Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless Legs Syndrome – RLS), γνωστό και ως νόσος Willis-Ekbom, είναι μια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από μια επιτακτική παρόρμηση για κίνηση των ποδιών, που συχνά συνοδεύεται από άβολες και περίεργες αισθήσεις. Εκδηλώνεται κυρίως στα πόδια αλλά πιο σπάνια μπορεί να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος.
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του RLS είναι ότι οι περίεργες αυτές αισθήσεις εμφανίζονται κυρίως στην ηρεμία, συνήθως κατά τις βραδινές και νυχτερινές ώρες.
Τα άτομα με RLS συχνά περιγράφουν αυτές τις αισθήσεις ως μυρμήγκιασμα, κνησμό, καύσο ή άβολη στάση – πολλές φορές δεν βρίσκουν την κατάλληλη λέξη. Αυτές οι αισθήσεις μπορεί να είναι οδυνηρές σε τέτοιο σημείο που να εμποδίζουν την χαλάρωση και να οδηγήσουν σε διαταραχές του ύπνου με αποτέλεσμα την κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας και την μειωμένη ποιότητα ζωής.
Το RLS εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες παρά στους άνδρες, αλλά μπορεί να επηρεάσει και τα δύο φύλα. Συναντιέται σε άτομα όλων των ηλικιών, αν και τείνει να είναι πιο συχνό σε άτομα μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας.
Υπάρχει επίσης συσχέτιση με γενετικούς παράγοντες με το οικογενειακό ιστορικό να παίζει ρόλο στην ανάπτυξή του.
Ενώ η ακριβής αιτία του RLS παραμένει ασαφής, αρκετοί παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση ή την έξαρσή του: έλλειψη σιδήρου και μαγνησίου, εγκυμοσύνη, νεφρική νόσος, σακχαρώδης διαβήτης, περιφερική νευροπάθεια, συστηματική κατανάλωση αλκοόλ, λήψη ορισμένων φαρμάκων. Επιπλέον, το RLS συχνά συνδέεται με καταστάσεις όπως η φλεβική ανεπάρκεια: στην περίπτωση αυτή οι βαλβίδες των «ανεπαρκών» φλεβών δεν κλείνουν σωστά με αποτέλεσμα την παλινδρόμηση του αίματος που λιμνάζει στα κάτω άκρα.
Η φλεβική αυτή στάση προκαλεί σε πολλές περιπτώσεις συμπτώματα RLS.
Η θεραπεία για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών συνήθως επικεντρώνεται στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου. Οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής, όπως η τακτική άσκηση, η αποφυγή της καφεΐνης και του αλκοόλ και η καθιέρωση μιας σταθερής ρουτίνας ύπνου, μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση σε πολλά άτομα.
Σε περιπτώσεις όπου το RLS συνδέεται με ανεπάρκεια σιδήρου ή μαγνησίου συνιστώνται συμπληρώματα.
Το RLS που προκαλείται από φλεβική ανεπάρκεια μπορεί να βελτιωθεί ουσιαστικά αντιμετωπίζοντας το υποκείμενο πρόβλημα: αναίμακτες επεμβάσεις θεραπείας των κιρσών ή των ευρυαγγειών (laser, RF, Venaseal, αφρός, σκληροθεραπεία), συντηρητική αγωγή με τοποθέτηση ειδικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης.
Άλλες θεραπείες που μπορεί να είναι χρήσιμες για το RLS περιλαμβάνουν φάρμακα που επηρεάζουν τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, όπως οι αγωνιστές ντοπαμίνης και τέλος το Restiffic, μια νέα εγκεκριμένη από την FDA θεραπεία περίδεσης που ασκεί χαλαρωτική πίεση σε στοχευμένους μύες των κάτω άκρων και η οποία μειώνει την επιθυμία για κίνηση των ποδιών.
