Ένα πρόσφατο viral τεστ αναπνοής που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ισχυρίζεται ότι αν μπορείτε να κρατήσετε την αναπνοή σας για 60 δευτερόλεπτα, οι πνεύμονές σας είναι πιο υγιείς από το 95% του πληθυσμού. Αυτές οι δοκιμασίες αναπνοής έχουν κατακλύσει πλατφόρμες όπως το Instagram, με κάποιους μάλιστα να υποστηρίζουν ότι αν αντέξετε για 40 δευτερόλεπτα σημαίνει ότι έχετε «πνεύμονες στρατιωτικού επιπέδου».
Μια από τις πιο δημοφιλείς εκδοχές αυτής της τάσης δημοσιεύτηκε από τον ειδικό σε θέματα αναπνοής Gideon Horner, ο οποίος ανάρτησε ένα βίντεο, στο οποίο κρατά την αναπνοή του για 1 ολόκληρο λεπτό, καθώς ένα χρονόμετρο μετρά αντίστροφα. Θέλοντας να τονίσει τα οφέλη των ασκήσεων αναπνοής, ο Horner σχολίασε πως «αν μπορείτε να κρατήσετε την αναπνοή σας, έχετε καλύτερη πνευμονική χωρητικότητα και ανοχή στο διοξείδιο του άνθρακα από το 95% του πληθυσμού».
Μπορεί να ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι. Πολλοί χρήστες που επιχείρησαν να ολοκληρώσουν την πρόκληση δε το κατάφεραν. Υπήρχαν, όμως, κι εκείνοι που μπόρεσαν να κρατήσουν την αναπνοή τους, δηλώνοντας υπερήφανοι για το επίτευγμά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε ένας άνδρας 78 ετών, ο οποίος δήλωσε ότι τα κατάφερε «χωρίς κανένα πρόβλημα».
Δείκτης υγείας ή ένα επικίνδυνο «παιχνίδι»;
Αυτές οι προκλήσεις είναι συχνά μια μορφή διασκέδασης για τους χρήστες, ωστόσο οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ικανότητα συγκράτησης της αναπνοής δεν αποτελεί απαραίτητα αξιόπιστο δείκτη πνευμονικής υγείας. Μελέτες δείχνουν ότι ο μέσος άνθρωπος μπορεί να κρατήσει την αναπνοή του για 30-90 δευτερόλεπτα, αλλά αυτό ποικίλλει ευρέως ανάλογα με παράγοντες όπως η ηλικία, οι συνήθειες καπνίσματος, το επίπεδο φυσικής κατάστασης και -ίσως το πιο σημαντικό- η ανοχή στην ταλαιπωρία.
Αυτός ο τελευταίος παράγοντας είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι γιατροί δεν θεωρούν ότι το κράτημα της αναπνοής αποτελεί ισχυρό δείκτη υγείας του αναπνευστικού συστήματος. Αν και χρησιμοποιήθηκε ως τεστ φυσικής κατάστασης κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ειδικοί συνειδητοποίησαν τελικά ότι μπορεί κανείς να εκπαιδευτεί στο να κρατά την αναπνοή του, επομένως δεν αντικατοπτρίζει πάντα την πραγματική πνευμονική χωρητικότητα ή υγεία.
Αντ’ αυτού, η σύγχρονη ιατρική βασίζεται σε πιο ακριβή εργαλεία για την αξιολόγηση της πνευμονικής λειτουργίας, όπως οι εξετάσεις σπιρομέτρησης. Σε ένα τεστ σπιρομέτρησης, ένα άτομο αναπνέει σε έναν σωλήνα, ενώ η μύτη του είναι κλειστή και μετράται η ποσότητα του αέρα που μπορεί να εισπνεύσει και να εκπνεύσει. Αυτή η εξέταση παρέχει μια σαφέστερη εικόνα για το πόσο καλά λειτουργούν οι πνεύμονες κάποιου και αν συλλέγει αρκετό οξυγόνο σε κάθε αναπνοή.
Οι κίνδυνοι των προκλήσεων συγκράτησης της αναπνοής
Παρ’ όλο που το να κρατάτε την αναπνοή σας για μεγάλα χρονικά διαστήματα είναι μια δεξιότητα στην οποία μπορείτε να εξασκηθείτε -ενδεικτικά αναφέρεται ότι το παγκόσμιο ρεκόρ πλησιάζει τα 25 λεπτά– το να το δοκιμάσετε στα πλαίσια μιας πρόκλησης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να ενέχει κινδύνους. Το παρατεταμένο κράτημα της αναπνοής μπορεί να προκαλέσει λιποθυμία, η οποία με τη σειρά της ενδέχεται να οδηγήσει σε τραυματισμό από πτώση, ενώ, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις, ακόμη και εγκεφαλική βλάβη.
Όταν κρατάτε την αναπνοή σας, η παροχή οξυγόνου στο σώμα διακόπτεται και το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) αρχίζει να συσσωρεύεται στην κυκλοφορία του αίματος. Συγκεντρώνεται σε περιοχές όπως ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός, ένα προστατευτικό στρώμα του εγκεφάλου, προκαλώντας πτώση του pH του αίματος. Τελικά, αυτή η ανισορροπία προκαλεί ένα επείγον σήμα από τον εγκέφαλο προς τους πνεύμονες να πάρουν ανάσα. Το να αγνοείτε για πολλή ώρα αυτό το σήμα μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες.
Επομένως, ενώ η συμμετοχή σε διασκεδαστικές προκλήσεις στο διαδίκτυο μπορεί να είναι δελεαστική, είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι αυτές οι τάσεις δεν βασίζονται πάντα σε επιστημονικά δεδομένα. Το να κρατάτε, λοιπόν, την αναπνοή σας για 60 δευτερόλεπτα δε σημαίνει απαραίτητα ότι οι πνεύμονές σας είναι αυτόματα πιο υγιείς. Η χωρητικότητα και η υγεία των πνευμόνων είναι πολύπλοκα ζητήματα και η ικανότητα να αντέχετε τη δυσφορία για ένα λεπτό δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα τη συνολική ευεξία.
Όσοι ανησυχούν για την αναπνευστική τους λειτουργία θα πρέπει να συμβουλεύονται επαγγελματίες υγείας και να βασίζονται σε ιατρικά εγκεκριμένες μεθόδους, όπως η σπιρομέτρηση. Πριν αποφασίσετε, λοιπόν, να υποβάλετε τους πνεύμονές σας σε αυτή τη διαδικασία, θυμηθείτε ότι η πραγματική υγεία τους αξιολογείται από πιστοποιημένες ιατρικές μεθόδους και όχι από το πόση ώρα μπορείτε να αγνοήσετε τη φυσική ανάγκη του σώματός σας να αναπνεύσει.
Κλιματική αλλαγή: Αυξάνει τον κίνδυνο για τους πνεύμονες – Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι
Πνεύμονες: Η επικίνδυνη νόσος που χτυπά τους 50άρηδες – Γιατί δεν διαγιγνώσκεται εύκολα
