Με ένα (ακόμη) σημαντικό επίτευγμα, προς όφελος των Ελλήνων ασθενών και της ιατρικής επιστήμης αποχαιρετά το 2024, αλλά και γιορτάζει τη συμπλήρωση 40 χρόνων λειτουργίας του, το Αιματολογικό Τμήμα του νοσοκομείου Παπανικολάου στη Θεσσαλονίκη. Είναι το πρώτο νοσοκομείο της χώρας όπου γίνεται παραγωγή αυτόλογων in house CAR-T κυτταρικών θεραπειών, της πλέον καινοτόμου θεραπευτικής προσέγγισης για τις αιματολογικές κακοήθειες, που αξιοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του ασθενούς, και συγκεκριμένα τα Τ λεμφοκύτταρα από το αίμα, προσδίδοντας του ιδιότητες αναγνώρισης και επίθεσης στα καρκινικά κύτταρα. Εντός του 2025, δε, προγραμματίζεται η χορήγηση CAR-T θεραπείας σε ασθενείς με Β -αιματολογικές κακοήθειες (λευχαιμίες -λεμφώματα) στο πλαίσιο κλινικής μελέτης.
Μέχρι σήμερα, τόσο στο Παπανικολάου, όσο και στα άλλα νοσοκομεία της χώρας, όπου εφαρμόζονται οι CAR-T κυτταρικές θεραπείες, δηλαδή στα νοσοκομεία Ευαγγελισμός, Αττικόν, Λαϊκό, Ογκολογικό νοσοκομείο Παίδων ΕΛΠΙΔΑ και στα πανεπιστημιακά Πάτρας και Ηρακλείου, τα CAR-T λεμφοκύτταρα παράγονται στα διαπιστευμένα εργαστήρια των φαρμακευτικών εταιριών που έχουν λάβει την έγκριση για την καινοτόμο θεραπεία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ΕΜΑ). Για την ακρίβεια, τα κύτταρα του ασθενούς συλλέγονται στο νοσοκομείο, μεταφέρονται στο εργαστήριο της αλλοδαπής όπου τροποποιούνται γενετικά και παράγονται τα CAR-T λεμφοκύτταρα, και στη συνέχεια η κυτταρική θεραπεία αποστέλλεται στο νοσοκομείο για να χορηγηθεί στον ασθενή. Η διαδικασία είναι χρονοβόρος, διαρκεί έως και 5 εβδομάδες, αλλά και με σημαντικό κόστος, έως 400.000 ευρώ.
Πλέον, η παραγωγή αυτόλογων in house CAR-T κυτταρικών θεραπειών στο Εργαστήριο του νοσοκομείου Παπανικολάου, αλλάζει τα δεδομένα στο συγκεκριμένο θεραπευτικό πεδίο, επιτυγχάνοντας μεγάλες εξοικονομήσεις χρόνου και κόστους.
«Πρόκειται για μια κατάκτηση του Αιματολογικού Τμήματος που όχι μόνο θα οδηγήσει στην άμεση θεραπεία ασθενών με ανθεκτικά αιματολογικά νοσήματα, αλλά θα συμβάλει και στην κατακόρυφη μείωση του κόστους συγκριτικά με τις ανάλογες εμπορικά διαθέσιμες θεραπείες που ήδη χορηγούνται», ανέφερε στο Ygeiamou.gr η Συντονίστρια Διευθύντρια του Αιματολογικού Τμήματος του νοσοκομείου Παπανικολάου, κυρία Ιωάννα Σακελλάρη, στο πλαίσιο συνάντησης, την περασμένη Παρασκευή, στη Θεσσαλονίκη, για το επετειακό συνέδριο με θέμα «40 έτη Δρώμενα Αιματολογίας του Αιματολογικού Τμήματος».
Η κυρία Ιωάννα Σακελλάρη, MD Ph.D, Αιματολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ στο Νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου»
Το νοσοκομείο Παπανικολάου είναι διαπιστευμένο Κέντρο για τη διενέργεια κυτταρικών θεραπειών ως προς όλες τις ισχύουσες ενδείξεις από το 2022, αποτελώντας και το πρώτο διαπιστευμένο Κέντρο στην Ελλάδα. Οι πρωτιές που καταγράφει επί δεκαετίες στο επιστημονικό πεδίο της Αιματολογίας είναι γνωστές στην ιατρική κοινότητα, ωστόσο για τους πάνω από 150 επιστήμονες του Τμήματος υπό την μπαγκέτα της κυρίας Σακελλάρη σήμερα και του κ. Αχιλλέα Αναγνωστόπουλου παλαιότερα, εξίσου σημαντική είναι η προσφορά στους ασθενείς σε περιοχές της Ελλάδας (Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία, Κρήτη), στην Κύπρο και άλλες χώρες.
Οι κυτταρικές θεραπείες CAR-T αποτελούν την κορυφαία εξέλιξη στον τομέα της ανοσοθεραπείας και των καινοτόμων θεραπειών σε ασθενείς ανθεκτικούς στη συμβατική χημειο-ακτινοθεραπεία. Στο νοσοκομείο Παπανικολάου, μέχρι και τον Νοέμβριο έχουν πραγματοποιηθεί 69 κυτταρικές θεραπείες με CAR-T σε ασθενείς με ανθεκτικά αιματολογικά νοσήματα, όπως λευχαιμία – λέμφωμα αλλά και σε ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα, στο πλαίσιο κλινικής μελέτης.
Νέο κτίριο Κυτταρικών Θεραπειών το 2025
Το 2025 θα ολοκληρωθεί ένα κομβικό έργο για το πεδίο των κυτταρικών θεραπειών στο νοσοκομείο Παπανικολάου. Πρόκειται για το νέο κτίριο κυτταρικών θεραπειών, έργο το οποίο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης. Εκεί θα μεταστεγασθούν τα εξειδικευμένα εργαστήρια του Αιματολογικού τμήματος, η δημόσια Τράπεζα βλαστοκυττάρων και με αυτόν τον τρόπο θα διευκολυνθούν οι ημερήσιες νοσηλείες των ασθενών στο κτίριο Στοργή. Επίσης θα αναπτυχθούν 11 μονόκλινοι θάλαμοι διαμορφωμένοι για κυτταρικές/γονιδιακές θεραπείες και μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων.
«Το νέο κέντρο θα δώσει καινοτόμες θεραπευτικές λύσεις στους ασθενείς, καθώς διευρύνονται συνεχώς οι ενδείξεις των κυτταρικών θεραπειών σε αυτοάνοσα και νευρολογικά νοσήματα», αναφέρει η κυρία Σακελλάρη, προσθέτοντας πως «Με όραμα και αποστολή την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με αιματολογικά νοσήματα, το Τμήμα μας θα συνεχίσει να παρέχει ποιοτικές καθημερινές πρακτικές και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας».
Οι 14 πρωτιές του τμήματος
Σημαντικοί σταθμοί του Αιματολογικού Τμήματος του νοσοκομείου Παπανικολάου όπως παρουσιάστηκαν στο συνέδριο «40 έτη Δρώμενα Αιματολογίας του Αιματολογικού Τμήματος» είναι οι εξής:
• Πρώτη διενέργεια μεταμοσχεύσεων μυελού οστών στην Ελλάδα στα πλαίσια οργανωμένης Μονάδας, τόσο αυτόλογης (1985) όσο και αλλογενούς (1990).
• Πρώτη ψύξη και αποθήκευση μοσχεύματος μυελού σε υγρό άζωτο στην Ελλάδα, το 1990.
• Πρώτη φορά χρησιμοποίηση στην Ελλάδα αλλογενών μοσχευμάτων αιμοποιητικών κυττάρων από το αίμα αντί του μυελού (1995).
• Πρώτη φορά παγκοσμίως χρησιμοποίηση της μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων στη θεραπεία προϊούσας μορφής Σκλήρυνσης κατά Πλάκας (1995). Η πλειονότητα των εξειδικευμένων κέντρων της Ευρώπης εφάρμοζε για πολλά χρόνια το πρωτόκολλό μας.
• Πρώτη ψύξη και αποθήκευση βλαστοκυττάρων πλακούντα το 1998.
• Πρώτη συλλογή και αποθήκευση βλαστοκυττάρων από παιδί που γεννήθηκε σε οικογένεια με άλλο παιδί που έπασχε από Λευχαιμία, το 1999.
• Πρώτη εφαρμογή στην Ελλάδα -και εντός των πρώτων 5 διεθνώς- μεταμόσχευσης σε ασθενείς με Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο και Ψωριασική αρθρίτιδα και Συστηματική Σκλήρυνση.
• Πρώτη φορά διεθνώς αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας συλλογής αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων σε ασθενείς με Μεσογειακή Αναιμία, στα πλαίσια του προγράμματος εφαρμογής γονιδιακής θεραπείας σε ασθενείς με μεσογειακή λευχαιμία το οποίο διεξάχθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Washington του Seattle και χρηματοδότηση από τα National Institutes of Health των ΗΠΑ.
• Πρώτη ελληνική Μονάδα Μεταμόσχευσης Αιμοποιητικών Κυττάρων που λειτουργεί με σύστημα διαχείρισης ποιότητας. Έχει λάβει την διεθνή διαπίστευση EBMT- JACIE (23-10-2013).
• Πρώτη εφαρμογή της εξωσωματικής φωτοθεραπείας (ECP) σε ασθενείς με νόσο μοσχεύματος κατά ξενιστή στην Ελλάδα.
• Χορήγηση αναστολέων συμπληρώματος μετά από πλήρη διαγνωστική προσέγγιση για πρώτη φορά σε ασθενείς με θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια μετά τη μεταμόσχευση.
• Πρώτο διαπιστευμένο κέντρο διενέργειας κυτταρικών θεραπειών ως προς όλες τις ισχύουσες το 2022 ενδείξεις.
• Πρώτη εφαρμογή κυτταρικών θεραπειών στο πολλαπλούν μυέλωμα στο πλαίσιο κλινικής μελέτης.
• Υποψήφιο Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης για Σύνδρομα Ενδοθηλιακής Βλάβης. Η ενδοθηλιακά δυσλειτουργία και βλάβη έχει ενοχοποιηθεί για την παθογένεση ποικίλλων νοσημάτων. Πολλές φορές τα σύνδρομα αυτά σχετίζονται με την εφαρμογή των καινοτόμων θεραπειών και της αλλογενούς μεταμόσχευσης. Το υπό σύσταση Κέντρο κατέχει πολύ υψηλή τεχνογνωσία, εμπειρογνωμοσύνη και παρέχει ολοκληρωμένη και υψηλής ποιότητας διάγνωση και φροντίδα υγείας, σε ασθενείς που πάσχουν από τα ως άνω σύνδρομα.
Χρόνια Λεμφοκυτταρική Λευχαιμία: Η σύγχρονη θεραπεία για τη διαχείριση της νόσου
