Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική έρευνα έχει επικεντρωθεί στη μικροβιακή χλωρίδα του πεπτικού μας συστήματος, αποκαλύπτοντας ότι οι μικροοργανισμοί αυτοί έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία για την υγεία μας απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι τώρα. Μια νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Wisconsin – Madison φέρνει στο προσκήνιο μια απρόσμενη αλλά πολύ σημαντική σχέση: δύο συγκεκριμένα χολικά οξέα που τροποποιούνται από τα μικρόβια του εντέρου θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Το ένα λειτουργεί προστατευτικά, ενώ το άλλο προάγει την ανάπτυξη των όγκων.
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης, που δημοσιεύτηκαν στο Proceedings of the National Academy of Sciences, ανοίγουν νέους δρόμους για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα βακτήρια του εντέρου θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη του καρκίνου.
Η σχέση μεταξύ χολικών οξέων και μικροβίων
Τα χολικά οξέα είναι ουσίες που παράγονται από το ήπαρ και εκκρίνονται στο έντερο για να βοηθήσουν στην πέψη των λιπών. Ωστόσο, όταν φτάνουν στο έντερο, τα βακτήρια που κατοικούν εκεί μπορούν να τα «αναδιαμορφώσουν», αλλάζοντας τη δομή και τη λειτουργία τους. Αυτή η διαδικασία μπορεί να έχει πολλαπλές επιπτώσεις στην υγεία μας, σύμφωνα με τη νέα μελέτη.
Στο επίκεντρο αυτής της ανακάλυψης βρίσκεται η πρωτεΐνη FXR (Farnesoid X Receptor), η οποία παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ρύθμιση της υγείας του πεπτικού μας συστήματος. Η συγκεκριμένη πρωτεΐνη ελέγχει την παραγωγή των χολικών οξέων από το ήπαρ, ενώ παράλληλα αλληλεπιδρά με τα χολικά οξέα που έχουν τροποποιηθεί από τα βακτήρια του εντέρου, επηρεάζοντας έτσι τη συνολική λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι δεν έχουν όλα τα τροποποιημένα χολικά οξέα την ίδια επίδραση: ορισμένα υποστηρίζουν τη λειτουργία της FXR, προστατεύοντας το έντερο από τον καρκίνο, ενώ άλλα την αναστέλλουν, ενισχύοντας την ανάπτυξη καρκινικών όγκων.
Οι αντίθετοι ρόλοι
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τους επιστήμονες Ting Fu, Jiaoyang Jiang και Dustin Deming, ταυτοποίησε δύο συγκεκριμένα μικροβιακά χολικά οξέα που έχουν αντίθετες επιδράσεις στον οργανισμό. Το πρώτο χολικό οξύ ενισχύει τη λειτουργία της πρωτεΐνης FXR, γεγονός που συμβάλλει στη μείωση της ανάπτυξης καρκινικών όγκων. Αντίθετα, το δεύτερο χολικό οξύ αναστέλλει τη λειτουργία της FXR, επιτρέποντας την ταχύτερη ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων και επιδεινώνοντας την κατάσταση.
Τα ευρήματα αυτά δεν βασίζονται μόνο σε θεωρητικά μοντέλα. Η ερευνητική ομάδα πραγματοποίησε πειράματα τόσο σε ποντίκια με καρκίνο του παχέος εντέρου όσο και σε οργανοειδή (μικροσκοπικά όργανα εργαστηρίου που δημιουργήθηκαν από δείγματα καρκινικού ιστού ανθρώπινων ασθενών). Τα αποτελέσματα ήταν συνεπή και στις δύο περιπτώσεις, επιβεβαιώνοντας τη σημαντική επίδραση των χολικών οξέων στη λειτουργία της FXR και, κατά συνέπεια, στην ανάπτυξη ή καταστολή του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που συγκεκριμένα μικροβιακά χολικά οξέα συνδέονται άμεσα είτε με την πρόληψη είτε με την ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτή η ανακάλυψη ανοίγει νέους δρόμους για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου μέσω της ανίχνευσης των συγκεκριμένων χολικών οξέων, ενώ προτείνει νέες πιθανές θεραπείες που στοχεύουν στη ρύθμιση των χολικών οξέων ή της λειτουργίας της πρωτεΐνης FXR. Ο Δρ. Xingchen Dong, βασικός συντάκτης της έρευνας, υπογράμμισε ότι η κατανόηση αυτών των μηχανισμών αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη βελτίωση της πρώιμης διάγνωσης και τη δημιουργία στοχευμένων θεραπειών για εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.
Η πολυπλοκότητα του μικροβιώματος
Η έρευνα αυτή αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, την απίστευτη πολυπλοκότητα και σημασία του εντερικού μικροβιώματος. Όπως εξηγεί η καθηγήτρια στη Σχολή Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου του Wisconsin -Madison και επικεφαλής της έρευνας, Δρ. Ting Fu, τα βακτήρια αυτά, ανάλογα με τις συνθήκες και τις θρεπτικές τους ανάγκες, μπορούν να λειτουργούν προστατευτικά για τον οργανισμό μας ή να υποστηρίζουν την ανάπτυξη ασθενειών όπως ο καρκίνος: «Νομίζω ότι είναι συναρπαστικό ότι τα μικρόβια μπορούν να τροποποιήσουν τα χολικά οξέα με αυτόν τον τρόπο και να έχουν τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο σώμα μας. Έχουμε περισσότερα μικρόβια στο σώμα μας από τα δικά μας κύτταρα, οπότε όταν συμβαίνει κάτι στο περιβάλλον τους, όπως η ανάπτυξη ενός όγκου, μερικά από τα καλά βακτήρια προσπαθούν να μας βοηθήσουν να το διορθώσουμε. Αλλά αυτό εξαρτάται απόλυτα από το τι χρειάζονται, διατροφικά».
Καρκίνος: Το ευρείας χρήσης φάρμακο που μειώνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 20%
Καρκίνος: Ποια ώρα είναι καταλληλότερη για τη χημειοθεραπεία και την ανοσοθεραπεία
