Για την απώλεια της όρασής του μίλησε ο πασίγνωστος μουσικός Elton John, κατά την παρουσία του στη φιλανθρωπική παράσταση The Devil Wears Prada: The Musical στο Λονδίνο. Η αποκάλυψη ήρθε λίγους μήνες αφότου μια σοβαρή οφθαλμική λοίμωξη, που έλαβε χώρα τον Ιούλιο στη Γαλλία, του στέρησε αρχικά την όραση από τον δεξιό οφθαλμό και περιόρισε την όραση στον αριστερό, οδηγώντας προοδευτικά στην πλήρη τύφλωση.
«Πλέον έχω χάσει την όρασή μου και δεν μπόρεσα να δω την παράσταση, αλλά μου άρεσε να την ακούω» δήλωσε ο 77χρονος εμβληματικός μουσικός. «Δεν είναι ευχάριστο όταν συμβαίνουν τέτοια πράγματα και σίγουρα με αιφνιδίασε. Δεν μπορώ να δω τίποτα, δεν μπορώ να διαβάσω τίποτα, δεν μπορώ να παρακολουθήσω τίποτα» πρόσθεσε και παραδέχθηκε ότι αυτός ήταν ο λόγος του καθυστέρησε σημαντικά το νέο του άλμπουμ με τον στιχουργό Bernie Taupin, αφού δεν ήταν σε θέση να διαβάσει στίχους ή να εργαστεί στο στούντιο.
Η λοίμωξη με τη ραγδαία εξέλιξη έφερε τεράστια ανατροπή στη ζωή του και προστέθηκε σε μια σειρά προκλήσεων για τον μουσικό τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένων μιας αρθροπλαστικής ισχίου και γόνατος και του διαβήτη τύπου 2. Ο Elton John, που δεν διευκρίνισε ποιο παθογόνο οδήγησε στην απώλεια όρασης, παραμένει αισιόδοξος και προσαρμόζεται στη νέα του πραγματικότητα.
Απειλητικές για την όραση λοιμώξεις
Με αφορμή την περίπτωση του Βρετανού μουσικού, η MailOnline μίλησε με οφθαλμιάτρους για κοινές ή σπανιότερες οφθαλμικές λοιμώξεις που, καίτοι «αθώες» φαινομενικά, μπορούν να εξελιχθούν σε ευθείες απειλές για την όραση.
1. Επιπεφυκίτιδα· από τις πλέον συχνές οφθαλμικές λοιμώξεις, εμφανίζεται όταν τα αιμοφόρα αγγεία στον επιπεφυκότα -τη λεπτή μεμβράνη που καλύπτει το μάτι- φλεγμαίνουν λόγω βακτηριακών ή ιογενών λοιμώξεων. Σε αυτή την κατηγορία υπάγεται και η υπεροξεία βακτηριακή επιπεφυκίτιδα, που προκαλείται από το σεξουαλικά μεταδιδόμενο γονόκοκκο (Neisseria gonorrhoeae), και εξελίσσεται τάχιστα -ακόμα και εντός 12 ωρών από τη μόλυνση. Εάν δεν αντιμετωπιστούν, οι σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις μπορεί να οδηγήσουν σε επώδυνα έλκη κερατοειδούς, θολή όραση και ευαισθησία στο φως. Σε ακραίες περιπτώσεις, οδηγούν πιθανώς σε τήξη ή διάλυση του κερατοειδούς (corneal melting), μια επικίνδυνη για τύφλωση εκφύλιση του κερατοειδούς.
- Συμπτώματα: Κολλώδες πύον, αίσθηση «άμμου» στο μάτι, ερυθρότητα και οίδημα.
- Αιτίες: Η ιογενής επιπεφυκίτιδα συχνά υποχωρεί σε 2-3 ημέρες, μπορεί ωστόσο να διαρκέσει έως και τρεις εβδομάδες. Η βακτηριακή επιπεφυκίτιδα εξαπλώνεται ταχύτερα και είναι πιο σοβαρή.
- Θεραπεία: Το βρετανικό σύστημα υγείας (NHS) συνιστά θερμές κομπρέσες για ήπιες περιπτώσεις και αγωγή με αντιβιοτικά (από το στόμα και τοπικά) σε σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις.
2. Ραγοειδίτιδα· πρόκειται για φλεγμονή του ραγοειδούς χιτώνα -ενδιάμεσου στρώματος που τροφοδοτεί με αίμα τον αμφιβληστροειδή-, εξίσου σοβαρή και «αθόρυβη» συχνά κατάσταση, που μπορεί να βλάψει την όραση. Μπορεί να περάσει απαρατήρητη για εβδομάδες ή μήνες και, συν τω χρόνω, να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς ή οίδημα ωχράς κηλίδας, μια κατάσταση που περιλαμβάνει συλλογή υγρού στον αμφιβληστροειδή, με συνέπεια τη μείωση της κεντρικής όρασης.
- Συμπτώματα: σκοτεινά σημεία στο οπτικό πεδίο (floaters), οφθαλμικός πόνος, ερυθρότητα ή φωτοευαισθησία.
- Θεραπεία: Η έγκαιρη ανίχνευση και παρέμβαση είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη μόνιμων βλαβών. Η θεραπεία περιλαμβάνει σταγόνες, χάπια ή ενέσεις.
3. Kερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα (Acanthamoeba)· η ακανθαμοιβάδα είναι ένα διαδεδομένο στη φύση πρωτόζωο που απαντάται σε υδάτινα περιβάλλοντα όπως πισίνες, υδρομασάζ, πηγάδια, στο νερό της βρύσης και του ντους. Είναι μια σοβαρή λοίμωξη του κερατοειδούς που απειλεί επί το πλείστον τους χρήστες φακών επαφής. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η λοίμωξη μπορεί να εισχωρήσει στον κερατοειδή, προκαλώντας σοβαρές ουλές και απώλεια όρασης σε διάστημα μηνών.
- Συμπτώματα: Ερυθρότητα, υπερβολική δακρύρροια, φωτοευαισθησία και πόνος.
- Αιτίες: Έκθεση σε μολυσμένο νερό κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως το μπάνιο ή η κολύμβηση με φακούς επαφής, καθώς και η κακή υγιεινή κατά τη χρήση των φακών.
- Θεραπεία: Αντιμετωπίζεται με ειδικές οφθαλμικές σταγόνες. Εν προκειμένω, τα αντιβιοτικά είναι αναποτελεσματικά.
- Πρόληψη: Αποφύγετε τη χρήση φακών επαφής κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων στο νερό και διασφαλίστε τη σωστή υγιεινή κατά τη χρήση των φακών.
4. Έλκη του κερατοειδούς· πρόκειται για ανοιχτές πληγές στο εξωτερικό στρώμα του κερατοειδούς, συνήθως από παραμελημένες λοιμώξεις. Μπορούν να οδηγήσουν σε μη αναστρέψιμη βλάβη εάν η λοίμωξη εξαπλωθεί βαθύτερα στον οφθαλμό.
- Συμπτώματα: Πόνος, θολή όραση και φωτοευαισθησία.
- Αίτια: Συνήθως επιπλοκή βακτηριακών ή μυκητιασικών λοιμώξεων.
- Θεραπεία: Για την πρόληψη της απώλειας της όρασης είναι απαραίτητη η άμεση ιατρική θεραπεία, συμπεριλαμβανομένων στοχευμένων αντιβιοτικών ή αντιμυκητιασικών φαρμάκων.
Τα επικίνδυνα παθογόνα
To 2024, δημοσιεύθηκε στο Eye, το επίσημο περιοδικό του Βασιλικού Κολλεγίου Οφθαλμιάτρων, μια σύνοψη των οφθαλμικών ασθενειών του 21ο αιώνα, με εκτενείς λεπτομέρειες σχετικά με τις διάφορες οφθαλμικές λοιμώξεις:
Ιογενείς οφθαλμικές παθήσεις
- Ερπητοϊοί: Περιλαμβάνονται οι ιοί του απλού έρπητα και του έρπητα ζωστήρα. Προκαλούν επιθηλιακή ή δενδριτική ερπητική κερατίτιδα, πρόσθια ραγοειδίτιδα και νέκρωση του αμφιβληστροειδούς, οδηγώντας δυνητικά σε τύφλωση.
- Κυτταρομεγαλοϊός (CMV): Προκαλεί πρόσθια ραγοειδίτιδα με οφθαλμική υπέρταση και αμφιβληστροειδίτιδα σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.
- Ιλαρά: Οδηγεί σε απώλεια όρασης τύφλωση σε υποσιτισμένα κυρίως παιδιά, λόγω ανεπάρκειας σε βιταμίνη Α. Προκαλεί κερατίτιδα και οπτική νευρίτιδα (φλεγμονή οπτικού νεύρου).
- Ερυθρά: Το σύνδρομο συγγενούς ερυθράς -προκύπτει όταν κατά τη λοίμωξη της εγκύου ο ιός περνά από τον πλακούντα στο έμβρυο – οδηγεί σε καταρράκτη και μικροφθαλμία. Το σύνδρομο ραγοειδίτιδας Fuchs συνδέεται με την ερυθρά.
- Αρμποϊοί (π.χ. Δάγκειος πυρετός, Ζίκα): Προκαλούν οφθαλμική αγγειίτιδα, ωχροπάθεια και ραγοειδίτιδα.
- SARS-CoV-2: Μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη στους οφθαλμούς (επιπεφυκίτιδα).
- Ιός Ebola: Προκαλεί ραγοειδίτιδα και ουλές στον χοριοαμφιβληστροειδή.
Βακτηριακές λοιμώξεις
- Χλαμύδια: Χρόνια λοίμωξη του επιπεφυκότα που προκαλείται από χλαμυδιακή λοίμωξη (Chlamydia trachomatis), που οδηγεί σε ουλές του κερατοειδούς και τύφλωση.
- Σύφιλη: Προκαλείται από το βακτήριο της σύφιλης «τρεπόνημα το ωχρόν» (Treponema pallidum), μπορεί να οδηγήσει σε πρόσθια ραγοειδίτιδα, οπτική νευρίτιδα και χοριοαμφιβληστροειδίτιδα.
- Λεπτοσπείρωση: Προκαλεί ραγοειδίτιδα, αγγειίτιδα του αμφιβληστροειδούς και φλεγμονή του υαλοειδούς, συχνά συνδέεται με έκθεση στο νερό.
Μυκητιασικές λοιμώξεις:
- Μολυσματική κερατίτιδα: Συχνά προκαλείται από Fusarium spp., Aspergillus spp. ή Candida spp., που οδηγεί σε έλκη και ουλές στον κερατοειδή.
- Ενδοφθαλμίτιδα: Μπορεί να προκύψει από Aspergillus ή Candida, που σχετίζεται με ενδοφθάλμιες χειρουργικές επεμβάσεις ή συστηματικές μυκητιασικές λοιμώξεις.
Παρασιτικές και πρωτοζωικές λοιμώξεις
- Ορχοκερκίαση: Προκαλείται από το Onchocerca volvulus, που οδηγεί σε σκληροκερατίτιδα και ατροφία του αμφιβληστροειδούς.
- Τοξοπλάσμωση: Σημαντική αιτία αμφιβληστροειδοπάθειας και συγγενούς τύφλωσης που οφείλεται στο Toxoplasma gondii.
- Κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα: Συνδέεται με μολυσμένο νερό ή φακούς επαφής, προκαλώντας επώδυνα έλκη στον κερατοειδή.
Μάτια: Top tips για όραση χωρίς προβλήματα
Όραση: Τα δημοφιλή φάρμακα που μειώνουν τον κίνδυνο εκφύλισης ωχράς κηλίδας
Φακοί επαφής: Το λάθος που πρέπει να αποφύγετε και 5 τρόποι να γλυτώσετε τη μόλυνση