Η εμφάνιση της Goldie Hawn στα βραβεία Όσκαρ 2025 συνοδεύτηκε από μια αμήχανη στιγμή: Η 79χρονη ηθοποιός ανέβηκε στη σκηνή για να παρουσιάσει μαζί με τον Andrew Garfield, όταν αναγκάστηκε να ομολογήσει ότι δεν μπορούσε να διαβάσει το κείμενό της στην οθόνη. «Είμαι εντελώς τυφλή», παραδέχθηκε η ηθοποιός, αποκαλύπτοντας στη συνέχεια την αιτία: Καταρράκτης.
Μία από τις κύριες αιτίες τύφλωσης
Ο καταρράκτης αναπτύσσεται όταν οι πρωτεΐνες στον φακό του ματιού αρχίζουν να διασπώνται, σχηματίζοντας συσσωματώματα, θολώνοντας σταδιακά την όραση. Με την πάροδο του χρόνου, η αίσθηση αυτή επιδεινώνεται και, εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμάται ότι 12 εκατομμύρια άνθρωποι χαρακτηρίζονται «τυφλοί» λόγω καταρράκτη. Η εμφάνισή του σχετίζεται, σε μεγάλο βαθμό, με τη γήρανση. Ωστόσο, οι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν επίσης να συμβάλουν στην πρόωρη εμφάνισή του. Οφθαλμίατροι στο Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρουν αύξηση περιστατικών σε άτομα ηλικίας 40-50 ετών, δηλαδή δύο δεκαετίες νωρίτερα από το συνηθισμένο.
Τα «κρυφά» συμπτώματα του καταρράκτη
Η θολή όραση είναι το πιο ευρέως αναγνωρισμένο σύμπτωμα του καταρράκτη, ωστόσο υπάρχουν κι άλλα, λιγότερο γνωστά σημάδια, που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν καταρράκτη:
- Αλλαγές στην αντίληψη των χρωμάτων: Τα χρώματα μπορεί να φαίνονται ξεθωριασμένα και τα αντικείμενα μοιάζουν να έχουν μια κιτρινωπή ή καστανή απόχρωση.
- Διπλή όραση: Η θέαση δύο επικαλυπτόμενων εικόνων του ίδιου αντικειμένου μπορεί να αποτελεί πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι.
- Ευαισθησία στο φως: Τα έντονα φώτα μπορεί να φαίνονται εκτυφλωτικά ή δυσάρεστα, και φωτοστέφανα – κύκλοι φωτός – μπορεί να εμφανίζονται γύρω από τους προβολείς του δρόμου και τα φώτα των αυτοκινήτων.
- Δυσκολία όρασης στο σκοτάδι: Η μείωση της νυχτερινής όρασης είναι ένα από τα πρώτα συμπτώματα καταρράκτη, δυσκολεύοντας εξαιρετικά την οδήγηση τη νύχτα.
- Συχνές αλλαγές γυαλιών: Εάν διαπιστώνετε ότι χρειάζεστε πιο συχνά νέα γυαλιά, ο καταρράκτης θα μπορούσε να είναι ο «ένοχος».
- Επίμονη αίσθηση «βρώμικων γυαλιών»: Ορισμένα άτομα αισθάνονται ότι τα γυαλιά τους είναι πάντα μουτζουρωμένα, ακόμη κι όταν είναι καθαρά.
Καθώς ο καταρράκτης αναπτύσσεται αργά, πολλοί δεν παρατηρούν συμπτώματα στα πρώτα στάδια, κάτι που αναδεικνύει τη σημασία των τακτικών οφθαλμολογικών εξετάσεων.
View this post on Instagram
Τι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καταρράκτη;
Ενώ η γήρανση αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα κινδύνου, άλλες συνήθειες του τρόπου ζωής και ιατρικές καταστάσεις μπορούν να επιταχύνουν τον σχηματισμό καταρράκτη, όπως:
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Παρατεταμένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία χωρίς τη χρήση γυαλιών ηλίου προστασίας από την υπεριώδη ακτινοβολία
- Κάπνισμα
- Κακή διατροφή
- Μακροχρόνια χρήση στεροειδών
- Διαβήτης και άλλες παθήσεις
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η αύξηση των κρουσμάτων καταρράκτη μεταξύ των νεότερων ενηλίκων συνδέεται με την αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας, η οποία συμβάλλει στον υψηλότερο επιπολασμό του διαβήτη – έναν γνωστό παράγοντα κινδύνου για καταρράκτη.
Επί του παρόντος, η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία για τον καταρράκτη. Αυτό που κάνει, ουσιαστικά, είναι να αντικαθιστά τον θολό φακό του ματιού με έναν τεχνητό. Οι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι τους την ίδια ημέρα, αν και η πλήρης ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει έως και 6 εβδομάδες.
Προστατεύοντας την όραση
Δεδομένου ότι ο καταρράκτης αναπτύσσεται σταδιακά, η έγκαιρη ανίχνευση είναι το κλειδί. Ο προγραμματισμός οφθαλμολογικών εξετάσεων ρουτίνας, η χρήση γυαλιών ηλίου που προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία, η υγιεινή διατροφή και η αποφυγή του καπνίσματος και της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου.
Δεδομένης της αύξησης των περιστατικών νεότερων ανθρώπων, η σωστή ενημέρωση σχετικά με τα πρώιμα συμπτώματα και τους παράγοντες κινδύνου είναι πιο κρίσιμη από ποτέ. Αναγνωρίζοντας τις ενδείξεις και αναζητώντας έγκαιρα ιατρική συμβουλή, τα άτομα μπορούν να λάβουν προληπτικά μέτρα για την προστασία της όρασης και της συνολικής υγείας των ματιών τους.
Όραση: Επτά SOS συμβουλές για την προστασία από τον καταρράκτη
Η οφθαλμοπάθεια που σχετίζεται με τριπλάσιο κίνδυνο για την καρδιά
Καταρράκτης: Κίνηση – ματ μειώνει τον κίνδυνο – Όλοι μπορούν να την κάνουν!
