Το «όποιος βιάζεται σκοντάφτει» ταιριάζει γάντι στην περίπτωση δύσκολων -ή και όχι- αποφάσεων και επιλογών, σύμφωνα με μελέτη από το Πανεπιστήμιο Duke στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ που διαπιστώνει ότι η βιασύνη όπως και οι πρώτες εντυπώσεις –τα φαινόμενα (συχνά) απατούν- θολώνουν την κρίση μας.
Από συνεντεύξεις για δουλειά μέχρι τα πρώτα ραντεβού, η αντίληψή μας για το άτομο που στέκεται απέναντί μας θα επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό από τη «γεύση» που μας άφησε η πρώτη μας συνάντηση. Τα ευρήματα των Alyssa H. Sinclair, Yuxi C. Wang, και R. Alison Adcock εντούτοις, τα οποία δημοσιεύονται στο Journal of Experimental Psychology: General, συστήνουν να δώσουμε λίγο χρόνο -ή ακόμα και να απολαύσουμε πρώτα έναν χορταστικό βραδινό ύπνο– προτού λάβουμε οποιασδήποτε απόφαση.
Το παζάρι των πρώτων εντυπώσεων
Μέσα από μια σειρά έξυπνων πειραμάτων, οι ερευνητές όχι μόνο απάντησαν στο κλασικό ερώτημα «είναι καλύτερο να δώσεις εξαρχής τις καλύτερες εντυπώσεις, ή μήπως αξίζει να περιμένεις για να “λάμψεις” στο τέλος;», αλλά φώτισαν με τα ευρήματά τους το πώς ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται και θυμάται τις θετικές εμπειρίες.
Η έρευνα βασίστηκε σε ένα εικονικό «παζάρι», όπου οι συμμετέχοντες έψαχναν ψηφιακά κουτιά γεμάτα με οικιακά είδη διαφορετικής αξίας. Αν και κάθε κουτί περιείχε αντικείμενα ίσης συνολικά αξίας, η κατανομή των πιο ακριβών αντικειμένων διέφερε από κουτί σε κουτί.
Όταν οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αξιολογήσουν τα κουτιά αμέσως μετά το πείραμα, προτίμησαν τα κουτιά που περιείχαν αντικείμενα μεγάλης αξίας στην κορυφή, υπερτιμώντας παράλληλα το περιεχόμενό τους. Ειδικότερα, προτίμησαν τα κουτιά που «ξεκίνησαν δυναμικά», αλλά εκτίμησαν την αξία τους περίπου 10% υψηλότερα από την πραγματική.
«Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι είναι έντονα προκατειλημμένοι από τις πρώτες εντυπώσεις» ανέφερε η κύρια συγγραφέας Allie Sinclair σε δελτίο τύπου. Αυτό το ισχυρό «φαινόμενο της πρώτης εντύπωσης» διατηρήθηκε ακόμη και όταν οι ερευνητές αναπροσάρμοσαν διάφορες παραμέτρους, όπως αν οι συμμετέχοντες επέλεγαν τα κουτιά ή απλώς παρατηρούσαν τη διαδικασία ως απλοί θεατές.
Οι αποφάσεις της επόμενης ημέρας
Η κατάσταση ήταν εντελώς διαφορετική την επόμενη ημέρα, όταν οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν για τις επιλογές που είχαν κάνει. Η εκτίμηση για τα κουτιά με περιεχόμενο υψηλής αξίας παρέμεινε ίδια, τη φορά αυτή όμως δεν έπαιξε ρόλο αν τα πολύτιμα αντικείμενα ήταν εμφανίστηκαν στην αρχή, στη μέση ή στον τέλος.
«Έκαναν πιο ορθολογικές επιλογές, προτιμώντας εξίσου τα κουτιά με αντικείμενα μεγάλης αξίας, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονταν», εξήγησε η Sinclair. Αυτό υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται και εδραιώνει τις αναμνήσεις μας από θετικές εμπειρίες διαφορετικά με την πάροδο του χρόνου και οδηγεί σε πιο σταθμισμένες αποφάσεις.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα της μελέτης βρίσκουν ευρύτερη εφαρμογή πέρα από τα εικονικά παζάρια, όπως στον εργασιακό τομέα και τις πρώτες εντυπώσεις που είναι συχνά κυρίαρχες. Ένας υποψήφιος, που ξεκινά δυναμικά, μπορεί να επισκιάσει εξίσου ικανούς υποψηφίους και να υπερισχύσει έναντί τους στη μνήμη του ατόμου που ανέλαβε τη συνέντευξη. Ωστόσο, αν δοθεί χρόνος να σκεφθεί πιο ήρεμα τις συνεντεύξεις είναι πιθανότερο να σχηματίσει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη από ό,τι αν είχε αποφασίσει αμέσως μετά την ολοκλήρωσή τους.
Νοημοσύνη: Έρευνα αποκαλύπτει πόσο έξυπνοι είναι οι αναποφάσιστοι
Κατάθλιψη χωρίς θλίψη και χαμηλή ενέργεια; Ανακαλύψτε την επίμονη καταθλιπτική διαταραχή
