Ολοένα και περισσότεροι είναι εκείνοι που αποφασίζουν να υιοθετήσουν έναν αδέσποτο σκυλάκο, ή έναν που φιλοξενείται σε καταφύγιο.
Πλάσματα εγκαταλελειμμένα, γεννημένα στο δρόμο, ψυχικά ή/και σωματικά τραυματισμένα.
Ψυχές που χρειάζονται βοήθεια, για να επουλωθούν οι τραυματικές τους εμπειρίες. Και που, όταν βρεθεί ο άνθρωπός τους, μπορεί να παρουσιάσουν κάποιες συμπεριφορές, οι οποίες πρέπει να διορθωθούν, προκειμένου να βρουν τη χαμένη τους αυτοπεποίθηση.
Ποιες είναι αυτές οι συμπεριφορές, και γιατί τις παρουσιάζουν; Πώς μπορεί να γίνει η διόρθωσή τους; Μας τα εξηγεί η Αναστασία Διαμαντή, θετική εκπαιδεύτρια σκύλων και σύμβουλος συμπεριφοράς.
«Στη χώρα μας υπάρχουν αμέτρητα αδέσποτα, και ζώα που ζουν σε καταφύγια μέσα σε κλουβιά. Από περιστατικά βαριάς κακοποίησης μέχρι και σκληρής εγκατάλειψης, με θύματα αθώες ψυχές, με πολλές φοβίες, πόνο και αγώνα για επιβίωση. Είναι στο χέρι του καθενός μας να ευαισθητοποιηθεί φιλοζωικά και να βοηθήσει έμπρακτα στη δύσκολή αυτήν κατάσταση.
H Αναστασία Διαμαντή, θετική εκπαιδεύτρια σκύλων και σύμβουλος συμπεριφοράς
Όταν υιοθετείται ένας σκυλάκος από καταφύγιο, μπορεί να παρουσιαστούν δυσκολίες στην ανατροφή του και στη διαχείριση διαφόρων συμπεριφορών.
Έτσι, σε αυτό το άρθρο θα αναλυθούν τα προβλήματα συμπεριφοράς που μπορεί να έχει ένας σκύλος καταφυγίου, αλλά και το πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Πρωτίστως, είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό πως κάθε σκύλος είναι διαφορετικός, δηλαδή έχει τον δικό του, ξεχωριστό χαρακτήρα, τις δικές του εμπειρίες και τον δικό του τρόπο αντίδρασης σε διάφορα ερεθίσματα. Άρα, είναι απαραίτητο να ξεκαθαριστεί πως ένας σκύλος που θα υιοθετηθεί από καταφύγιο, δεν σημαίνει ότι θα έχει, απαραιτήτως, προβλήματα συμπεριφοράς. Αυτό εξαρτάται, κυρίως, από τις εμπειρίες του, δηλαδή από το αν υπάρχει ιστορικό κακοποίησης ή εγκατάλειψης, ή αν έχουν υπάρξει στο παρελθόν λάθος χειρισμοί από ανθρώπους σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
Στην περίπτωση που ο αγαπημένος σας σκύλος έχει προβλήματα συμπεριφοράς, δεν υπάρχει λόγος πανικού. Όλα λύνονται με υπομονή, επιμονή και ήρεμη διαχείριση, χωρίς καμία πράξη ψυχολογικού ή σωματικού εκβιασμού. Όπως προαναφέρθηκε, κάθε σκύλος είναι διαφορετικός, που σημαίνει ότι τα προβλήματα συμπεριφοράς ποικίλουν. Στη συνέχεια θα αναφερθούν τα κύρια προβλήματα που μπορεί να απασχολήσουν κάποιον κηδεμόνα.
Ασκήσεις χειρισμού
Οι συγκεκριμένες ασκήσεις απευθύνονται σε σκύλους με ιστορικό κακοποίησης, σε κουτάβια που δεν έχουν συνηθίσει το άγγιγμα, ή σε σκύλους που στρεσάρονται ή ενθουσιάζονται υπερβολικά κατά τη διάρκεια χειρισμού, δηλαδή όταν τα χαϊδεύουμε. Είτε αντιμετωπίζουμε έναν σκύλο που φοβάται το άγγιγμα, είτε έναν σκύλο που ενθουσιάζεται πάρα πολύ, φροντίζουμε να κάνουμε ήρεμες κινήσεις.
Παίρνουμε σε ένα τσαντάκι ή μπολ με μερικές λιχουδιές. Καθόμαστε στο ύψος του σκύλου και πολύ ήρεμα απλώνουμε το χέρι μας κοντά του, χωρίς να τον ακουμπήσουμε. Απομακρύνουμε το χέρι μας, αφήνουμε μία λιχουδιά και επαναλαμβάνουμε. Όταν ο σκύλος νιώσει άνετα, προχωράμε στο επόμενο βήμα: απλώνουμε το χέρι μας, τον χαϊδεύουμε για λίγα δευτερόλεπτα και επιβραβεύουμε. Όσο ο σκύλος συνηθίζει, αυξάνουμε τον χρόνο αγγίγματος. Προτιμάμε να χαϊδεύουμε έναν σκύλο στα πλάγια του στέρνου με χαλαρές κινήσεις.
H Αναστασία Διαμαντή, θετική εκπαιδεύτρια σκύλων και σύμβουλος συμπεριφοράς
Φύλαξη αντικειμένων
Πολλοί από εσάς θα έχετε παρατηρήσει πως ο σκύλος σας, τη στιγμή που πάτε να του πάρετε κάποιο αντικείμενο ή φαγητό που έχει στην κατοχή του, μπορεί να «παγώσει», να γρυλίσει, ή ακόμη και να επιτεθεί. Αυτό συμβαίνει, γιατί στο παρελθόν έχει στερηθεί, ακόμη και με τη βία, πράγματα που είχε στην κατοχή του, με αποτέλεσμα να μην έχει άλλη επιλογή από το να υπερασπιστεί τη «λεία» του. Ουσιαστικά, εκείνη τη στιγμή μας δείχνει πως αυτό που έχει το θέλει πολύ και δεν μπορεί να το στερηθεί. Είναι μια φυσιολογική αντίδραση.
Το πιο σημαντικό που χρειάζεται να μάθουμε, είναι πως ποτέ δεν πρέπει να παίρνουμε πράγματα που έχει στην κατοχή του ο σκύλος μας, γιατί θα κάνει φύλαξη. Αντί, λοιπόν, να τα αρπάζουμε, πρέπει να τα ανταλλάσσουμε!
Ξεκινάμε να δουλεύουμε, έχοντας δώσει στον σκύλο ένα αγαπημένο παιχνίδι. Παίρνουμε στο χέρι μας λίγες νόστιμες λιχουδιές και, όσο ο
σκύλος δαγκώνει το παιχνίδι του, προχωράμε προς το μέρος του και αφήνουμε μία λιχουδιά. Κάθε φορά που πάμε να του αφήσουμε λιχουδιά, ο σκύλος θα αφήνει το παιχνίδι και θα μας κοιτάει. Οπότε, εμείς λέμε «μπράβο», αφήνουμε λιχουδιά και φεύγουμε. Επαναλαμβάνουμε, μέχρι ο σκύλος να συνηθίσει την παρουσία του χεριού μας και να καταλάβει πως δεν είμαστε απειλή. Φτάνουμε στο σημείο να καθόμαστε δίπλα του, να δίνουμε λιχουδιά, να παίρνουμε το παιχνίδι, και να το επιστρέφουμε ξανά. Στην περίπτωση που ο σκύλος, εκτός εκπαιδευτικής ώρας, πάρει ένα ανεπιθύμητο -για εμάς– αντικείμενο, το ανταλλάσουμε με κάτι πολύ επιθυμητό για τον σκύλο. Αν το αντικείμενο δεν είναι βλαβερό, μπορούμε να τον αφήσουμε να παίξει μαζί του και να κάνουμε την άσκηση που προαναφέρθηκε.
Μπορούμε να του μάθουμε τη συμπεριφορά «άστο» και μπορούμε να δουλέψουμε με κόκκαλα και παιχνίδια.
Άγχος αποχωρισμού και σύνδρομο εγκατάλειψης
Σκύλοι που έχουν εγκαταλειφθεί, τείνουν να εμφανίζουν -όταν εμείς φεύγουμε από το σπίτι, ή ακόμη και από το δωμάτιο- τα εξής συμπτώματα: έντονο γάβγισμα, κλαψούρισμα, ξύσιμο πόρτας, ούρηση και αφόδευση, τρέμουλο, καταστροφή αντικειμένων και επίπλων, διεσταλμένες κόρες ματιού, σιελόρροια, κρίσεις πανικού, ακόμα και αυτοκαταστροφικές συνήθειες, όπως δάγκωμα πατούσας ή ουράς.
Αν ο σκύλος μας, μας ακολουθεί συνέχεια μέσα στο σπίτι και δεν μπορεί να καθίσει μόνος του, αυτή η εμμονή δεν είναι καθόλου χαριτωμένη. Ουσιαστικά ζει με το άγχος να μη μείνει μόνος.
Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό, ο σκύλος μας να έχει την κατάλληλη εκτόνωση. Ένας κουρασμένος σκύλος είναι ένας ευτυχισμένος σκύλος. Μπορούμε να βγούμε βόλτα, να τρέξουμε, να παίξουμε, να δουλέψουμε ασκήσεις εκπαίδευσης και να κάνουμε ό,τι απολαμβάνουμε παρέα.
Είναι αναγκαίο να παρατηρήσουμε ποιες από τις καθημερινές μας πράξεις πυροδοτούν το άγχος του σκύλου μας. Ίσως είναι τα κλειδιά, ίσως είναι η στιγμή που ντυνόμαστε ή φοράμε παπούτσια, ίσως είναι όλη η καθημερινή μας ρουτίνα πριν αποχωρήσουμε από το σπίτι. Τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό; Να «σπάσουμε» αυτήν τη ρουτίνα. Να ντυθούμε, να πάρουμε τα κλειδιά και να καθίσουμε στον καναπέ. Να βάλουμε παπούτσια και να καθίσουμε να φάμε πρωινό. Να επαναλάβουμε την ίδια ρουτίνα μία μέρα που δεν θα λείψουμε.
Πριν αποχωρήσουμε, καλό θα είναι να έχουμε αφήσει στον σκύλο μας ένα κόκκαλο ή ένα παιχνίδι που του αρέσει να δαγκώνει. Αυτό θα τον
βοηθήσει στο να εκτονώσει το στρες του εκεί, και όχι σε κάποιο άλλο αντικείμενο του σπιτιού.
Τέλος, κάτι που χρειάζεται να τηρούμε πάντα, είναι οι ήρεμες αποχωρήσεις και αφίξεις στο σπίτι. Όσο περίεργο κι αν μας φαίνεται, με το να τον κοιτάμε, να του μιλάμε, να τον χαϊδεύουμε την ώρα που ερχόμαστε ή φεύγουμε από το σπίτι, είναι πράξεις που δεν βοηθούν καθόλου τον σκύλο μας. Μάλιστα, έτσι τον εξιτάρουμε και ανεβάζουμε τα επίπεδα του στρες.
Αντ’ αυτών, καθόμαστε κάτω και, όταν καθίσει κι εκείνος ήρεμα, του δίνουμε όλη την αγάπη μας. Έτσι, επιβραβεύουμε την ηρεμία.
Ο σκύλος δεν είναι άνθρωπος! Δεν χρειάζεται να τον χαιρετήσουμε, διότι δεν μπορεί να καταλάβει την πρόθεσή μας. Θα είναι πολύ καλύτερο γι’ αυτόν, όταν φεύγουμε, να μη του δίνουμε καμία σημασία, όπως και όταν επιστρέφουμε.
Τουαλέτα
Σίγουρα θα πάρει κάποιο χρόνο στον μικρό μας φίλο να συνηθίσει τη νέα του ρουτίνα για την τουαλέτα. Οπότε, θα χρειαστεί αρκετή υπομονή με κάποιους σκύλους. Οι συχνές βόλτες είναι, σίγουρα, αποτελεσματικές. Οι μαλακές επιφάνειες, όπως χαλιά και πατάκια, θα είναι πιο ελκυστικές για να ουρήσει ο σκύλος. Φροντίζουμε να καθαρίζουμε την περιοχή που ούρησε με κάποιο προϊόν που αφαιρεί τις οσμές και είναι φιλικό για τους τετράποδους φίλους μας, έτσι ώστε να μην του έρχεται επιθυμία να ουρήσει λόγω της οσμής.
Σε καμία περίπτωση δεν μαλώνουμε έναν σκύλο που κάνει την ανάγκη του μέσα στο σπίτι. Γιατί με αυτόν τον τρόπο δεν του μαθαίνουμε να μην “τα κάνει” στο σπίτι, αλλά να μην “τα κάνει” όσο είμαστε παρόντες.
Συνοψίζοντας, υπάρχουν πολλά και διαφορετικά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας σκύλος καταφυγίου, και σε διαφορετικό βαθμό.
Αν ο σκύλος σας έχει ιστορικό κακής μεταχείρισης, με αποτέλεσμα φοβίες ή επιθετικότητα, καλό είναι να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό θετικό εκπαιδευτή και σύμβουλο συμπεριφοράς, που δεν χρησιμοποιεί καμία μορφή σωματικού ή ψυχολογικού εκφοβισμού».
H Αναστασία Διαμαντή, θετική εκπαιδεύτρια σκύλων και σύμβουλος συμπεριφοράς
