Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα (ηλεκτρονικά τσιγάρα ή ατμιστές) έχουν εμφανιστεί ως ευρέως χρησιμοποιούμενα συστήματα παροχής νικοτίνης, ιδιαίτερα δημοφιλή μεταξύ των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων λόγω της διαθεσιμότητας ελκυστικών γεύσεων. Ενώ αρχικά κυκλοφόρησε στην αγορά ως εργαλεία μείωσης της βλάβης για ενήλικες καπνιστές, όλο και περισσότερα στοιχεία συνδέουν τη χρήση αρωματικού ηλεκτρονικού τσιγάρου με αναπνευστική τοξικότητα, συστηματική φλεγμονή και αυξημένη εξάρτηση από τη νικοτίνη. Αυτό το άρθρο παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη ανασκόπηση των αρωματικών ενώσεων στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, εξετάζοντας τη χημική τους σύνθεση, τους τοξικολογικούς κινδύνους, το ρυθμιστικό τοπίο και τις συνέπειες για τη δημόσια υγεία.
Η παγκόσμια αγορά ηλεκτρονικών τσιγάρων έχει αυξηθεί εκθετικά την τελευταία δεκαετία, ωθούμενη σε μεγάλο βαθμό από τις καινοτομίες στο σχεδιασμό συσκευών και την έκρηξη στις διαθέσιμες γεύσεις ηλεκτρονικών υγρών. Αυτές οι γεύσεις —που κυμαίνονται από φρούτα και καραμέλες μέχρι μενθόλη και επιδόρπιο— δεν είναι μόνο κεντρικές για την απήχηση του προϊόντος, αλλά και βασικός μοχλός μύησης μεταξύ των νέων και των μη καπνιστών.
Παρά τις ρυθμιστικές προσπάθειες σε αρκετές χώρες, οι αρωματικοί παράγοντες στα ηλεκτρονικά τσιγάρα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτες, ιδιαίτερα όσον αφορά την ασφάλειά τους όταν εισπνέονται και όχι κατά την κατάποση. Ενώ πολλές από αυτές τις ενώσεις είναι «Γενικά Αναγνωρισμένες ως Ασφαλείς» (GRAS) για από του στόματος κατανάλωση, η εισπνοή παρουσιάζει διαφορετικό πιθανά χημιοκινητικό προφίλ με δυνητικά επιβλαβείς επιπτώσεις στην αναπνευστική και συστηματική υγεία. Αυτό το άρθρο ως ανασκόπηση αξιολογεί την επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τη σύνθεση και την τοξικότητα των εισπνεόμενων αρωματικών παραγόντων στα ηλεκτρονικά τσιγάρα και αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων κανονιστικών πλαισίων για τον μετριασμό των κινδύνων για την υγεία.
Μπορείτε να δείτε στην συνέχεια μια συνοπτική αλλά ολοκληρωμένη ανασκόπηση των γευστικών ενώσεων/αντιδραστηρίων αρώματος που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα (ηλεκτρονικά τσιγάρα), μαζί με την προέλευσή τους και τις πιθανές παρενέργειές τους:
1. Επισκόπηση των αρωματικών ενώσεων στα ηλεκτρονικά τσιγάρα
Τα υγρά ηλεκτρονικών τσιγάρων αποτελούνται τυπικά από μια βάση προπυλενογλυκόλης (PG) και φυτικής γλυκερίνης (VG), νικοτίνης (προαιρετικά) και μια ποικιλία αρωματικών ενώσεων. Έχουν αναφερθεί περισσότερες από 7.000 μοναδικές επιλογές γεύσης, με πολλές να περιέχουν αλδεΰδες, κετόνες, εστέρες και ενώσεις με βάση το αλκοόλ. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα συχνά περιέχουν λοιπόν πολύπλοκα μείγματα αρωματικών και γευστικών ενώσεων, τα οποία προστίθενται για να βελτιώσουν την αισθητηριακή έλξη. Αυτές οι ενώσεις μιμούνται γεύσεις όπως φρούτα, επιδόρπια, καπνό, μενθόλη, καφέ κ.λπ.
Κοινές κατηγορίες αρωματικών ενώσεων:
· Εστέρες (π.χ. βουτυρικός αιθυλεστέρας – φρουτώδης γεύση)
· Κετόνες (π.χ. διακετυλο-βουτυρώδη γεύση)
· Αλδεΰδες (π.χ., άρωμα κινναμαλδεΰδης – κανέλας, βανιλίνης – βανίλιας)
· Αλκοόλ (π.χ. βενζυλική αλκοόλη – νότες λουλουδιών)
· Φαινόλες (π.χ. ευγενόλη – γαρύφαλλο)
· Τερπένια (π.χ. λιμονένιο – εσπεριδοειδή)
Αυτές είναι συνήθως ενώσεις καταλλήλων για τρόφιμα και εγκεκριμένες για κατάποση αλλά δεν έχουν αξιολογηθεί ως προς την ασφάλεια της εισπνοής.
2. Προέλευση των αρωματικών παραγόντων
Τα περισσότερα είναι συνθετικά ανάλογα που προέρχονται από πετροχημικές πηγές ή έχουν κατασκευαστεί βιοτεχνολογικά (π.χ. ζυμομύκητες ή μικροβιακή ζύμωση).
Μερικά εξάγονται φυσικά από φυτά, αν και λιγότερο συνηθισμένα λόγω κόστους.
Ο χαρακτηρισμός GRAS (General Recognized As Safe -Γενικά Αναγνωρίζoνται ως Ασφαλή) ισχύει για τη χρήση στα τροφίμα και όχι για την εισπνοή.
3. Παρενέργειες και Τοξικολογικές Ανησυχίες
· Προϊόντα Θερμικής Αποσύνθεσης
Όταν θερμαίνονται στο πηνίο/σπείρωμα του ηλεκτρονικού τσιγάρου, πολλοί αρωματικοί παράγοντες αποικοδομούνται σε τοξικά υποπροϊόντα, όπως: · Ακρολείνη · Φορμαλδευγή · Οξική αλδείνη
Τα οποία μπορεί να προκαλέσουν: · Ερεθισμό του αναπνευστικού · Βλάβη στο DNA · Φλεγμονή του πνευμονικού ιστού
ü Ειδικές Ενώσεις Ανησυχίας
· Διακετύλιο & 2,3-πεντανεδιόνη: Συνδέεται με την αποφρακτική βρογχιολίτιδα («πνεύμονας ποπ κορν»), μια σοβαρή και μη αναστρέψιμη πάθηση των πνευμόνων.
· Cinnamaldehyde: Διαταράσσει τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων στους πνεύμονες. κυτταροτοξική σε εισπνεόμενες συγκεντρώσεις.
· Βανιλίνη & Αιθυλική Βανιλίνη: Μπορεί να προκαλέσει οξειδωτικό στρες και φλεγμονή όταν εξατμιστεί.
ü Σχηματισμός Νανοσωματιδίων
Η θέρμανση των ηλεκτρονικών υγρών μπορεί επίσης να απελευθερώσει μεταλλικά νανοσωματίδια από το πηνίο (νικέλιο, μόλυβδος, χρώμιο), τα οποία μπορούν να επιδεινώσουν την τοξικότητα σε συνδυασμό με χημικές ουσίες γεύσης.
4. Συστημικές και Μακροπρόθεσμες Επιδράσεις Οξειδωτικό στρες και φλεγμονή:
· Συμβολή σε καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις.
· Ενδοκρινικές διαταραχές:
· Ορισμένες αρωματικές ύλες μπορεί να παρεμβαίνουν στη σηματοδότηση των ορμονών.
· Νευροτοξικότητα: Ιδιαίτερα στους εφήβους, λόγω συνδυασμένων επιδράσεων με νικοτίνη και αρωματικών παραγόντων.
· Ενίσχυση συμπεριφοράς: Οι γεύσεις αυξάνουν την ελκυστικότητα και την εξάρτηση, ειδικά μεταξύ των νέων.
4.1 Αναπνευστική Τοξικότητα
Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι οι αρωματικές χημικές ουσίες διαταράσσουν την ακεραιότητα του επιθηλίου των αεραγωγών, βλάπτουν τη λειτουργία των βλεφαρίδων και προκαλούν οξειδωτικό στρες. Το διακετύλιο, συγκεκριμένα, συνδέεται με μη αναστρέψιμη αποφρακτική βρογχιολίτιδα – μια ασθένεια που αποκαλείται στην καθομιλουμένη «πνεύμονας ποπ κορν».
4.2 Συστηματική Τοξικότητα και Κυτταροτοξικότητα
Οι in vitro αναλύσεις που χρησιμοποιούν ανθρώπινα βρογχικά επιθηλιακά κύτταρα δείχνουν αυξημένη απόπτωση και νέκρωση κατά την έκθεση σε αρωματισμένα e-υγρά.
Μελέτες σε ζώα καταδεικνύουν συστηματική φλεγμονή που προκαλείται από αρωματικές ουσίες και τροποποιημένη ανοσοαπόκριση.
4.3 Νευρολογικοί και αναπτυξιακοί κίνδυνοι
Ορισμένες αρωματικές χημικές ουσίες ρυθμίζουν τη ντοπαμινεργική δραστηριότητα και αυξάνουν την εξάρτηση από τη νικοτίνη, ειδικά στους εφήβους. Η προγεννητική έκθεση σε αερολύματα ηλεκτρονικού τσιγάρου έχει συσχετιστεί με νευροαναπτυξιακές αλλαγές στα ζωικά μοντέλα.
4.4 Τρωτά σημεία ειδικά για τον πληθυσμό
Οι νέοι, τα άτομα με άσθμα ή χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού και οι έγκυες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε ανεπιθύμητες ενέργειες. Ανισότητες υπάρχουν επίσης στο μάρκετινγκ και την πρόσβαση σε περιθωριοποιημένες κοινότητες.
5. Ρυθμιστικά Πλαίσια και Κενά Επιβολής
5.1 Ηνωμένες Πολιτείες (FDA)
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) άρχισε να ρυθμίζει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα το 2016. Αν και έχουν προταθεί και εφαρμοστεί απαγορεύσεις γεύσης σε ορισμένες δικαιοδοσίες, τα κενά επιτρέπουν στα αρωματισμένα προϊόντα μιας χρήσης και τη συνθετική νικοτίνη να παραμένουν προσβάσιμα. Η διαδικασία Εφαρμογής Προϊόντων Καπνού (PMTA) του FDA απαιτεί επιστημονικά στοιχεία ασφάλειας, αλλά η επιβολή ήταν ασυνεπής.
5.2 Ευρωπαϊκή Ένωση (TPD, REACH, CLP)
Σύμφωνα με την οδηγία για τα προϊόντα καπνού (Tobacco Products Directions), οι γεύσεις που «παραπλανούν τους καταναλωτές» απαγορεύονται στα τσιγάρα, αλλά όχι απαραίτητα στα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Το πλαίσιο καταχώρισης, αξιολόγησης, εξουσιοδότησης και περιορισμού των χημικών ουσιών (REACH) ισχύει για ορισμένες ενώσεις, αλλά πολλές εξακολουθούν να εξαιρούνται λόγω της ταξινόμησης ως καταναλωτικών προϊόντων.
5.3 Άλλες δικαιοδοσίες
Καναδάς: Επιτρέπει τα αρωματισμένα ηλεκτρονικά υγρά, αλλά επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς διαφήμισης.
Αυστραλία: Μοντέλο μόνο με συνταγή για ατμούς που περιέχουν νικοτίνη. γεύσεις περιορισμένες.
Ολλανδία: Εφαρμόστηκε πλήρης απαγόρευση των μη καπνικών γεύσεων ηλεκτρονικών τσιγάρων.
Κίνα: Σημαντικές μεταρρυθμίσεις σε εξέλιξη, απαγόρευση γεύσεων εκτός του καπνού για εγχώριες πωλήσεις.
6. Τάσεις της αγοράς και έκκληση για νέους
Η γεύση είναι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο οι νέοι ξεκινούν το άτμισμα. Μελέτες δείχνουν ότι πάνω από το 80% των εφήβων χρηστών ξεκινούν με ένα αρωματισμένο προϊόν. Οι επωνυμίες έχουν αξιοποιήσει ελκυστικές συσκευασίες, παράγοντες επιρροής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και viral περιεχόμενο για να πλασάρουν γεύσεις όπως μαλλί της γριάς, μάνγκο και κρεμ μπρουλέ.
Η πανταχού παρουσία των αρωματικών επιλογών και η απουσία εργαλείων επαλήθευσης ηλικίας στο διαδίκτυο συμβάλλουν περαιτέρω στην πρόσβαση των νέων. Τα δεδομένα επιτήρησης υποδεικνύουν ότι οι απαγορεύσεις γεύσεων οδηγούν σε μειωμένη χρήση από τους νέους, αν και η αντικατάσταση με ατμούς μιας χρήσης παραμένει ανησυχητικό.
7. Επικοινωνία Κινδύνων και Πολιτική Δημόσιας Υγείας
Οι καταναλωτές συχνά υποθέτουν ότι το άτμισμα είναι ασφαλές ή σημαντικά πιο ασφαλές από το κάπνισμα, σε μεγάλο βαθμό λόγω ανεπαρκούς επικοινωνίας κινδύνου. Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας θα πρέπει να μεταφέρουν διαφοροποιημένα μηνύματα, ειδικά όταν τα επιστημονικά ευρήματα εξελίσσονται γρήγορα.
Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για:
ü Διαφανής επισήμανση συστατικών.
ü Προειδοποιητικές ετικέτες για την υγεία προσαρμοσμένες στους κινδύνους εισπνοής.
ü Τυποποιημένα πρωτόκολλα δοκιμών τοξικότητας για συστατικά ηλεκτρονικών υγρών.
7. Συστάσεις για Ρυθμιστική Δράση και Δράση Δημόσιας Υγείας
ü Απαγόρευση χρήσης αρωματικών παραγόντων υψηλού κινδύνου:
ü Άμεση απαγόρευση του διακετυλίου, του ακετυλπροπιονυλίου και άλλων ενώσεων με γνωστή αναπνευστική τοξικότητα.
ü Πλήρης περιγραφή των συστατικών:
ü Απαιτείται πλήρης αποκάλυψη όλων των αρωματικών ενώσεων και των προϊόντων αποδόμησής τους.
Καθορισμός ορίων ασφαλείας ειδικά για την εισπνοή:
ü Οι τοξικολογικές αξιολογήσεις θα πρέπει να μιμούνται ρεαλιστικές συνθήκες χρήσης, συμπεριλαμβανομένης της θερμοκρασίας και της συχνότητας.
ü Εφαρμογή ανασκόπησης ασφάλειας πριν από την αγορά για γεύσεις:
Οι νέοι αρωματικοί παράγοντες πρέπει να υποβάλλονται σε τοξικολογικό έλεγχο πριν από τη διάθεση στην αγορά.
ü Επιβολή περιορισμών γεύσης σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων:
Εξάλειψη των κενών στη νομοθεσία και νομικού πλαισίου για τα αναλώσιμα και τη συνθετική νικοτίνη.
ü Χρηματοδότηση ανεξαρτήτων ερευνών σε βάθος χρόνου για την Δημόσια υγεία:
Εξετάζοντας τις χρόνιες επιδράσεις των εισπνεόμενων αρωμάτων σε νέους και ενήλικες πληθυσμούς.
Συμπέρασμα
Τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα: οι αρωματικές ενώσεις στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ενώ είναι βασικές για την ελκυστικότητα των καταναλωτών, δημιουργούν κρυφούς κινδύνους όταν εισπνέονται. Οι ρυθμιστικές προσεγγίσεις πρέπει να εξελίσσονται πέρα από τις λίστες συστατικών και τις ονομασίες γεύσεων για να αντιμετωπίσουν τη σύνθετη χημεία και τις συστημικές επιδράσεις των αρωματικών ουσιών με αεροζόλ. Η προστασία της δημόσιας υγείας —ιδιαίτερα εκείνης των νέων χρηστών— απαιτεί επείγουσα πολιτική δράση με γνώμονα την επιστήμη, καλύτερη επιβολή και προληπτική επικοινωνία κινδύνου.
Διαβάστε επίσης
Εναλλακτικά καπνικά προϊόντα και νομοθεσία μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην υγεία των καπνιστών
Καρκίνος πνευμόνων: Κάπνισμα μαζί με άτμισμα τετραπλασιάζουν τον κίνδυνο νόσου
