Η βιομηχανία της μόδας, ένας από τους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη, επηρεάζει όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και την καθημερινότητά μας με τρόπους που, πολλές φορές, δεν φανταζόμαστε. Η ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται οι τάσεις και η συνεχής προώθηση της υπερκατανάλωσης δημιουργούν προβλήματα, καθώς το κόστος για το περιβάλλον είναι τεράστιο. Ποια είναι, όμως, η πραγματική επίδραση της μόδας και πώς μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά;
Η ανησυχητική εικόνα της μόδας
Σύμφωνα με έρευνα της ψυχολόγου Δρ. Ragnhild Nilsen σε 200 νέους, οι Νορβηγοί αγοράζουν κατά μέσο όρο 13,3 κιλά ρούχων τον χρόνο, ενώ το ίδιο ποσό καταλήγει σε χωματερές ή δωρεές. Παρά το γεγονός ότι οι ντουλάπες των Νορβηγών είναι γεμάτες με 359 ρούχα κατά μέσο όρο, συνεχίζουν να αγοράζουν επιπλέον 23,5 κομμάτια κάθε χρόνο. Αυτό το φαινόμενο δείχνει πως οι εναλλασσόμενες τάσεις της μόδας είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες της υπερκατανάλωσης, κάτι που ισχύει και σε πολλές άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα, όπου η πίεση να ακολουθούμε τις τάσεις μάς οδηγεί να αγοράζουμε συνεχώς νέα ρούχα, ακόμα κι αν δεν τα χρειαζόμαστε πραγματικά.
Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό; Ο λόγος πίσω από αυτή την υπερβολική κατανάλωση είναι πολυδιάστατος. Πολλοί νέοι δεν γνωρίζουν τις περιβαλλοντικές συνέπειες της παραγωγής ρούχων, ενώ η πίεση από την κοινωνία και τις τάσεις της μόδας κάνει μεγαλύτερη την ανάγκη για νέες αγορές. Οι μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων δημιουργούν συνεχώς νέα trends, τα οποία διαφημίζονται μέσω κοινωνικών μέσων και διαφημίσεων, και οδηγούν τους καταναλωτές σε έναν φαύλο κύκλο κατανάλωσης.
Οι μικροτάσεις και η κακή ποιότητα
Η ταχύτητα με την οποία αλλάζουν οι τάσεις της μόδας (γνωστές και ως «microtrends») εντείνει την κατάσταση. Εταιρείες όπως η Shein λανσάρουν καθημερινά έως και 1.000 νέα στυλ, γεγονός που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι τα ρούχα «χάνουν την αξία τους» αν τα κρατήσουμε για πολύ. Η καθημερινή εμφάνιση νέων προϊόντων και οι συνεχείς αλλαγές στις τάσεις αναγκάζουν τους καταναλωτές να αγοράζουν συνεχώς για να παραμείνουν «στη μόδα».
Η ερευνήτρια Δρ. Anna Schytte Sigaard, η οποία μελετά τη βιωσιμότητα στον τομέα της κατανάλωσης ρούχων, τονίζει ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι τάσεις, αλλά και η κακή ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των ρούχων. Οι περισσότερες παραγωγές ρούχων δεν προορίζονται για μακροχρόνια χρήση και, έτσι, δημιουργούνται από αντίστοιχης ποιότητας υλικά, γεγονός που αυξάνει την ανάγκη για αγορά νέων κομματιών.
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της μόδας
Η βιομηχανία της μόδας είναι υπεύθυνη για περισσότερα περιβαλλοντικά προβλήματα από τα προφανή. Από την υπερκατανάλωση νερού για την παραγωγή υφασμάτων έως την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, η παραγωγή και η διάθεση ρούχων συμβάλλουν σημαντικά στην κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, τα χημικά που χρησιμοποιούνται για τη βαφή και τη συντήρηση των ρούχων, αλλά και τα μικροπλαστικά που απελευθερώνονται στο πλύσιμο, επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το περιβάλλον. Η Greenpeace έχει προειδοποιήσει ότι οι σημερινές τάσεις της μόδας γίνονται τα σκουπίδια τού αύριο, καθώς τα ρούχα πετιούνται και καταλήγουν στις χωματερές σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Τι μπορείτε να κάνετε;
Αγοράστε λιγότερα ρούχα
Η Δρ. Nilsen τονίζει πως δε χρειαζόμαστε κάθε τάση της μόδας. Η κατανόηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ρούχων μπορεί να βοηθήσει τους νέους να αντισταθούν στις «μικροτάσεις» της μόδας και να πάρουν πιο συνειδητές αποφάσεις όταν πρόκειται για τις αγορές τους.
Φροντίστε τα ρούχα που ήδη έχετε
Η σωστή φροντίδα των ρούχων που ήδη έχετε μπορεί να επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής τους. Η ικανότητα να ράψετε ένα κουμπί ή να μπαλώσετε μικρές φθορές είναι χρήσιμη δεξιότητα, που συχνά λείπει από τους νέους. Κάποιες φορές, η καλύτερη λύση είναι να φροντίζετε ό,τι έχετε ήδη και να ανακυκλώνετε ρούχα που δεν χρησιμοποιείτε, αντί να αγοράζετε νέα συνεχώς.
Καλύτερη πληροφόρηση
Όσο περισσότερη γνώση αποκτάτε για την επίδραση των ρούχων στο περιβάλλον, τόσο πιο εύκολο γίνεται να ακολουθήσετε πιο βιώσιμες επιλογές. Η αλλαγή της στάσης απέναντι στην μόδα είναι απαραίτητη για να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να προστατεύσουμε τον πλανήτη.
Όχι στις τάσεις, ναι στο στιλ
Αντί να ακολουθείτε τις ασταμάτητες αλλαγές στις τάσεις, μπορείτε να επενδύσετε σε ρούχα που ταιριάζουν στο προσωπικό σας στυλ και που θα διαρκέσουν για περισσότερο χρόνο. Η μόδα μπορεί να είναι διαχρονική, χωρίς να απαιτεί συνεχή αγορά νέων προϊόντων. Μπορείτε να ζείτε καλύτερα με λιγότερα, κάνοντας καλό τόσο στον εαυτό σας όσο και στον πλανήτη.
Tα καθημερινά προϊόντα που απειλούν ένα στα πέντε παιδιά
Τι μπορεί να σας προκαλέσει το αγαπημένο σας ρούχο; Έτσι θα το αντιμετωπίσετε