Την ανάγκη να επεκταθεί ο εμβολιασμός και ο έλεγχος μέσω του HPV test για την αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας τόνισε στην ομιλία του στην ημερίδα του ygeiamou.gr o Θεόδωρος Αγοραστός, Καθηγητής Mαιευτικής-Γυναικολογίας ΑΠΘ. «Η προσπάθεια πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 με το τεστ ΠΑΠ. Αρχικά αυτό το τεστ συνέβαλε πολύ στη μείωση των περιστατικών. Τα τελευταία 20-30 χρόνια, όμως, η πτωτική αυτή τάση έχει επιπεδωθεί, καθώς πλέον το τεστ Παπανικολάου δεν μπορεί να διαγνώσει αποτελεσματικά όλα τα περιστατικά. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι εάν συνεχίσουμε να βασιζόμαστε στο τεστ ΠΑΠ, οι περιπτώσεις καρκίνου θα αυξηθούν στο μέλλον», τόνισε αρχικά ο καθηγητής.
Στη συνέχεια, ο κ Αγοραστός παρουσίασε τα δύο βασικά εργαλεία πρόληψης που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας: Το εμβόλιο κατά του ιού HPV, το πρώτο εμβόλιο κατά ενός τύπου καρκίνου, καθώς, αλλά και το πρώτο τεστ για μαζικό μοριακό έλεγχο, το HPV test. Τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα δείχνουν ότι το HPV test αποδεικνύεται πολύ πιο αποτελεσματικό στη διάγνωση του ιού συγκριτικά με το τεστ ΠΑΠ.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, ο εμβολιασμός μπορεί να ξεκινά από την ηλικία των 9 ετών, και το HPV test από την ηλικία των 25-30 ετών. «Σήμερα, έχουμε τη δυνατότητα πρωτογενούς πρόληψης μέσω του εμβολιασμού, δευτερογενούς πρόληψης μέσω του τεστ και τριτογενούς πρόληψης, που περιλαμβάνει τη σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση», δήλωσε ο καθηγητής.
Στη συνέχεια, θύμισε ότι το 2020 τέθηκε σε εφαρμογή η πρώτη παγκόσμιας κλίμακας στρατηγική για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, γνωστή ως «90-70-90»:
- 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών θα πρέπει να έχουν εμβολιαστεί πλήρως
- 70% των γυναικών θα πρέπει να εξετάζονται με HPV test
- 90% των γυναικών με προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο τραχήλου θα πρέπει να τύχουν ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και ανακουφιστικής φροντίδας
«Εάν όλες οι χώρες καταφέρουν να πετύχουν αυτά τα ποσοστά μέχρι το 2030, τότε εντός των επόμενων 100 ετών θα έχουμε μειώσει τα περιστατικά καρκίνου κάτω από 4 ανά 100.000 γυναίκες ετησίως, δηλαδή πρακτικά θα μπορούμε να πούμε ότι έχουμε εξαλείψει τον καρκίνο». Εάν η Ελλάδα επιτύχει την εφαρμογή της στρατηγικής 90-70-90 έως το 2030, εκτιμάται ότι μέχρι το 2047 θα φτάσει σε επίπεδα εξάλειψης του καρκίνου.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο προσυμπτωματικός έλεγχος μέσω του HPV test θα πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 30 ετών περίπου και να επαναλαμβάνεται κάθε 5-10 χρόνια. «Πλέον, μάλιστα, υπάρχει και η δυνατότητα του self sampling, δηλαδή κάθε γυναίκα μπορεί να συλλέξει μόνη της δείγμα προς εξέταση, δεν χρειάζεται να επισκεφθεί τον γυναικολόγο», διευκρίνισε ο κ. Αγοραστός.
Σημειώνεται ότι στον γενικό πληθυσμό, ο κίνδυνος εμφάνισης προκαρκινικών αλλοιώσεων ανέρχεται περίπου στο 4%, ενώ για τις εμβολιασμένες γυναίκες αυτός μειώνεται στο 0,5-1,5%. «Ήδη, τα πρώτα αποτελέσματα αποτυπώνουν τα οφέλη αυτών των δύο εργαλείων. Στη Νορβηγία, όπου η εμβολιαστική κάλυψη αγγίζει το 92%, δεν έχει εμφανιστεί ούτε ένα περιστατικό σε γυναίκες έως 27 ετών, το ίδιο και στη Σκωτία, ενώ η Σουηδία έχει ελάχιστα περιστατικά», αποκάλυψε ο κ. Αγοραστός.
Στην Ελλάδα, τα στοιχεία για την εμβολιαστική κάλυψη είναι ανεπαρκή, κυρίως εξαιτίας του ότι η ψηφιοποίηση των στοιχείων βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Ο κ. Αγοραστός τόνισε επιπλέον την ανάγκη συνέχισης του εμβολιαστικού προγράμματος πέραν του 2025, που έχει ανακοινωθεί έως τώρα. «Ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν πρέπει να έχει ημερομηνία λήξης», τόνισε.
Τέλος, ο καθηγητής τόνισε τον ρόλο της Πολιτείας στην προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού. «Πρέπει η Πολιτεία να ενημερώσει τους πολίτες. Οι γιατροί το κάνουν εδώ και 16 χρόνια, όμως βλέπουμε ότι αυτό δεν επαρκεί. Και το μέτρο της αποστολής του SMS, αν και καλό, δεν ξέρω αν θα είναι αποτελεσματικό, γιατί δεν υπήρξε η κατάλληλη ενημέρωση. Η πολιτεία οφείλει να αναλάβει την ενημερωτική εκστρατεία, όπως έγινε και στην πανδημία COVID-19», κατέληξε.
Γιάννης Τούντας: «Χρειάζονται στοχευμένες πολιτικές για να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές ανισότητες»
Δημήτρης Παπαστεργίου: «Χωρίς ψηφιακά δεδομένα στην υγεία, είναι σαν να προχωράς χωρίς GPS»
Ειρήνη Αγαπηδάκη: «Πρώτη φορά που η χώρα μας ανταποκρίνεται στον τομέα της πρόληψης»
