Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (respiratory syncytial virus – RSV) αποτελεί την κυριότερη αιτία ιογενούς λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού σε παιδιά. Προκαλεί επεισόδια κοινού κρυολογήματος σε όλους πολλές φορές στη ζωή μας. Μεταδίδεται με αναπνευστικά σταγονίδια όπως η γρίπη και ο κορωνοϊός ενώ παραμένει σε επιφάνειες για μεγάλα χρονικά διαστήματα από όπου επίσης μπορεί να μεταδοθεί. Στα παιδιά από 5 ετών και πάνω και τους ενήλικες έως τα 65 έτη που δεν έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας η νόσος εκδηλώνεται με συμπτώματα ενός συνήθως επεισοδίου λοίμωξης του αναπνευστικού που ταλαιπωρεί για περίπου 10 ημέρες τους πάσχοντες με πονόλαιμο, βήχα, ρινική συμφόρηση και κόπωση. Σε βρέφη όμως έως 6 μηνών, σε παιδάκια έως 2 ετών, σε άτομα άνω των 65 ετών με συνοδά νοσήματα και σε άτομα με επίκτητη ανοσοανεπάρκεια μπορεί να προκληθεί βαρύτατη λοίμωξη του αναπνευστικού με βαριά αναπνευστική ανεπάρκεια και απρόβλεπτη έκβαση.
Τα συνήθη συμπτώματα μιας απλής καλοήθους διαδρομής της λοίμωξης από RSV δεν διαφέρουν από αυτά του κοινού κρυολογήματος δηλαδή, βήχας με συριγμό, φτέρνισμα, πυρετό και ρινική καταρροή. Όμως τα βρέφη που θα προσβληθούν μπορεί να εμφανίσουν βαριά εικόνα με κακουχία, εργώδη αναπνοή και ταχύπνοια, ευερεθιστότητα και άπνοιες στον ύπνο, κυάνωση και βαριά αναπνευστική ανεπάρκεια. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα βρέφη οδηγούνται στην ΜΕΘ και στη διασωλήνωση.
Σε ευάλωτους ενήλικες ιδίως άνω των 70 ετών ο RSV μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές από το αναπνευστικό, που μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή όπως βρογχιολίτιδα (φλεγμονή των μικροσκοπικών αεραγωγών των πνευμόνων) και η πνευμονία (λοίμωξη των πνευμόνων). Η λοίμωξη από RSV μπορεί να στρώσει τον δρόμο σε μικροβιακές πνευμονίες από πνευμονιόκοκκο, αιμόφιλο ινφλουέντζας και χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο με τη συλοίμωξη αυτή οδηγεί συχνά τους ασθενείς σε βαρύτατη κλινική διαδρομή και νοσηλεία στην ΜΕΘ.
Σε σχέση με το πρόβλημα στην Ελλάδα διαθέτουμε στοιχεία από πρόσφατη μελέτη του ΓΝΑ Ευαγγελισμός (υπεύθυνη Καθηγήτρια κ. Παρασκευή Κατσαούνου – Πανελλήνιο Πνευμονολογικό συνέδριο 2023). Σε σύνολο 128 ασθενών που νοσηλεύτηκαν (2022 έως τον Μάιο 2023 ) το 52,5% βρέθηκαν να πάσχουν από RSV λοίμωξη. Η θνησιμότητα τους μετρήθηκε στο 16%, δηλαδή 1 στους 7 έχασε τη ζωή του. Σε σχετική παρατήρηση στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ηρακλείου σε 116 ενήλικους ασθενείς με εμπύρετη λοίμωξη του αναπνευστικού που προσήλθαν στα ΤΕΠ απεδείχθη ότι οφειλόταν σε RSV με το 30% αυτών να οδηγούνται σε εισαγωγή και νοσηλεία. Ειδική αντιική αγωγή για τη λοίμωξη δεν υπάρχει παρά μόνο τα συνήθη υποστηρικτικά και συμπτωματικά θεραπευτικά μέτρα.
Πρόσφατα (2023), η ο ΕΜΑ ενέκρινε το πρώτο εμβόλιο κατά του RSV, κατάλληλο για την προστασία βρεφών ηλικίας έως έξι μηνών, καθώς και δύο εμβόλια κατάλληλα για ενήλικες. Όταν το εμβόλιο για ενήλικες χορηγείται στη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, παρέχεται προστασία για το παιδί έως την κρίσιμη ηλικία έξη μηνών μετά τη γέννηση. Αναμένεται οσονούπω η έγκριση και οι συστάσεις για τον εμβολιασμό κατά του RSV από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία έχει ήδη εκπονήσει τις προτάσεις της για τον εμβολιασμό των ενηλίκων και αφορά όλους τα άτομα άνω των 70 ετών ανεξαρτήτως συνοδών νοσημάτων, σε όλους τους ασθενείς με ΧΑΠ, Βρογχικό άσθμα, σοβαρή διάμεση πνευμονοπάθεια, πνευμονική υπέρταση, κυστική ίνωση, σε ασθενείς άνω των 65 ετών και χρόνια συνοδά νοσήματα όπως σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα – καρδιακή ανεπάρκεια, ΣΝ, σοβαρές βαλβιδοπάθειες, Υπέρταση, αγγειακή νόσο του εγκεφάλου, χρόνια νεφρική νόσο, χρόνια ηπατοπάθεια, συγγενή ή επίκτητη ανοσοκαταστολή.
Ο ακρογωνιαίος λίθος για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την πρόληψη
Χωρίς βασικά εμβόλια 1 στα 5 παιδιά – Δύο εμπόδια που στερούν την προστασία του εμβολιασμού
Ιός HPV: Το εμβόλιο δεν είναι μόνο για εφήβους – Ποιούς αφορά
