Περίπου 500 αυτοκτονίες μετρά η χώρα μας κάθε χρόνο. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (10 Σεπτεμβρίου), το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της «ΚΛΙΜΑΚΑ», με πολυετή παρουσία στον χώρο της ψυχικής υγείας, καλεί τους θεσμικούς φορείς, τους επαγγελματίες και ολόκληρη την κοινωνία να ενωθούν για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για την πρόληψη των αυτοκτονιών.
«Η αυτοκτονία αποτελεί την μοναδική θανατηφόρο ψυχιατρική κατάσταση, με περίπου 500 θανάτους ετησίως στην Ελλάδα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, αφήνοντας πίσω πάνω από 5.000 πενθούντες κάθε χρόνο. Παρόλα αυτά, οι αυτοκτονίες, διαχρονικά, είναι πολύ περισσότερες λόγω της υποκαταγραφής, ενώ οι μη θανατηφόρες απόπειρες εκτιμάται ότι είναι έως και 20 φορές περισσότερες από τις καταγεγραμμένες αυτοκτονίες», σημειώνει η «ΚΛΙΜΑΚΑ».
Τι δείχνουν τα στοιχεία για τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα
- Η 24ωρη γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία 1018 δέχθηκε 20.750 κλήσεις το 2023.
- Το 2021 αυτοκτόνησαν 467 άνθρωποι (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ).
- Περισσότερο από το 25% των αυτοκτονιών δεν καταγράφονται.
- Οι μη θανατηφόρες απόπειρες είναι έως και 20 φορές περισσότερες από τις καταγεγραμμένες.
- Τα έτη 2022-2023 και 2024 τουλάχιστον 1.500 άτομα έχουν αυτοκτονήσει σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών της «ΚΛΙΜΑΚΑ».
- 100 άτομα έχουν αυτοκτονήσει σε Μονάδες Υγείας την τελευταία δεκαετία (2013-2023).
- 56 από αυτές τις αυτοκτονίες είναι καταγεγραμμένες μόνο την τελευταία πενταετία (2019-2023).
- 72 αυτοκτονίες έχουν γίνει σε φυλακές ή κρατητήρια από το 2014 έως σήμερα.
- 78 στελέχη των σωμάτων ασφαλείας και 52 των ενόπλων δυνάμεων ή στρατεύσιμοι έχουν αυτοκτονήσει από το 2014 έως σήμερα.
- Την ίδια περίοδο έγιναν 57 αυτοκτονίες έχουν γίνει σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και 163 σε σημεία γνωστά ως hotspots αυτοκτονίας.
Η αυτοκτονία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός
Το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της «ΚΛΙΜΑΚΑ» βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας να ενσωματώσει καινοτόμες μεθόδους πρόληψης, παρέχοντας εξατομικευμένες παρεμβάσεις που βασίζονται στις πιο σύγχρονες εξελίξεις των νευροεπιστημών και της επιγενετικής. Σύμφωνα με τους ειδικούς, σε ποσοστό 95% θα μπορούσαν να προληφθούν.
Οι παρεμβάσεις της «ΚΛΙΜΑΚΑ» δίνουν έμφαση στην αναγνώριση των αναγκών του κάθε ατόμου, την πρόληψη μέσα από προσυμπτωματικούς ελέγχους, και την έγκαιρη παρέμβαση σε κρίσιμες καταστάσεις.
Προσυμπτωματικός Έλεγχος: Ένα Πρωτοποριακό Βήμα
Ο Προσυμπτωματικός έλεγχος αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία για την πρόληψη της αυτοκτονίας και των ψυχικών διαταραχών. Η έγκαιρη διάγνωση και κατανόηση της γενετικής προδιάθεσης ενός ατόμου σε ψυχικές διαταραχές μπορεί να βοηθήσει στον προσδιορισμό των κατάλληλων παρεμβάσεων. Μέσω της ανάλυσης της γενετικής ιστορίας και της χρήσης νευροεπιστημονικών δεδομένων, μπορούμε να ανιχνεύσουμε πιθανές ψυχικές ευαλωτότητες και να αναπτύξουμε σχέδια θεραπείας που προλαμβάνουν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές σε πρώιμα στάδια της εξελικτικής μας πορείας.
Παρέμβαση σε Κρίσεις: Άμεση Υποστήριξη Όταν Είναι Πιο Απαραίτητη
Η παρέμβαση σε κρίσιμες στιγμές είναι καθοριστική για την πρόληψη της αυτοκτονίας. Το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας παρέχει άμεση υποστήριξη σε άτομα που βρίσκονται σε κρίση μέσω της 24ωρης Γραμμής Παρέμβασης 1018, ενώ οι παρεμβάσεις μας στηρίζονται σε επιστημονικά αποδεδειγμένες και υπεύθυνες προσεγγίσεις και συμπεριφορές βοήθειας, οι οποίες μπορούν να κάνουν τη διαφορά για ένα άτομο που βρίσκεται σε κίνδυνο, μέσω επιλογών που εξασφαλίζουν έναν ασφαλή χώρο για να λάβει τη βοήθεια που χρειάζεται.
Γενετική Συμβουλευτική σε Νέα Ζευγάρια: Η Πρόληψη Ξεκινά από το Σπίτι
Η γενετική συμβουλευτική είναι ένα νέο εργαλείο που βοηθά τα νέα ζευγάρια να κατανοήσουν τις ψυχικές προδιαθέσεις που μπορεί να κληρονομήσουν τα παιδιά τους. Αυτή η διαδικασία δίνει στα ζευγάρια τη δυνατότητα να αναπτύξουν στρατηγικές που μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών στους απογόνους τους, και συγχρόνως οι ίδιοι να ζήσουν σε ένα περιβάλλον ψυχικής υγείας. Οι παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν υγιεινές συνήθειες ζωής, εκπαίδευση στη διαχείριση του άγχους και της ψυχικής υγείας και παροχή ψυχολογικής υποστήριξης που ενισχύει την ανθεκτικότητα.
Γνωριμία με τον Εσωτερικό Εαυτό: Κατανόηση των Αναγκών και Ευαισθησιών
Η κατανόηση του εσωτερικού εαυτού είναι θεμελιώδης για την ψυχική ευημερία. Η ενσυνείδηση των αναγκών και των ευαισθησιών του ατόμου βοηθά στην πρόληψη ψυχικών κρίσεων και ενισχύει την ικανότητα του ατόμου να διαχειριστεί στρεσογόνες καταστάσεις. Μέσα από προγράμματα αυτογνωσίας και ψυχοεκπαιδευτικών παρεμβάσεων δίνεται η ευκαιρία σε άτομα να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους, να αναγνωρίσουν τους μηχανισμούς που επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους και να αναπτύξουν δεξιότητες που ενδυναμώνουν την ψυχική τους ανθεκτικότητα.
Πρώιμη Παρέμβαση: Κλειδί στην Αποτροπή Αυτοκαταστροφικών Συμπεριφορών
Η πρώιμη παρέμβαση σε αυτοκαταστροφικούς ασθενείς είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της επιδείνωσης των ψυχικών διαταραχών. Η καθυστερημένη παρέμβαση όχι μόνο επιδεινώνει την ατομική ψυχική υγεία, αλλά έχει επίσης ευρείες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Η έγκαιρη δράση μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις των ψυχικών διαταραχών στο σύστημα υγείας, μειώνοντας το κόστος φροντίδας και τη γενικότερη επιβάρυνση. Η «ΚΛΙΜΑΚΑ» εφαρμόζει προγράμματα πρώιμης ανίχνευσης και παρέμβασης που στοχεύουν στην αποτροπή κρίσεων προτού αυτές εξελιχθούν σε πιο σοβαρές καταστάσεις.
Διπολική διαταραχή: Εξαπλάσιος ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου για τα άτομα με μανιοκατάθλιψη
Απόπειρα αυτοκτονίας: Υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια;
Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 25% μέσα σε δύο χρόνια, σύμφωνα με την «ΚΛΙΜΑΚΑ»