Τα εμβόλια αποτελούν από τις σημαντικότερες ιατρικές παρεμβάσεις της σύγχρονης Ιατρικής. Γιατί; Καταρχήν η εκρίζωση της ευλογιάς, μίας από τις βαρύτερες και πιο θανατηφόρες νόσους που προκαλούνται από ιούς, είναι αποτέλεσμα του μαζικού εμβολιασμού του πληθυσμού. Ομοίως ο περιορισμός και σχεδόν εξαφάνιση θανατηφόρων ιογενών λοιμώξεων όπως η πολιομυελίτιδα οφείλεται στον μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού.
Η ανάπτυξη των εμβολίων είναι μία επίπονη και συνήθως χρονοβόρα διαδικασία. Το μεγάλο χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ανάπτυξη των εμβολίων οφείλεται στο γεγονός ότι για να συλλεχθούν επαρκείς αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα ενός εμβολίου απαιτείται μία καλά σχεδιασμένη κλινική μελέτη δηλαδή η δοκιμή του εμβολίου σε έναν μεγάλο αριθμός εθελοντών. Αυτές οι μεγάλες μελέτες ονομάζονται κλινικές μελέτες φάσης 3 και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να αδειοδοτηθεί ένα εμβόλιο ώστε να χρησιμοποιηθεί στον ευρύτερο πληθυσμό.
Από τον Ιανουάριο του 2023, 340 κλινικές μελέτες σε εμβόλια έναντι ιών έχουν καταγραφεί στην σελίδα ClinicalTrials.gov, το σημαντικότερο αποθετήριο κλινικών μελετών. Ένας σημαντικός αριθμός αυτών των μελετών στοχεύουν στην αξιολόγηση εμβολίων έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού, γνωστού ως RSV, για τον οποίο και σχετικά πρόσφατα (μέσα στο 2023) αδειοδοτήθηκαν για πρώτη φορά εμβόλια.
Ένας ακόμα σημαντικός αριθμός κλινικών μελετών στοχεύουν σε περισσότερο «εξωτικούς» ιού, τους λεγόμενους νηματοϊούς στους οποίους ανήκουν ο ιός Ebola και ο ιός Marburg. Πρόκειται για 2 εξαιρετικά θανατηφόρους ιούς που προκαλούν επιδημίες αιμορραγικού πυρετού που μέχρι σήμερα περιορίζονται σε χώρες τις υποσαχάριας Αφρικής. Η θνητότητα αυτών των ιών ξεπερνάει το 30% και σε κάποιες περιπτώσεις έχει καταγραφεί και κοντά στο 80%. Τα εμβόλια αυτά θα βοηθήσουν στον καλύτερο έλεγχο και στον περιορισμό επιδημικών εξάρσεων αυτών των ιών στην υποσαχάρια Αφρική, αλλά και θα αποτρέψουν την πιθανή εξάπλωση αυτών των ιών εκτός Αφρικής.
Άλλα παθογόνα για τα οποία γίνεται προσπάθεια να αναπτυχθούν νέα αποτελεσματικά ή επικαιροποιημένα-βελτιωμένα εμβόλια είναι ο ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός, κάποιοι εντεροϊοί, ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων, ο ιός του έρπητα ζωστήρα και ο ανθρώπινος ιός των θηλωμάτων. Με δεδομένη την επικινδυνότητα της εξάπλωσης του ιού της γρίπης των πτηνών σε θηλαστικά και συγκεκριμένα σε κτηνοτροφικές μονάδες με αγελάδες στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η ανάπτυξη εμβολίων έναντι της γρίπης των πτηνών για τους ανθρώπους θεωρείται από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες. Σε περίπτωση που οι «Κασσάνδρες» επαληθευτούν, δηλαδή ο ιός της γρίπης των πτηνών προσαρμοστεί ικανοποιητικά στους ανθρώπους ώστε να μπορεί να μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων αποτελεσματικά, τα εμβόλια που ήδη αναπτύσσονται για αυτόν τον σκοπό θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος για την αντιμετώπιση του πανδημικού κύματος.
Ο ακρογωνιαίος λίθος για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την πρόληψη
Χωρίς βασικά εμβόλια 1 στα 5 παιδιά – Δύο εμπόδια που στερούν την προστασία του εμβολιασμού
Ιός HPV: Το εμβόλιο δεν είναι μόνο για εφήβους – Ποιούς αφορά
