Η ανακάλυψη και εφαρμογή των εμβολίων θεωρείται το μεγαλύτερο επίτευγμα του περασμένου αιώνα και από τα σημαντικότερα έως τώρα στην Ιστορία της Ιατρικής. Ο εμβολιασμός αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας και προλαμβάνει, ετησίως, περίπου 2 με 3 εκατομμύρια θανάτους.Η χρήση των εμβολίων, οδήγησε στο να εξαφανιστούν από τον πλανήτη μας θανατηφόρες ασθένειες όπως είναι για παράδειγμα η πανώλη, η ευλογιά, ο επιδημικός τύφος και ο άνθρακας. Επιπλέον μπορούν να αποτελέσουν σημαντική ασπίδα πρωτογενούς προφύλαξης από κάποιες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και του ήπατος.
Η περίοδος της πανδημίας λόγω των περιοριστικών μέτρων αλλά και της φοβίας των γονέων να επισκεφτούν χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας με το φόβο να μην εκτεθούν στον κορωνοιό, οδήγησε στην παραμέληση των κλασικών εμβολιαστικών προγραμμάτων για τα παιδιά.
Στη χώρα μας μεγαλύτερη επίπτωση στην παραμέληση εμβολιασμών καταγράφηκε στην πρώτη περίοδο της καραντίνας σε ποσοστό 50% στα παιδιά κάτω των 2 ετών και κατά 70% στα παιδιά μεγαλύτερα των 2 ετών.
Και στον υπόλοιπο κόσμο όμως καταγράφηκαν αντίστοιχες συνέπειες. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, εν μέσω πανδημίας τριάμισι εκατομμύρια παιδιά έχασαν την πρώτη δόση του εμβολίου κατά της διφθερίτιδας, του τετάνου και του κοκκύτη, και άλλα τρία εκατομμύρια δεν έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου της ιλαράς. Το 2019 ο αριθμός των εντελώς ανεμβολίαστων παιδιών ήταν 13,6 εκατομμύρια, και το 2020 ανέβηκε στα 17,1 εκατομμύρια.
Σύμφωνα με την UNICEF, το ποσοστό παιδιών που έχουν εμβολιασθεί με τρεις δόσεις κατά διφθερίτιδας, τετάνου και κοκκύτη υποχώρησε κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 2019-2021 στο 81%. Τα ποσοστά εμβολιασμών κατά της παρωτίτιδας και της πολιομυελίτιδας εμφανίζουν επίσης συρρίκνωση. Η ανοσία αγέλης (συλλογική ανοσία) απαιτεί ποσοστό εμβολιασμού 95% προκειμένου να διακοπεί η μετάδοση της ασθένειας στην κοινότητα. Αυτό σημαίνει ότι 25 εκατ. παιδιά δεν εξασφάλισαν ανοσία κατά των ενίοτε θανατηφόρων αυτών ασθενειών.
Οι εμβολιασμοί κατά τα πρώτα δυο χρόνια ζωής είναι αρκετοί σε αριθμό αλλά προστατεύουν τα παιδιά από πολύ σοβαρά και θανατηφόρα νοσήματα. Απευθύνονται σε ευάλωτους και ανώριμους στην άμυνα τους, οργανισμούς όπως είναι τα βρέφη και νήπια, άρα ευάλωτα απέναντι στις λοιμώξεις. Έτσι η καθυστέρηση εμβολιασμών στο διάστημα των πρώτων μηνών ζωής ενός βρέφους, μπορεί να σημαίνει παράλληλη συσσώρευση επίνοσων ασθενών από πολλά ταυτόχρονα λοιμώδη νοσήματα όπως ο κοκκύτης, ο πνευμονιόκοκκος, ο τέτανος, η διφθερίτιδα, η πολιομυελίτιδα, η ηπατίτιδα, η μηνιγγίτιδα κτλ.
Όλα τα εμβόλια συμβάλουν στο χτίσιμο της συλλογικής ανοσίας του πληθυσμού που είναι η πολυτιμότερη ασπίδα κυρίως για τα ευπαθή και ανοσοκατασταλμένα άτομα.
Νοσήματα όπως ο κοκκύτης , μεταφέρονται από ασυμπτωματικούς ανεμβολίαστους ενήλικες στα μικρά βρέφη, τα οποία νοσούν πολύ βαριά.
Τη συνέπεια της μείωσης της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού είδαμε την περίοδο 2017-18 με την επιδημία της ιλαράς. Η ιατρική είχε νικήσει την ιλαρά αλλά η επιδημία έρχεται να αποδείξει στον προηγμένο κόσμο ποσό μικρός είναι τελικά ο κόσμος!
Χρειάστηκαν σχεδόν δυο χρόνια εντατικές προσπάθειες της Πολιτείας για την κάλυψη των ανεμβολίαστων θυλάκων για να επανέλθουμε σε ασφαλή για τη δημόσια υγεία επίπεδα.
Και να που το καμπανάκι του κίνδυνου κρούει ξανά καθώς τόσο εκτός και εντός Ευρώπης αλλά και στη χώρα μας καταγράφεται τον τελευταίο χρόνο σημαντική αύξηση κρουσμάτων ιλαράς αλλά και κοκκυτη μετρώντας ήδη δυο απώλειες ζωών από κοκκύτη με το ένα να είναι βρέφος
Εξαιρετικά σημαντική είναι όχι μόνο η επικαιροποίηση και συμπλήρωση τυχόν εμβολιασμών που λείπουν στα παιδιά αλλά και οι εμβολιασμοί των ενήλικων.
Για την δε ιλαρά όπου δεν έχει γίνει, να διενεργείται ο εμβολιασμός ο οποίος προσφέρει εφ’ όρου ζωής προστασία και για τον κοκκύτη να γίνεται σε όλους τους ενήλικες ο αναμνηστικός εμβολιασμός (με το τριπλό εμβόλιο Διφθερίτιδας Τετάνου Κοκκύτη) καθώς οι εμβολιασμοί της παιδικής ηλικίας διαρκούν σε προστασία λιγότερο από 10 χρόνια και χρήζουν επανάληψης ανά δεκαετία εφ’ όρου ζωής, πολύ περισσότερο ιδιαίτερα σημαντικός κρίνεται ο εμβολιασμός των εγκύων μετά την 27η εβδομάδα κύησης αλλά και όλου του περιβάλλοντος που φροντίζει το βρέφος.
Η Ιατρική έχει νικήσει τρομερά νοσήματα του παρελθόντος και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα σημαντικότερα όπλα της ήταν τα εμβόλια και ότι σε αρκετά μέρη του κόσμου ακόμη ονειρεύονται να έχουν εμβόλια και δεν μπορούν να έχουν.
Ο ακρογωνιαίος λίθος για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την πρόληψη
Χωρίς βασικά εμβόλια 1 στα 5 παιδιά – Δύο εμπόδια που στερούν την προστασία του εμβολιασμού
Ιός HPV: Το εμβόλιο δεν είναι μόνο για εφήβους – Ποιούς αφορά
