Από την ανακάλυψη του πρώτου εμβολίου τον 18ο αιώνα μέχρι σήμερα, πλήθος νοσημάτων έχουν εξαλειφθεί και το επίπεδο υγείας του πληθυσμού παγκοσμίως έχει βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό. Εύλογα, τα εμβόλια, μαζί με την πρόσβαση στο καθαρό νερό και τις εγκαταστάσεις υγιεινής, συγκαταλέγονται στις παρεμβάσεις δημόσιας υγείας με το μεγαλύτερο όφελος σε όρους βελτίωσης της υγείας των ανθρώπων. Άλλωστε, ο εμβολιασμός προστατεύει όχι μόνο τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί αλλά και τους γύρω τους που είναι ευάλωτοι στις ασθένειες, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τον κίνδυνο εξάπλωσης ασθενειών. Επιπλέον, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, εκτός από μια εξόχως αποτελεσματική πολιτική δημόσιας υγείας, ο εμβολιασμός έχει πολλαπλασιαστικό κοινωνικοοικονομικό όφελος.
Ενώ όμως χάρη στην αλματώδη ανάπτυξη της σχετικής επιστημονικής έρευνας έχει διευρυνθεί σημαντικά ο αριθμός των ασθενειών που προλαμβάνονται με τα εμβόλια, συχνά τα εμβολιαστικά προγράμματα αντιμετωπίζουν ποικίλες προκλήσεις, όπως π.χ. οι ανισότητες στην πρόσβαση σε αυτά ή/και ο δισταγμός του εμβολιασμού. Ειδικότερα όσον αφορά το σημαντικό πρόβλημα του δισταγμού απέναντι στον εμβολιασμό, αυτό αποτελεί ένα πολυδιάστατο φαινόμενο, καθώς μπορεί να οφείλεται σε ένα πλήθος παραγόντων (κοινωνικών, οικονομικών, ανθρωπιστικών, πολιτισμικών), ενώ σε πολλές περιπτώσεις ανακύπτουν και εμπόδια από το ίδιο το σύστημα υγείας, τα οποία επηρεάζουν την οικονομική κάλυψη και την προσβασιμότητα.
Στα παραπάνω προστίθεται και η εμπειρία της πανδημίας Covid-19, η οποία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη σχέση των πολιτών με την επιστήμη και, με ειδικό τρόπο, με τα εμβόλια. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας, το 29,2% των πολιτών στην Ελλάδα δηλώνουν ότι η πανδημία COVID-19 μείωσε την εμπιστοσύνη τους στα εμβόλια γενικά. Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι το εμβολιαστικό πρόγραμμα κατά της Covid-19 έχει λάβει πολύ θετικές αξιολογήσεις από τους πολίτες, οι στάσεις και συμπεριφορές του ενήλικου πληθυσμού μετά την πανδημία δείχνουν μια υποχώρηση της πρόθεσης για εμβολιασμό ακόμα και για εμβόλια όπως π.χ. αυτό της γρίπης.
Συνεπώς, δεδομένης της κρισιμότητας και της αναγκαιότητας επίτευξης των εμβολιαστικών στόχων που θέτει η κεντρική διοίκηση στη βάση και των συστάσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η ενεργοποίηση μηχανισμών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών κρίνεται ως άκρως απαραίτητη. Στο πλαίσιο αυτό, η συμμετοχή των ιατρικών επιστημονικών εταιρειών, των ιατρικών και φαρμακευτικών συλλόγων, των οργανώσεων των ασθενών κ.λπ. στην προσπάθεια αποκατάστασης και περαιτέρω αύξησης της εμπιστοσύνης του πληθυσμού απέναντι στα εμβόλια, αποτελεί μια ενδεδειγμένη και άκρως απαραίτητη επιλογή.
Το πολλαπλασιαστικό όφελος του εμβολιασμού – Πώς θωρακίζεται η δημόσια υγεία
