Αποτελεσματική η απρεμιλάστη στην αντιμετώπιση της ψωρίασης

Η απρεμιλάστη αποτελεί μια αξιόπιστη θεραπευτική επιλογή στην αντιμετώπιση της μέτριας κατά πλάκας ψωρίασης, καθώς βελτιώνει σημαντικά τόσο τους κλινικούς δείκτες αξιολόγησης της νόσου, όσο και δείκτες για την ποιότητα ζωής των ασθενών, σύμφωνα με τα πρώτα ελληνικά δεδομένα καθημερινής κλινικής εμπειρίας που παρουσιάστηκαν στο 15o Πανελλήνιο Συνέδριο Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας (31 Οκτωβρίου-3 Νοεμβρίου, Θεσσαλονίκη).

Πρόκειται για στοιχεία από την ενδιάμεση ανάλυση της μελέτης APRAISAL, η οποία συμπεριέλαβε 100 ασθενείς από 18 δερματολογικά κέντρα, που είχαν κατά κανόνα μέτριας βαρύτητας ψωρίαση και έλαβαν έως και 6 μήνες θεραπεία με απρεμιλάστη από του στόματος, 30 mg, δύο φορές την ημέρα. Η μελέτη APRAISAL στο σύνολό της, αξιολογεί παραμέτρους αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και ποιότητας ζωής για περίοδο 12 μηνών, με τη συμμετοχή 302 ασθενών πανελλαδικά.

Το κύριο καταληκτικό σημείο της μελέτης APRAISAL ήταν η επίτευξη βαθμολογίας ≤5 στο Δερματολογικό Δείκτη Ποιότητας Ζωής, DLQI, στους 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη, που αντιστοιχεί σε χαμηλή έως καμία επίδραση της νόσου στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Η εξάμηνη θεραπεία με απρεμιλάστη είχε ως αποτέλεσμα την επίτευξη του παραπάνω στόχου στο 63% των ασθενών. Η βελτίωση στην ποιότητα ζωής των παραπάνω ασθενών διαπιστώθηκε πολύ γρήγορα, αφού από τις 6 κιόλας πρώτες εβδομάδες θεραπείας με απρεμιλάστη, το 35% των ασθενών είχε ήδη επιτύχει τη ζητούμενη βαθμολογία DLQI ≤5.

Επιπλέον, 9 στους 10 ασθενείς αποκόμισαν συνολικό κλινικό όφελος από τη θεραπεία με απρεμιλάστη, καθώς πέτυχαν βαθμολογία ≥1 στο δείκτη Patient Benefit Index, ο υπολογισμός του οποίου προκύπτει από τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τους ίδιους τους ασθενείς.

Η απρεμιλάστη οδήγησε σε σημαντική κλινική βελτίωση ως προς την βαρύτητα της νόσου, την ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής, των ονύχων και των παλαμών-πελμάτων μετά από 6 μήνες θεραπείας, σύμφωνα με την κλινική αξιολόγηση από τον θεράποντα ιατρό. Η μέση βαθμολογία PASI (ειδικός δείκτης της έκτασης και βαρύτητας της ψωρίασης) μετά από 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη μειώθηκε στις 4,6 μονάδες από 12,8 που ήταν αρχικά, ενώ 48% των ασθενών πέτυχε ανταπόκριση PASI75 στο ίδιο χρονικό σημείο.

Ο Καθηγητής Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας κ. Δημήτριος Ιωαννίδης, μέλος της επιστημονικής συντονιστικής επιτροπής της μελέτης APRAISAL ανέφερε ότι «τα αποτελέσματα της μελέτης APRAISAL είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της απρεμιλάστης στην καθημερινή κλινική πρακτική και στον ελληνικό πληθυσμό. Επιπλέον, είναι αξιοσημείωτο ότι η μελέτη, εκτός από την κλινική αξιολόγηση των ιατρών, λαμβάνει υπόψη και την αξιολόγηση των ίδιων των ασθενών για τη θεραπεία τους, μέσω πολλαπλών ερωτηματολογίων, συνθέτοντας μία ολοκληρωμένη εικόνα για τη συγκεκριμένη θεραπεία. Η απρεμιλάστη φαίνεται να αποτελεί ένα αποτελεσματικό και ασφαλές φάρμακο από του στόματος, χωρίς να απαιτούνται εξετάσεις κατά τη διάρκεια χορήγησής της. Είναι γενικά αισιόδοξο ότι η πρόοδος της επιστημονικής έρευνας τα τελευταία χρόνια, εμπλουτίζει συνεχώς τις θεραπευτικές μας επιλογές για την ψωρίαση, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών μας».

Αναφορικά με τις δύσκολες εντοπίσεις της ψωρίασης, πριν από την έναρξη της θεραπείας με απρεμιλάστη το 77,6% των ασθενών είχε μέτρια ως σοβαρή ψωρίαση τριχωτού κεφαλής με βαθμολογία ≥1 στη Σφαιρική Αξιολόγηση του Τριχωτού της Κεφαλής από τον Ιατρό (ScPGA), ωστόσο στους έξι μήνες επιτεύχθηκε βαθμολογία 0 (καθαρό) ή 1 (σχεδόν καθαρό) στην κλίμακα ScPGA από το 50% των ατόμων με ψωρίαση τριχωτού κεφαλής.1 Τα δεδομένα κατέδειξαν επίσης ότι, το 64,9% των ασθενών επέδειξε σημαντική βελτίωση της ψωρίασης ονύχων στους έξι μήνες όπως εκφράστηκε με τη βελτίωση στις βαθμολογίες του Δείκτη Βαρύτητας Ψωρίασης Ονύχων (NAPSI50). Μεταξύ των ασθενών με εκδήλωση παλαμοπελματιαίας ψωρίασης, το 51,7% των ασθενών ήταν ελεύθεροι ή σχεδόν ελεύθεροι από συμπτώματα μετά από 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη, όπως αξιολογήθηκε με τη χρήση του δείκτη Σφαιρικής Αξιολόγησης της Παλαμοπελματιαίας Ψωρίασης από τον Ιατρό (PPPGA).

Η μελέτη APRAISAL εμπλουτίζει τα παγκόσμια δεδομένα της καθημερινής κλινικής πρακτικής για την απρεμιλάστη, επιβεβαιώνοντας την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά της. Ειδικότερα, η ασφάλεια της απρεμιλάστης, όπως αξιολογήθηκε μέσα από την ενδιάμεση ανάλυση της συγκεκριμένης μελέτης, συνάδει με το ήδη γνωστό προφίλ ασφάλειας του φαρμάκου. Η συνολική επίπτωση ανεπιθύμητων ενεργειών στους 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη ήταν παρόμοια με αυτή που έχει καταγραφεί σε προηγούμενες κλινικές μελέτες. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια ήταν η απώλεια βάρους (7,0%).

Ο Γενικός Διευθυντής Αιματολογίας-Ογκολογίας & Φλεγμονωδών Νόσων της GENESIS Pharma, κ. Νίκος Γκολφάκης επεσήμανε ότι «η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη πανελλήνια καταγραφή για την απρεμιλάστη, μια θεραπεία που έχουν λάβει περισσότεροι από 425.000 ασθενείς σε όλο τον κόσμο από την έγκρισή της έως σήμερα. Με δεδομένο ότι, η ψωρίαση είναι μια νόσος που επηρεάζει χιλιάδες Έλληνες ασθενείς και έχει πολύπλευρη, μακροχρόνια επίδραση στον οργανισμό και την καθημερινότητα τους, ήταν πολύ σημαντικό να αναπτυχθούν επίσημα τοπικά δεδομένα από την καθημερινή κλινική εμπειρία σε όλα τα επίπεδα αξιολόγησης, τόσο στις κλινικές εκφάνσεις όσο και στην ποιότητα ζωής των ασθενών».

Σχετικά με τυχόν περιορισμούς στη συγκεκριμένη ανάλυση, θα πρέπει να αναφερθεί ότι πρόκειται για δεδομένα ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης για χρονική διάρκεια θεραπείας 6 μηνών. Τα συνολικά ευρήματα από τη μελέτη με μεγαλύτερη διάρκεια θεραπείας και σε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών θα είναι διαθέσιμα με την ολοκλήρωσή της και αναμένονται τους προσεχείς μήνες.

Η ψωρίαση προσβάλλει περίπου 14 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πάσχουν περίπου 200 χιλιάδες ασθενείς. Είναι μία χρόνια και συστηματική φλεγμονώδης διαταραχή του δέρματος και είναι ανοσομεσολαβούμενη, το οποίο σημαίνει ότι προκαλείται από μία ανοσολογική αντίδραση στον οργανισμό.

Οι βλάβες της ψωρίασης μπορούν συχνά να ανιχνευθούν σε περιοχές κοντά στις αρθρώσεις, όπως οι αγκώνες και τα γόνατα, αλλά μπορούν επίσης να εμφανιστούν και στο τριχωτό της κεφαλής. Η ψωρίαση των ονύχων προσβάλλει έως και το 50% των ατόμων με ψωρίαση και έως και το 90% των ατόμων που πάσχουν από ψωριασική αρθρίτιδα. Έως και το 84% των ατόμων με ψωρίαση παρουσιάζει κνησμό, ενώ περισσότεροι από το ένα τρίτο των ασθενών πρακτικά αναφέρουν τον κνησμό ως τον πλέον σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα της νόσου τους.

Το 75% των ατόμων που πάσχουν από ψωρίαση πιστεύει ότι αυτή έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής, ενώ το 83% των ασθενών με ψωρίαση καλύπτει ενεργά τα ορατά σημεία της νόσου.

Η μελέτη APRAISAL

Η μελέτη APRAISAL (καταγραφή της επίδρασης της απρεμιλάστης στην ποιότητα ζωής και στην ενεργότητα της νόσου σε ασθενείς με μέτρια κατά πλάκας ψωρίαση στην καθημερινή κλινική πρακτική) είναι μία πανελλήνια, πολυκεντρική, προοπτική, μη παρεμβατική μελέτη με τη συμμετοχή 302 ασθενών, η οποία διεξάγεται σε 22 δερματολογικά κέντρα στην Ελλάδα. Η μελέτη αξιολογεί παραμέτρους αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και ποιότητα ζωής των ασθενών που λαμβάνουν θεραπεία με απρεμιλάστη στην καθημερινή κλινική πρακτική για ένα διάστημα έως και 12 μηνών. Πρόκειται για ασθενείς με μέτριας ενεργότητας ψωρίαση, όπως μετρήθηκε από τον Δείκτη Έκτασης και Βαρύτητας της Ψωρίασης (PASI) με μέση τιμή 12,8, ενώ μεγάλο ποσοστό των ασθενών είχε, κατά την έναρξη, εντόπιση της ψωρίασης σε δύσκολες θέσεις, συμπεριλαμβανομένων της προσβολής του τριχωτού της κεφαλής (77,6%), της προσβολής των ονύχων (62,5%) και των παλαμών/πελμάτων (29,6%). Οι ασθενείς μπορούσαν προηγουμένως να έχουν λάβει κάποια συμβατική συστηματική θεραπεία.

Η απρεμιλάστη

Η απρεμιλάστη είναι ένας από του στόματος μικρομοριακός αναστολέας της φωσφοδιεστεράσης 4 (PDE4), ενός ενζύμου ειδικού για την κυκλική μονοφωσφορική αδενοσίνη (cAMP). Η αναστολή της PDE4 έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της ενδοκυτταρικής cAMP, η οποία πιστεύεται ότι ρυθμίζει εμμέσως την παραγωγή φλεγμονωδών μεσολαβητών. Η απρεμιλάστη έλαβε άδεια κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2015 και σήμερα είναι εγκεκριμένη σε 30 χώρες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων 21 χωρών στην Ευρώπη.

Η απρεμιλάστη είναι εγκεκριμένη για τη θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής χρόνιας κατά πλάκας ψωρίασης σε ενήλικες ασθενείς οι οποίοι δεν ανταποκρίθηκαν, ή έχουν κάποια αντένδειξη, ή εμφάνισαν μη ανοχή σε άλλη συστημική θεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της κυκλοσπορίνης, της μεθοτρεξάτης ή του ψωραλενίου και της υπεριώδους ακτινοβολίας Α (PUVA).

Η απρεμιλάστη, ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με Τροποποιητικά της Νόσου Αντιρρευματικά Φάρμακα (DMARDs), ενδείκνυται για τη θεραπεία της ενεργού ψωριασικής αρθρίτιδας σε ενήλικες ασθενείς οι οποίοι είχαν ανεπαρκή ανταπόκριση ή εμφάνισαν μη ανοχή σε προηγούμενη θεραπεία με DMARD.

Η απρεμιλάστη αντενδείκνυται σε ασθενείς με υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε κάποιο από τα έκδοχα αυτού του σκευάσματος. Η απρεμιλάστη αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Οι ασθενείς με σπάνια κληρονομικά προβλήματα δυσανεξίας στη γαλακτόζη, πλήρη ανεπάρκεια λακτάσης ή κακή απορρόφηση γλυκόζης-γαλακτόζης δεν πρέπει να πάρουν αυτό το φαρμακευτικό προϊόν.

Η δόση της απρεμιλάστης θα πρέπει να μειωθεί στα 30 mg άπαξ ημερησίως σε ασθενείς με σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία.

Μείωση σωματικού βάρους: Η μέση παρατηρούμενη απώλεια βάρους σε ασθενείς που υπεβλήθησαν σε θεραπεία για έως και 52 εβδομάδες με απρεμιλάστη ήταν 1,99 kg. Συνολικά, στο 14,3% των ασθενών που λάμβαναν απρεμιλάστη είχε παρατηρηθεί απώλεια σωματικού βάρους μεταξύ 5-10%, ενώ στο 5,7% των ασθενών που λάμβαναν απρεμιλάστη είχε παρατηρηθεί απώλεια βάρους μεγαλύτερη από 10%. Κανένας από αυτούς τους ασθενείς δεν είχε εμφανείς κλινικές συνέπειες προκύπτουσες από την απώλεια βάρους. Συνολικά, το 0,1% των ασθενών που λάμβαναν θεραπεία με απρεμιλάστη διέκοψαν τη θεραπεία, λόγω της ανεπιθύμητης ενέργειας της απώλειας βάρους. Θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά το σωματικό βάρος ασθενών που είναι λιποβαρείς κατά την έναρξη της θεραπείας. Σε περίπτωση ανεξήγητης και κλινικά σημαντικής απώλειας σωματικού βάρους, αυτοί οι ασθενείς θα πρέπει να αξιολογούνται από έναν γιατρό και να εξετάζεται το ενδεχόμενο διακοπής της θεραπείας.

Εγκυμοσύνη: Η περίπτωση εγκυμοσύνης θα πρέπει να αποκλείεται πριν την έναρξη της θεραπείας. Οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία θα πρέπει να χρησιμοποιούν αποτελεσματική αντισύλληψη για την πρόληψη εγκυμοσύνης κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Προφίλ ασφάλειας

Οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες με την απρεμιλάστη είναι οι διαταραχές του γαστρεντερικού, συμπεριλαμβανομένης της διάρροιας (15,7%) και της ναυτίας (13,9%). Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες του γαστρεντερικού είναι κυρίως ήπιας έως μέτριας σοβαρότητας, με το 0,3% της διάρροιας και το 0,3% της ναυτίας να αναφέρονται ως σοβαρές. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες του γαστρεντερικού εκδηλώνονται γενικώς εντός των πρώτων 2 εβδομάδων θεραπείας και συνήθως υποχωρούν εντός 4 εβδομάδων. Στις άλλες πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες συμπεριλαμβάνονταν λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (8,4%), κεφαλαλγία (7,9%) και κεφαλαλγία τάσεως (7,2%) και είναι κυρίως ήπιας έως μέτριας σοβαρότητας.

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που οδήγησαν στη διακοπή της θεραπείας κατά τη διάρκεια των πρώτων 16 εβδομάδων είναι η διάρροια (1,7%) και η ναυτία (1,5%) (οι συχνότητες βασίζονται σε κλινικές μελέτες Φάσης III). Παρατηρούνται αντιδράσεις υπερευαισθησίας όχι συχνά.

Σε κλινικές μελέτες και κατά την εμπειρία μετά την κυκλοφορία στην αγορά, αναφέρθηκαν όχι συχνά περιστατικά αυτοκτονικού ιδεασμού και αυτοκτονικής συμπεριφοράς, ενώ η αυτοκτονία αναφέρθηκε κατά την εμπειρία μετά την κυκλοφορία στην αγορά.

Ειδικοί πληθυσμοί

Από την εμπειρία μετά την κυκλοφορία στην αγορά, οι ηλικιωμένοι ασθενείς ηλικίας ≥ 65 ετών ενδέχεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών σοβαρής διάρροιας, ναυτίας και εμέτου.

Η ασφάλεια της απρεμιλάστης δεν αξιολογήθηκε σε ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα ή ψωρίαση και με ηπατική δυσλειτουργία. Στις κλινικές μελέτες ΨΑ ή Ψωρίασης, το προφίλ ασφάλειας που παρατηρήθηκε σε ασθενείς με ήπια νεφρική δυσλειτουργία ήταν συγκρίσιμο με εκείνο των ασθενών με φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Η ασφάλεια της απρεμιλάστης δεν αξιολογήθηκε σε ασθενείς με ΨΑ ή Ψωρίαση και με μέτρια ή σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία στις κλινικές μελέτες. Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της απρεμιλάστης σε παιδιά ηλικίας 0 έως 17 ετών δεν έχουν τεκμηριωθεί και δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα.