κυρίως στο λαιμό και αποτελούν έκφραση των αυξητικών δράσεων της ινσουλίνης στο δέρμα.

Διαβάστε επίσης

Υποθυρεοειδισμός: 6 σημάδια που μαρτυρούν ότι ο θυρεοειδής δεν λειτουργεί ρολόι

Ορμόνες: Πέντε συνήθειες που τις κρατούν σε ισορροπία με φυσικό τρόπο

Γήρανση: Πώς αλλάζουν οι ορμόνες καθώς μεγαλώνουμε – Τι συμβαίνει στον μεταβολισμό