Εκπαιδεύεται και η γάτα; Κι όμως, εκπαιδεύεται. Ακριβώς όπως ο σκύλος. Δηλαδή με τη μέθοδο που βασίζεται στην επιβράβευση και διορθώνει ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
«Η διαφορά είναι πως η γάτα κουράζεται πιο γρήγορα, γι’ αυτό χρειάζεται λιγότερες επαναλήψεις. Θα πρέπει να γνωρίζεις πότε και πώς να την επιβραβεύσεις. Οι γάτες μπορούν να μάθουν να μη γραντζουνάνε, να μη δαγκώνουν, να δέχονται τους επισκέπτες μας, αλλά και τα άτομα της οικογένειας. Επίσης, μπορούμε να τις μάθουμε να μη φοβούνται τα άλλα ζώα και να συνυπάρχουν με σκύλους ή άλλες γάτες. Να νιώσουν ότι το περιβάλλον στο οποίο ζουν, είναι ασφαλές για εκείνες και να δέχονται όλες τις αλλαγές πάντα με θετικό πρόσημο», εξηγεί ο κτηνίατρος – συμπεριφοριστής Χρήστος Καραγιάννης.
Κρατώντας στα χέρια μας ως επιβράβευση μία δελεαστική λιχουδιά, ένα παιχνίδι, ή οτιδήποτε αρέσει στη γάτα, μπορούμε να αρχίσουμε τα μαθήματα. «Το σημαντικό δεν είναι να μάθουμε σε μια γάτα να κάθεται, να ξαπλώνει, ή να δίνει το χέρι της, το οποίο είναι αρκετά εύκολο, όσο κι αν σας κάνει εντύπωση. Αυτό που πρέπει να μάθουμε στη γάτα είναι να δέχεται το καινούργιο. Ότι μέσα στο σπίτι της μπαίνουν άλλοι άνθρωποι, υπάρχει μια κινητικότητα. Θέλουμε να μάθει ότι η ζωή έχει να κάνει με την αλλαγή. Γιατί, αν μια γάτα μάθει την αλλαγή από μικρή ηλικία, εδραιώνεται στο νευρικό της σύστημα και τη βοηθά να δεχθεί το στρες, το οποίο άλλοτε είναι θετικό κι άλλοτε αρνητικό. Έτσι μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιεσδήποτε θεωρητικά συνθήκες», επισημαίνει ο κ. Καραγιάννης.
Το χάδι είναι κι αυτό ένα μέσο επιβράβευσης, όμως πρέπει να γίνεται με το σωστό τρόπο «και σε συγκεκριμένα μέρη του σώματός της, τα οποία δεν είναι τα ίδια σε όλες τις γάτες. Σε κάποιες γάτες, για παράδειγμα, δεν αρέσει να τις ακουμπάμε στο πίσω μέρος του σώματός τους. Συνήθως, οι περισσότερες γάτες ευχαριστιούνται το χάδι, κυρίως στο κεφάλι, με αργές κινήσεις και για μικρό χρονικό διάστημα. Κι αυτό γιατί νιώθουν ότι έχουν τον έλεγχο. Επίσης τις ευχαριστεί το χάδι στα μαγουλάκια τους, από όπου παράγουν τις φερομόνες. Αυτό που βλέπουμε συχνά να κάνουν οι γάτες, να χαϊδεύονται με τα μαγουλάκια τους στα πόδια μας ή στα έπιπλα, δεν το κάνουν ούτε για να μας χαϊδέψουν, ούτε για να χαϊδευτούν. Το κάνουν για να αφήσουν τις φερομόνες τους, χημικές ουσίες που χρησιμοποιούν οι γάτες για να επικοινωνούν μεταξύ τους και είναι διαφόρων ειδών. Αυτές που παράγονται από τα μάγουλά τους έχουν να κάνουν με την οικειότητα. Ουσιαστικά θέλουν να μυρίσουμε με το δικό τους άρωμα, για να νιώσουν πιο άνετα».
Με την εκπαίδευση μπορούν να διορθωθούν ανεπιθύμητες συμπεριφορές, όπως είναι η ούρηση και αφόδευση εκτός αμμοδόχου, η επιθετική συμπεριφορά σε ανθρώπους και ζώα. Επίσης, πολλές γάτες κυνηγούν την ουρά τους ή περιποιούνται υπερβολικά το τρίχωμά τους σε σημείο να αυτοτραυματίζονται κ.α. Κι αυτές οι περιπτώσεις μπορούν να διορθωθούν. «Τα αίτια μπορεί να είναι, είτε παθολογικά, είτε ψυχολογικά, ή συνδυασμός αυτών των δύο. Τα πιο συχνά προβλήματα που καλούμαι να αντιμετωπίσω αφορούν γάτες που είναι επιθετικές σε άλλους ανθρώπους, ή μεταξύ τους, και γάτες που δεν χρησιμοποιούν την αμμοδόχο τους. Ένα ακόμα πρόβλημα που συναντάμε συχνά, είναι το δάγκωμα. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλοί άνθρωποι, όσο ένα γατάκι είναι μικρό, το βρίσκουν πολύ χαριτωμένο να δαγκώνει ή να γρατζουνάει. Μεγαλώνοντας, όμως, η γάτα μαθαίνει να χρησιμοποιεί έτσι το στόμα της κι αυτό μπορεί να αποδειχθεί σοβαρό πρόβλημα», διευκρινίζει ο κ. Καραγιάννης.
Ιδανική ηλικία για να εκπαιδευτεί μια γάτα είναι μέχρι τεσσάρων μηνών. Και αυτό επειδή, αναπτύσσεται πιο γρήγορα στα νεαρά γατάκια το νευρικό σύστημα, κι έτσι μπορούν να μάθουν περισσότερα πράγματα. Η εκπαίδευση μπορεί να γίνει και σε μεγαλύτερη ηλικία, αλλά, όπως υποστηρίζει ο κ. Καραγιάννης, «όταν μια συμπεριφορά έχει γίνει εμπειρία, δεν είναι εύκολο να αλλάξει και θέλει περισσότερο χρόνο. Μη ξεχνάμε πως οι περισσότερες συμπεριφορές της γάτας είναι λειτουργικές συμπεριφορές για την ίδια και τη βοηθάνε να επιβιώσει. Απλώς, δεν είναι αποδεκτές από εμάς».
Με τη βοήθεια του κτηνιάτρου – συμπεριφοριστή Δρ. Χρήστου Καραγιάννη
