Ο έντονος πόνος στην περίοδο μίας έφηβης, η υπερβολική αιμορραγία και οι ημικρανίες στην έμμηνο ρήση, δεν πρέπει να θεωρούνται φυσιολογικά. Εδώ και χρόνια ξέρουμε πως δεν ισχύει αυτό που έλεγαν παλιά «έτσι είναι όταν είσαι γυναίκα».
Οι έφηβες μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα ενδομητρίωσης, μίας ασθένειας από την οποία πάσχει η μία στις δέκα γυναίκες. Η ενδομητρίωση στις εφήβους πολλές φορές μένει αδιάγνωστη για χρόνια, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στην καθημερινότητά τους.
Η μία στις δύο εφήβους με έντονο πόνο στην περίοδο, έχει ενδομητρίωση
Μελέτες έχουν δείξει ότι πάνω από το 50% των κοριτσιών στην εφηβεία που έχουν εντονότατο πόνο στην περίοδο, πάσχουν από ενδομητρίωση. Ευτυχώς υπάρχουν λύσεις, αρκεί να γίνει η διάγνωση. Είναι κρίμα να υποφέρει η έφηβη ενώ μπορεί ο γιατρός της να την βοηθήσει.
Τι είναι η ενδομητρίωση;
Το ενδομήτριο αποτελείται από κύτταρα που δημιουργούν μία «φόδρα» στο εσωτερικό της μήτρας. Τα κύτταρα αυτά αποβάλλονται κάθε μήνα με την περίοδο. Όταν μία γυναίκα πάσχει από ενδομητρίωση, τα κύτταρα αυτά εμφανίζονται σε άλλα μέρη του οργανισμού, εκτός μήτρας.
Αυτά τα κύτταρα μπορούν να εμφυτευτούν στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες, στους συνδέσμους που στηρίζουν τη μήτρα και τους ιστούς που καλύπτουν την ουροδόχο κύστη και το ορθό. Αυτά τα εμφυτεύματα, οι εστίες της ενδομητρίωσης, επηρεάζονται από τις ορμόνες του κύκλου, οι οποίες παράγονται από τις ωοθήκες και πολλές φορές προκαλούν έντονο πόνο στην πυελική χώρα (στη λεκάνη).
Τι προκαλεί την ενδομητρίωση;
Δεν είναι απολύτως κατανοητό γιατί σε ορισμένα κορίτσια εμφυτεύονται κύτταρα σαν του ενδομητρίου στη λεκάνη τους και σε άλλα όχι. Μια θεωρία είναι ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου, μερικά από τα κύτταρα του αίματος και του ενδομητρίου, τα οποία συνήθως αποβάλλονται μέσω του κόλπου, μπορούν να παλινδρομήσουν μέσα από τις σάλπιγγες και να εμφυτευθούν (να δημιουργήσουν εστίες ενδομητρίωσης) στα σπλάχνα.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα εμφυτεύματα μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγία, συμφύσεις και έντονο πόνο.
Τι εξετάσεις χρειάζονται για να γίνει η διάγνωση της ενδομητρίωσης;
Είναι σημαντικό η έφηβη να έχει καταγράψει λεπτομερώς πότε και πόσο πονάει σε σχέση με την περίοδό της. Ο γυναικολόγος εξετάζει την κοιλιά και ίσως τον κόλπο και τη μήτρα και κάνει υπερηχογράφημα. Συνήθως γίνονται εξετάσεις αίματος και καλλιέργεια ώστε να δει ο γιατρός εάν είναι άλλη η αιτία του πυελικού πόνου.
Η διάγνωση της ενδομητρίωσης γίνεται συχνά με βάση τα συμπτώματα. Συνήθως, εάν δεν υπάρχει βελτίωση με τη χορήγηση θεραπείας για 3-6 μήνες, γίνεται διαγνωστική λαπαροσκόπηση, ώστε να εξετάσει ο γυναικολόγος τα πυελικά όργανα της έφηβης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;
- Έντονος πόνος στη λεκάνη: Ο έντονος πόνος στην πυελική χώρα (τη λεκάνη) πριν, κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την περίοδο είναι το κύριο χαρακτηριστικό της ενδομητρίωσης. Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς, να είναι σαν μαχαιριά και μπορεί να φθάνει ως την πλάτη και τα πόδια.
- Πόνος κατά την ούρηση ή όταν υπάρχει κίνηση του εντέρου
- Πόνος κατά τη διάρκεια της ερωτικής πράξης
Οι έφηβες που έχουν ξεκινήσει τις ερωτικές τους επαφές μπορεί να νιώθουν έντονο πόνο κατά τη διάρκεια κάθε ερωτικής πράξης.
Πώς αντιμετωπίζεται η ενδομητρίωση;
- Αντισυλληπτικά: οι ορμόνες στα αντισυλληπτικά χρησιμοποιούνται για να μπλοκάρουν την επίδραση των ωοθηκικών ορμονών στις εστίες της ενδομητρίωσης. Μπορεί να είναι σε μορφή χαπιών, αυτοκόλλητου, εμφυτεύματος, ένεσης, κολπικού δακτυλίου, ενδομήτριου σπιράλ προγεστερόνης και αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης
- Αγωνιστές γοναδοτροπίνης (GnRH): μειώνουν τις ορμόνες των ωοθηκών και τον πόνο της ενδομητρίωσης, αλλά δεν συνιστώνται για κορίτσια κάτω των 16 ετών, καθώς μπορεί να επηρεάσουν την οστική πυκνότητα
- Λαπαροσκόπηση: εφόσον συνεχιστεί ο πόνος μετά τη φαρμακευτική αγωγή, αφαιρούνται οι εστίες της ενδομητρίωσης
Η διάγνωση και θεραπεία της ενδομητρίωσης, απαλλάσσουν την έφηβη από τον πόνο που την καθηλώνει κάποιες φορές, ενώ θα μπορούσε να είναι ενεργή στην καθημερινότητά της και να απολαμβάνει τη ζωή.
Η ενδομητρίωση έχει επιπτώσεις στη γονιμότητα της γυναίκας και είναι εξαιρετικά σημαντικό να αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατόν η ασθένεια, ώστε να μπορεί η γυναίκα να αποκτήσει παιδιά στο μέλλον, χωρίς προβλήματα.
