Είναι δύσκολο να αποδώσουμε ένα χαρακτηριστικό στις φυτικές ίνες, καθώς συνυπάρχουν σε μεγάλες ομάδες διαφορετικών φυτικών τροφών, οι οποίες επιδρούν διαφορετικά στο μεταβολισμό μας. Μεταξύ άλλων, απορροφούν τοξικές ουσίες που συνυπάρχουν στις τροφές και τις αποβάλλουν, λειτουργώντας ως φυσικό «καθαρτικό».
Οι φυτικές ίνες, που μετονομάστηκαν πρόσφατα σε «διαιτητικές», υποδιαιρούνται με βάση την ιδιότητά τους σε διαλυτές και μη διαλυτές στο νερό. Και οι δύο ομάδες συχνά συνυπάρχουν στις τροφές -ανάλογα με το φυτό- και διατηρούν τον οργανισμό υγιή με διαφορετικό τρόπο. Τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι ταυτόχρονα και αφειδώς προικοδοτημένες με πολλά αντιοξειδωτικά (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, μέταλλα, ένζυμα). Ουσιαστικά, είναι μοναδικά «πακέτα υγείας» απαραίτητα σε κάθε άνθρωπο.
Είναι παράδοξο, αλλά δεν υπάρχει μέχρι σήμερα επιστημονικά αποδεκτός τρόπος να προσδιορίσουμε επακριβώς τις ποσότητες διαλυτών και αδιάλυτων φυτικών ινών στις τροφές! Να, γιατί (ένα παράδειγμα): Οι άγουρες πράσινες μπανάνες είναι πλουσιότατες σε φυτικές ίνες. Όταν κιτρινίσουν και ωριμάσουν, οι φυτικές ίνες, διασπώμενες από τα ένζυμα της μπανάνας, μετατρέπονται σε σάκχαρα. Έτσι, οι κίτρινες μπανάνες αποκτούν περισσότερες θερμίδες, συγκριτικά με τις ίδιες 15 ημέρες νωρίτερα!
Οι αδιάλυτες ίνες ρυθμίζουν με μοναδικό τρόπο την κινητικότητα του εντέρου καθημερινά. Λειτουργούν σαν σφουγγάρι που απορροφά υγρά και διογκώνεται. Το ισχυρότερο αντανακλαστικό του εντέρου είναι η ύπαρξη όγκου εντός αυτού. Οι διογκωμένες ίνες διέρχονται το έντερο εύκολα και γρήγορα, συμπαρασύροντας κάθε τοξική ουσία εκτός οργανισμού. Οι φυτικές ίνες είναι ένα από τα καλύτερα φάρμακα στην αντιμετώπιση των εκκολπωμάτων του παχέος εντέρου.
Οι διαλυτές φυτικές ίνες, που υπάρχουν στο κριθάρι ολικής άλεσης, τη βρώμη, τα μήλα, τα γκρέιπφρουτ, τα μανταρίνια, απορροφούν τη χοληστερίνη στο έντερο και μειώνουν αναλογικά τη χοληστερόλη του αίματος. Ταυτόχρονα, επειδή επιβραδύνουν και την απορρόφηση του σακχάρου κατά την πέψη, εμποδίζουν την αύξηση του ζαχάρου στο αίμα· λειτουργία εξαιρετικά επωφελής για τον οργανισμό.
Τέλος, συμμετέχουν ενεργά στην πρόληψη του καρκίνου με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Η λήψη τους είναι πάντοτε χρήσιμη για το σώμα, αν και άλλοι θεωρούν ότι κλέβουν σίδηρο, ψευδάργυρο και άλλα ιχνοστοιχεία από το σώμα. Αυτό αντισταθμίζεται απόλυτα όταν παίρνουμε φυτικές ίνες από τις φυσικές τροφές. Είναι, όμως, εντελώς διαφορετική κατάσταση όταν προσλαμβάνουμε φυτικές ίνες σε χάπια. Τότε, οι ίνες είναι γυμνές. Απορροφούν χωρίς να μας προσφέρουν ταυτόχρονα. Και έτσι προκαλούν προβλήματα.
Σε πρόσφατες έρευνες διαπιστώθηκε ότι η λήψη ικανής ποσότητας φυτικών ινών που προέρχεται από την καθημερινή κατανάλωση φυσικών φυτικών τροφών (ξερά δαμάσκηνα, αγκινάρες, φασόλια, μπάμιες, μπρόκολο, φράουλες, αρακάς, ψωμί ολικής άλεσης ή εμπλουτισμένο με πίτουρο) και όχι από φαρμακευτικά σκευάσματα έχει ως αποτέλεσμα υπολογίσιμη μείωση καρδιακών εμφραγμάτων, μείωση εγκεφαλικών επεισοδίων και μείωση των καρκίνων μαστού, στομάχου, εντέρου και προστάτη.
