Η λειτουργία της όρασης είναι μια μαθησιακή διαδικασία για τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μαθαίνουμε να βλέπουμε όπως μαθαίνουμε να μιλάμε.
Ο οφθαλμός, ένα πραγματικά θαυμαστό όργανο, αρχίζει να σχηματίζεται μόλις 22 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση και ολοκληρώνεται μέσα στους πρώτους 3 με 4 μήνες της ζωής του μωρού με τον σχηματισμό της εξαιρετικά πολύπλοκης δομής του αμφιβληστροειδούς χιτώνα.
Τις πρώτες εβδομάδες μετά τη γέννηση, το μωρό βλέπει καλύτερα στο σκοτάδι, ενώ διακρίνει μόνο το φως από το σκότος και αποχρώσεις του φαιού (γκρι). Χρώματα αρχίζει να διακρίνει μετά τους πρώτους 3 μήνες της ζωής του.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι η καθοριστική περίοδος για την ανάπτυξη της όρασης, αίσθησης που τροφοδοτεί τον ανθρώπινο εγκέφαλο με το 85% των πληροφοριών από το εξωτερικό περιβάλλον, εκτείνεται μέχρι περίπου το 9ο έτος της ζωής.
Η ευπλαστότητα όμως του οπτικού συστήματος βαίνει γεωμετρικά μειούμενη, από τη γέννηση μέχρι το 9ο έτος. Κατά συνέπεια, οφθαλμολογικά προβλήματα που επιδρούν στους πρώτους μήνες της ζωής (π.χ. συγγενής καταρράκτης, παραμένον πρωτογενές υαλώδες, ιριδικορικές συμφύσεις, συγγενές γλαύκωμα, κ.ά.), έχουν δραματική επίδραση στην ανάπτυξη της οπτικής λειτουργίας. Είναι καθοριστικής σημασίας ο έγκαιρος εντοπισμός και η άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, ώστε να εξασφαλιστεί η σωστή ανάπτυξη της όρασης.
Ο προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα θα πρέπει να ξεκινά νωρίς. Συγκεκριμένα, κάθε παιδί θα πρέπει σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις (WHO, ΑΑΟphth, RCOphth) να υποβάλλεται σε προληπτικό παιδοφθαλμολογικό έλεγχο:
- Στη γέννηση
- Στον 6ο – 12ο μήνα, στο 3ο και 5ο έτος της ζωής
- Ετησίως μετά το 6ο έτος
Στην πρώτη παιδοφθαλμολογική εξέταση του νεογνού ελέγχουμε την ύπαρξη συγγενών ανωμαλιών όλων των τμημάτων του οφθαλμού, των βλεφάρων, της ίριδας, του κρυσταλλοειδούς φακού και του αμφιβληστροειδή.
Η εστίαση, η παρακολούθηση των αντικειμένων, η αντίληψη του βάθους, και άλλες παράμετροι της όρασης συνεχίζουν να αναπτύσσονται κατά την πρώιμη και μεσαία παιδική ηλικία. Η σύγκλιση, η ικανότητα να κοιτάνε και να εστιάζουν και τα δύο μάτια το ίδιο αντικείμενο ταυτόχρονα, αναπτύσσεται περισσότερο περίπου στην ηλικία των 7 ετών, και αυτός είναι ο λόγος που το όποιο πρόβλημα που έχει ένα παιδί σχετικά με την ικανότητα εστίασης ή ευθυγράμμισης των ματιών του, θα πρέπει να λυθεί πριν από αυτή την ηλικία.
Φυσιολογικά τα περισσότερα παιδιά έχουν υπερμετρωπία αλλά μπορούν να δουν μακριά σε όλες τις αποστάσεις. Η μυωπία και ο αστιγματισμός μπορεί να κληρονομούνται.
Οι διαθλαστικές ανωμαλίες, είναι ένας πιθανός λόγος για θολή όραση, γι ’αυτό είναι σημαντικό το παιδί να εξεταστεί άμεσα, αν έχει συμπτώματα.
Η πρώτη παιδοφθαλμολογική εξέταση του νεογνού είναι ανώδυνη, χωρίς οποιαδήποτε επιβάρυνση για το μωρό σας και διαρκεί μόλις λίγα λεπτά.
Τέλος, ο τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος είναι ο καλύτερος τρόπος να διασφαλίσετε την υγεία των ματιών του παιδιού σας και να θέσετε τις βάσεις για την μελλοντική του, άριστη όραση.
