Συμπληρώνουμε 2 χρόνια από την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της μεταρρύθμισης του Προσωπικού Ιατρού (ΠΙ), της σημαντικότερης ίσως μεταρρυθμιστικής προσπάθειας στον πολύπαθο τομέα της ΠΦΥ, τον οποίο η πολιτεία απέτυχε διαχρονικά να οργανώσει, αφήνοντας το ΕΣΥ εκ γενετής ανάπηρο.
Δόθηκαν κίνητρα σε ιδιώτες Γενικούς Οικογενειακούς Ιατρούς και Παθολόγους να ενταχθούν στο θεσμό, καθώς και σε πολίτες να εγγραφούν στη λίστα ΠΙ. Υπήρξε μια σημαντική επένδυση στην ΠΦΥ, με διπλασιασμό έως και τριπλασιασμό των αποζημιώσεων προς τους ιδιώτες ιατρούς που επιλέγουν να συμβληθούν με τον ΕΟΠΥΥ αναλαμβάνοντας τον ρόλο του ΠΙ. Παράλληλα δόθηκε σημαντική, πρόσθετη του μισθού τους, αποζημίωση στους γιατρούς του δημόσιου τομέα, που εγγράφουν στη λίστα τους περισσότερους από 1500 ασθενείς.
Ως αποτέλεσμα περισσότεροι από 5 εκατομμύρια πολίτες έχουν ήδη εγγραφεί σε σχεδόν 3.500 γιατρούς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Οι πολίτες αυτοί απέκτησαν εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσία πρωτοβάθμιας φροντίδας, που φιλοδοξεί να αποτελεί το σημείο πρώτης επαφής με το σύστημα υγείας, να αντιμετωπίζει την πλειοψηφία των αναγκών υγείας των πολιτών και να τους καθοδηγεί στα ανώτερα επίπεδα του συστήματος υγείας όταν είναι απαραίτητο. Την ίδια στιγμή όμως, σχεδόν άλλοι τόσοι πολίτες συνεχίζουν να μην έχουν πρόσβαση σε ΠΙ. Παράλληλα η μερική μόνο κάλυψη του πληθυσμού από ΠΙ καθιστά μη εφαρμόσιμη τη λειτουργία συστήματος αναφοράς από τον ΠΙ προς τα ανώτερα επίπεδα φροντίδας, που είναι ζητούμενο για ένα οργανωμένο σύστημα υγείας.
Το Υπουργείο Υγείας οφείλει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που θέτει η ανάγκη για καθολική κάλυψη του πληθυσμού και αναμένεται σύντομα στη Βουλή η κατάθεση σχεδίου νόμου που θα σηματοδοτεί τη 2η φάση της μεταρρύθμισης του ΠΙ. Σχετικές ανακοινώσεις για τις προβλέψεις του έχουν ήδη γίνει. Πιο συγκεκριμένα έχουν ανακοινωθεί:
- η θεσμοθέτηση σημαντικότατων οικονομικών κινήτρων για νέους γιατρούς για να επιλέξουν τις ειδικότητες της Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής και της Παθολογίας, ειδικότητες που αποτελούν την ραχοκοκαλιά των συστημάτων υγείας και δυστυχώς τους ειδικευόμενους ιατρούς σε αυτές να αποτελούν είδος προς εξαφάνιση. Κρίνεται ως ιδιαίτερα θετική παρέμβαση και θα έχει μεσοπρόθεσμα σημαντικό αντίκτυπο στην δεξαμενή των γιατρών της ΠΦΥ.
- η ανάθεση ρόλου ΠΙ σε τελειόφοιτους, μη ειδικευμένους ιατρούς. Πολλά τα νομικά και επιστημονικά ζητήματα που εγείρει μια τέτοια παρέμβαση. Θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή μόνο αν λειτουργούν υπό την εποπτεία εξειδικευμένων στην ΠΦΥ ιατρών. Ενδεχομένως ένας ΠΙ θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερη μέγιστη λίστα ασθενών, όταν συνεπικουρείται στο έργο του από ανειδίκευτους ιατρούς.
- η παροχή στους πολίτες της δυνατότητας δήλωσης ως ΠΙ τους ενός αμιγώς ιδιώτη ιατρού. Δεδομένουπως ιδανικά, ΠΙ για ένα πολίτη, πρέπει να είναι ο γιατρός που πραγματικά αυτόςεμπιστεύεται και χρησιμοποιεί και συνήθως τη στιγμή αυτή είναι αμιγώς ιδιώτης, η εμπλοκή των αμιγώς ιδιωτών γιατρών στο θεσμό μπορεί να γίνει αποδεκτή. Είναι δύσκολο όμως να καθορίσουμε υπό ποιους όρους μπορεί να γίνει, ειδικά όταν κάτι τέτοιο απέχει πολύ από τα ειωθότα στην Ευρώπη. Πρέπει να εξασφαλιστεί πως οι πολίτες δεν θα υποχρεωθούν να επιλέξουν ως ΠΙ αμιγώς ιδιώτη ιατρό, αλλά θα είναι επιλογή τους. Ακριβώς όπως είναι επιλογή των γονέων το παιδίτους να φοιτήσει σε ιδιωτικό σχολείο, ενώ υπάρχει εξασφαλισμένη η δυνατότητα φοίτησής του σε δημόσιο. Στους ορατούς κινδύνους είναι η δημιουργία συστήματος ΠΦΥ δυο ταχυτήτων, ένα για αυτούς που έχουν και ένα για αυτούς που δεν έχουν τη δυνατότητα ιδιωτικής πληρωμής, καθώς και ο κίνδυνος μαζικής αποστελέχωσης των δημόσιων δομών και εξόδου ιατρών από τις συμβάσεις με τον ΕΟΠΥΥ, εφόσον η προοπτική του να είσαι αμιγώς ιδιώτης ΠΙ πλεονεκτεί σημαντικά αυτής του ΠΙ του δημόσιου συστήματος. Και αυτό ενώ ήδη δύο στους τρεις ιδιώτες Γενικούς Οικογενειακούς Ιατρούς και Παθολόγους της κοινότητας απέχουν από το θεσμό, καθώς δεν βρίσκουν επαρκώς ελκυστικούς τους όρους σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ.Είναι κρίσιμο να δοθούν πρόσθετα κίνητρα που θα κάνουν ελκυστικότερη την προοπτική της σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ ή της παραμονής στο δημόσιο, ώστε να ανταγωνίζονται ευθέως την προοπτική του να παραμένει κάποιος αμιγώς ιδιώτης.
Τέλος ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να δοθεί στην στελέχωση άγονων και απομακρυσμένων περιοχών με την επείγουσα θεσμοθέτηση ισχυρών κινήτρων στελέχωσής τους. Δυστυχώς τη στιγμή αυτή έχουμε το οξύμωρο οι γιατροί της ΠΦΥ στις περιοχές αυτές να αποζημιώνονται λιγότερο από συναδέλφους σε περισσότερο προνομιούχες, αστικές περιοχές, καθώς εξ ορισμού αποκλείστηκαν από την πρόσθετη του μισθού τους αποζημίωση που λαμβάνουν οι ΠΙ δημόσιων δομών σε αστικές περιοχές, καθώς δεν μπορούν να έχουν πολυάριθμες λίστες ασθενών. Επιτείνεται έτσι η έξοδος ιατρών και επέρχεται σταδιακά η ιατρική ερημοποίηση περιοχών – “medicaldeserts”.
Ευχή μας η πολιτεία να λάβει σοβαρά υπόψη τα ανωτέρω και η 2η φάση της μεταρρύθμισης του ΠΙ να οδηγήσει σε ένα νέο άλμα προς την επίτευξη του οράματος όλοι οι πολίτες να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε Οικογενειακό Γιατρό και σε ποιοτική και οργανωμένη ΠΦΥ.
Γενικοί Γιατροί: Πώς βλέπουν το νέο σχέδιο του Υπουργείου Υγείας για την Πρωτοβάθμια
Υπουργείο Υγείας: Προσωπικοί Γιατροί υποχρεωτικής θητείας – Σταματά η υπηρεσία υπαίθρου
Ειρήνη Αγαπηδάκη: «Δεν περιμένουμε τους πολίτες στις δομές υγείας, πηγαίνουμε εμείς σε αυτούς»
