Καθώς μεγαλώνουμε ο ρυθμός του μεταβολισμού μας αλλάζει. Συνήθως η αλλαγή γίνεται αισθητή μετά τα 35, αλλά ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία, τον σωματότυπο και τον τρόπο ζωής η επιβράδυνση μπορεί να γίνει αισθητή και πολύ αργότερα π.χ. μετά τα 40.
Σε κάθε περίπτωση είναι μια σταδιακή διαδικασία. Σύμφωνα με τους ειδικούς μετά τα 40, ο ρυθμός του βασικού μεταβολικού ρυθμού μειώνεται κατά 5% για κάθε δεκαετία που περνάει. Εάν μια γυναίκα π.χ. στα 40 της χρειάζεται 1800 θερμίδες την ημέρα για να διατηρήσει το βάρος της, στα 50 της χρειάζεται 90 θερμίδες λιγότερο – περίπου όσο δυο κουταλιές του γλυκού μαρμελάδα ή δυο κράκερ.
Για ποιο λόγο όμως ο μεταβολισμός μας γίνεται πιο αργός καθώς μεγαλώνουμε; Οι κυριότεροι λόγοι είναι δύο. Ο πρώτος είναι ότι αλλάζει η σύσταση του σώματος και μειώνεται ο μυικός ιστός. Η ταχύτητα του μεταβολισμού επηρεάζεται σημαντικά από τη σύσταση του σώματος, δηλαδή την αναλογία του μυϊκού ιστού προς τον λιπώδη. Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερο το λίπος, τόσο λιγότερες οι καύσεις, ενώ περισσότεροι μύες σημαίνουν περισσότερες καύσεις. Καθώς περνούν τα χρόνια αυξάνεται η αναλογία του λιπώδους ιστού σε σχέση με το μυϊκό ιστό, γεγονός που οφείλεται κυρίως, στο ότι δεν είμαστε τόσο δραστήριοι όσο παλιά. Με άλλα λόγια κινούμαστε λιγότερο, αλλά επιμένουμε να τρώμε τις ίδιες ποσότητες. Τι να κάνουμε: Γυμναζόμαστε με σκοπό να «χτίσουμε» μύες. Αρκεί να πούμε ότι 0,5 κιλό μυϊκής μάζας καίει μέχρι και 9 φορές περισσότερες θερμίδες σε σύγκριση με 0,5 κιλό λιπώδους ιστού. Επομένως δεν μας συμφέρει να χάσουμε μύες!
Ο δεύτερος λόγος που οδηγεί σε επιβράδυνση του ρυθμού του μεταβολισμού είναι ότι εκκρίνεται λιγότερη αυξητική ορμόνη. Κατά τη διάρκεια της ζωής μας μειώνεται σταδιακά ο ρυθμός έκκρισης της αυξητικής ορμόνης η οποία σχετίζεται κυρίως με την ανάπτυξη. Η μείωση της αυξητικής ορμόνης σημαίνει αύξηση του λίπους στο σώμα και μεγαλύτερη εναπόθεση του λίπους στη μέση με αποτέλεσμα να αποκτούμε… κοιλίτσα. Υπολογίζεται ότι οι αποθήκες του λίπους αυξάνουν σταδιακά κατά περίπου 18% στους ενήλικες άνδρες και κατά 12% στις γυναίκες στη διάρκεια της ζωής τους. Οι ειδικοί επισημαίνουν ακόμη ότι καθώς μειώνεται η έκκριση της αυξητικής ορμόνης, μειώνεται και η ενεργητικότητά μας. Τι μπορούμε να κάνουμε: Οι επαρκείς ώρες ύπνου σχετίζονται με την ομαλή έκκριση της αυξητικής ορμόνης, ενώ οι ασκήσεις με αντιστάσεις (βάρη) είναι ακόμη ένας τρόπος για να αυξήσουμε την έκκρισή της