«Η σημερινή ημερίδα ανέδειξε τη σημασία των εμβολίων και τη συμβολή τους στην προστασία της δημόσιας υγείας», δήλωσε στο ξεκίνημα της ομιλίας του ο Δημήτρης Παρασκευής, Καθηγητής Επιδημιολογίας ΕΚΠΑ και μέλος ΔΣ του ΕΟΔΥ.
«Παρ’ όλα αυτά, η διστακτικότητα απέναντι στα διαθέσιμα εμβόλια εξακολουθεί να αποτελεί ένα μείζον ζήτημα. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα εμβόλια αποτρέπουν 2-3 εκατ. θανάτους κάθε χρόνο και, αν δεν υπήρχε η διστακτικότητα, θα μπορούσαν να αποτρέπονται 1 εκατ. θάνατοι επιπλέον», τόνισε ο ίδιος στη συνέχεια.
Ένα σημαντικό ορόσημο στη σχέση των εμβολίων με το κοινό ήταν η πανδημία του κορωνοϊού που, όπως αποτυπώνεται στα διαθέσιμα στοιχεία, βοήθησε ώστε περισσότεροι άνθρωποι να δείξουν εμπιστοσύνη στα εμβόλια. Ενδεικτικά, μια σχετική μελέτη σε 1.200 άτομα στην Ελλάδα έδειξε ότι η θετική στάση απέναντι στα εμβόλια ενισχύεται σταθερά με την πάροδο του χρόνου, ειδικά μετά την πανδημία και την έναρξη των εμβολιασμών κατά της COVID-19.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα και δεν δείχνουν τόσο έντονη αλλαγή στη στάση, ακόμα και μετά την πανδημία. Εξίσου ενδιαφέρον είναι και το γεγονός ότι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερο δισταγμό τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, ενώ η στάση τους απέναντι σε άλλα εμβόλια, όπως αυτό της γρίπης, είναι πιο θετική.
Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι τα κράτη που έχουν υιοθετήσει τη θετικότερη στάση απέναντι στα εμβόλια ακόμη και προ πανδημίας (Ισπανία, Πορτογαλία) παρουσιάζουν και τα μεγαλύτερα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης.
Ποιοι είναι πιο διστακτικοί;
Νέοι, γυναίκες και άνθρωποι χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου φαίνεται να αποτελούν την πλειονότητα των διστακτικότερων απέναντι στα εμβόλια. Η ηλικία φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο, με τους νέους να φοβούνται σημαντικά λιγότερο ότι θα νοσήσουν ή ότι θα νοσήσουν σοβαρά.
Σύμφωνα με τον κ. Παρασκευή, ωστόσο, ο σημαντικότερος παράγοντας για τον δισταγμό απέναντι στα εμβόλια είναι οι προσωπικές πεποιθήσεις. «Οι πεποιθήσεις μας επηρεάζουν την εμπιστοσύνη μας στην επιστήμη, την πολιτεία και τους θεσμούς. Σε αυτό πρέπει να εστιάσουμε για να καταπολεμήσουμε το φαινόμενο της διστακτικότητας», τόνισε.
Ευτυχώς, σύμφωνα με τον ίδιο, η πανδημία βοήθησε στη μετατροπή, σε μεγάλο βαθμό, πεποιθήσεων που επηρεάζουν αρνητικά τα εμβολιαστικά ποσοστά, ενώ ένας ακόμη σημαντικός σύμμαχος είναι οι επαγγελματίες υγείας. «Στους επαγγελματίες υγείας, τα ποσοστά αποδοχής των εμβολίων είναι σημαντικά υψηλότερα σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό, κάτι που σίγουρα οφείλεται στις ιατρικές τους γνώσεις. Επίσης, αποδέχονται τα εμβόλια ανεξάρτητα από τις προσωπικές τους πεποιθήσεις. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε πολύ υψηλά ποσοστά συστάσεων για εμβολιασμό κι αυτό είναι σημαντικό γιατί αυτοί είναι οι άνθρωποι που επηρεάζουν περισσότερο τον γενικό πληθυσμό», επεσήμανε.
Τέλος, σύμφωνα με τον ίδιο, ένας τρόπος για τη μείωση της διστακτικότητας είναι η ευρεία ενημέρωση από την Πολιτεία. Δεν θα πρέπει οι αρχές να περιορίζονται στην ενημέρωση του κόσμου από τους επαγγελματίες υγείας, αλλά να υποστηρίξει το έργο της ενημέρωσης και να προσφέρει ισχυρές συστάσεις εμβολιασμού.
