Η γήρανση είναι μια φυσική διαδικασία που επηρεάζει κάθε πτυχή του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένου του ενδοκρινικού συστήματος. Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν με την ηλικία έχουν άμεση επίδραση στη σωματική, ψυχική και μεταβολική υγεία μας. Παρ’ ότι τα επίπεδα πολλών ορμονών μειώνονται καθώς μεγαλώνουμε, κάποιες παραμένουν σταθερές ή αυξάνονται, αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα αυτών των μεταβολών.

Ορμόνες που μειώνονται

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ορμόνες: Πέντε συνήθειες που τις κρατούν σε ισορροπία με φυσικό τρόπο

Ποιες ορμόνες φέρνουν την ευτυχία και πώς θα τις αυξήσουμε

Όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζουν οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση για την ορμονική θεραπεία

Ορισμένες ορμόνες παρουσιάζουν σταθερή πτωτική πορεία με την ηλικία, επηρεάζοντας τη συνολική φυσιολογία.

  • Ορμόνες Φύλου: Στις γυναίκες, η εμμηνόπαυση προκαλεί απότομη και ραγδαία πτώση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Αυτό οδηγεί σε διαταραχές στη διάθεση, απώλεια οστικής μάζας και αυξημένο καρδιομεταβολικό κίνδυνο. Στους άνδρες, η τεστοστερόνη μειώνεται σταδιακά, προκαλώντας σαρκοπενία, συσσώρευση λίπους στην κοιλιά και μειωμένη σεξουαλική διάθεση.
  • Αυξητική Ορμόνη (GH) και IGF-1: Με την ηλικία, η έκκριση της αυξητικής ορμόνης και του ινσουλινοειδούς αυξητικού παράγοντα IGF-1 μειώνεται, επηρεάζοντας τη μυϊκή μάζα, την ανανέωση των ιστών, τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας και την αίσθηση ευεξίας,
  • DHEA και DHEAS: Η δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA) και ο θειικός της εστέρας (DHEAS), οι οποίες λειτουργούν ως πρόδρομες ουσίες για τα οιστρογόνα και την τεστοστερόνη, μειώνονται σημαντικά ήδη από την ηλικία των 30 ετών και μετά. Αυτή η μείωση συνδέεται με μειωμένη αντοχή στο στρες, πτώση της σεξουαλικής διάθεσης και μείωση της γενικότερης αίσθησης ευεξίας.
  • Μελατονίνη: Η παραγωγή της μελατονίνης μειώνεται, ιδιαίτερα μετά τα 60, διαταράσσοντας τους κιρκάδιους ρυθμούς και τον ύπνο, με συνέπειες στη διάθεση και τη γνωστική λειτουργία.

Ορμόνες που αυξάνονται ή παραμένουν σταθερές

Κάποιες ορμόνες παραμένουν σταθερές ή ακόμη και αυξάνονται, επηρεάζοντας διαφορετικά την υγεία μας.

  • Κορτιζόλη: Τα επίπεδα της κορτιζόλης τείνουν να αυξάνονται με την ηλικία, ιδιαίτερα σε συνθήκες χρόνιου στρες. Οι υψηλές συγκεντρώσεις κορτιζόλης συμβάλλουν σε απώλεια νευρικών κυττάρων, σπλαχνική παχυσαρκία και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
  • Παραθορμόνη (PTH): Με την ηλικία, τα επίπεδα της παραθορμόνης αυξάνονται, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ανεπάρκειας βιταμίνης D. Η αύξηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε επαγωγή της οστικής απορρόφησης και αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης.
  • Γοναδοτροφίνες (FSH και LH): Μετά την εμμηνόπαυση, οι γοναδοτροφίνες αυξάνονται απότομα λόγω της έλλειψης αρνητικής ανάδρασης από τα οιστρογόνα. Στους άντρες η αύξηση αυτή παρατηρείται πιο σταδιακά.

Ορμονικές μεταβολές στον μεταβολισμό

Οι θυρεοειδικές ορμόνες (Τ3, Τ4) μειώνονται ελαφρώς με την ηλικία, ενώ η TSH παραμένει σταθερή ή αυξάνεται. Παράλληλα, η ευαισθησία των ιστών στην ινσουλίνη μειώνεται, οδηγώντας σε υπερινσουλιναιμία και αυξημένο κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η κατανόηση των αλλαγών αυτών είναι κρίσιμη για την καλύτερη διαχείριση της υγείας κατά τη γήρανση. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, μείωση του στρες και, όπου κρίνεται απαραίτητο, φαρμακευτική υποκατάσταση ή συμπληρώματα ορμονών. Ωστόσο, οι θεραπείες πρέπει να εφαρμόζονται εξατομικευμένα, με αξιολόγηση των κινδύνων και των οφελών. Η γήρανση φυσικά δεν είναι μόνο θέμα αλλαγής των συγκεντρώσεων ή της δράσης των ορμονών. Είναι μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί ολιστική προσέγγιση για τη διατήρηση της ευεξίας και της ποιότητας ζωής.