Η σύγχρονη γυναίκα αντιμετωπίζει συνεχώς προκλήσεις στη σημερινή κοινωνία τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Γύρω στην ηλικία των 50 ετών, και ενώ έχει ήδη κατακτήσει πολλούς από τους στόχους της, καλείται να αντιμετωπίσει τις αλλαγές που επιφέρει η παύση της λειτουργίας των ωοθηκών, η εμμηνόπαυση.
Αρχίζει να μην μπορεί να συγκεντρωθεί κατά τη διάρκεια της εργασίας της, να έχει εξάψεις και εφιδρώσεις στην διάρκεια της ημέρας και ακόμη χειρότερα, στη διάρκεια της νύχτας.
Εμφανίζονται συμπτώματα που δεν είχε πριν, όπως κνησμός και αρθραλγίες, ξηρότητα κόλπου και αίσθημα κατάθλιψης. Έτσι λοιπόν σε αυτό το κομβικό σημείο της ζωής της θεωρεί ότι έρχεται ένα πρόωρο τέλος στην καθημερινότητά της, όπως την είχε διαμορφώσει και είχε δώσει πολλούς αγώνες για να την κατακτήσει.
Δυστυχώς, η παραπληροφόρηση για τους τρόπους αντιμετώπισης της εμμηνόπαυσης και η λανθασμένη ενημέρωση για αποτελέσματα μελετών που αφορούν γυναίκες σε προχωρημένη εμμηνόπαυση, με μέση ηλικία τα 62 χρόνια (Manson JE, Chlebowski RT, Stefanick ML, et al. Menopausal hormone therapy and health outcomes during the intervention and extended poststopping phases of the Women’s Health Initiative randomized trials. JAMA. 2013;310(13):1353-68), έχουν οδηγήσει τη σύγχρονη γυναίκα να υπομένει τις δυσάρεστες επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης χωρίς αποτελεσματική βοήθεια (Natari RB, Hollingworth SA, Clavarino AM, Dingle KD, McCuire TM. Long term impact of the WHI studies on information-seeking and decision-making in menopause symptoms management: a longitudinal analysis of questions to a medicines call centre. BMC Women’s Health 2021;21:348).
Η Πρωτοβουλία για την υγεία των γυναικών (Women’s Health Initiative) ήταν μια σειρά κλινικών μελετών που ξεκίνησε το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ στις αρχές του 1990, για την αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων υγείας που προκαλούν νοσηρότητα και θνησιμότητα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, όπως είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος του μαστού.
Μελέτες μας έχουν δείξει ότι οι εξάψεις αποτελούν παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και επιβάλλεται η θεραπευτική αντιμετώπισή τους (Bechlioulis A, Kalantaridou SN, Naka KK, Chatzikyriakidou A, Calis KA, Makrigiannakis A, Papanikolaou O, Kaponis A, Katsouras C, Georgiou I, Chrousos GP, Michalis LK. Endothelial function, but not carotid intima-media thickness, is affected early in menopause and is associated with severity of hot flushes. J Clin Endocrinol Metab. 2010;95(3):1199-206). Η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, προλαμβάνει την οστεοπόρωση που οφείλεται στην έλλειψη των οιστρογόνων, αντιμετωπίζει το ουρογεννητικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης και, τελικά, βελτιώνει το προσδόκιμο επιβίωσης της εμμηνοπαυσιακής γυναίκας.
Οι συνέπειες της εμμηνόπαυσης είναι ακόμη πιο σοβαρές όταν σταματά η λειτουργία των ωοθηκών πριν από την ηλικία των 45 ετών (Bompoula MS, Valsamakis G, Neofytou S, Messaropoulos P, Salakos N, Mastorakos G, Kalantaridou SN. Demographic, clinical and hormonal characteristics of patients with premature ovarian insufficiency and those of early menopause: data from two tertiary premature ovarian insufficiency centers in Greece. Gynecol Endocrinol. 2020 Aug;36(8):693-697, Lambrinoudaki I, Paschou SA, Lumsden MA, Faubion S, Makrakis E, Kalantaridou S, Panay N. Premature ovarian insufficiency: A toolkit for the primary care physician. Maturitas. 2021 May;147:53-63).
Η κλιματική αλλαγή είναι ακόμη μία πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσει η σύγχρονη γυναίκα σε προσωπικό επίπεδο. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής περιλαμβάνουν την αύξηση της παχυσαρκίας και του σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και την επέλευση της εμμηνόπαυσης σε νεότερες ηλικίες, με αποτέλεσμα την πρόωρη εμμηνόπαυση και σοβαρά προβλήματα γονιμότητας σε πολύ νεαρές ηλικίες (Evangelinakis N, Geladari EV, Geladari CV, Kontogeorgi A, Papaioannou GK, Peppa M, Kalantaridou S. The influence of environmental factors of premature ovarian insufficiency and ovarian aging. Maturitas. 2024 179:107871, Nelson SM, Davis SR, Kalantaridou S, Lumsden MA, Panay N, Anderson RA. Anti-Müllerian hormone for the diagnosis and prediction of menopause: a systematic review. Hum Reprod Update 2023;29:327).
Η σύγχρονη γυναίκα, λοιπόν, αν και βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις, εφόσον είναι σωστά ενημερωμένη, μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις δυσάρεστες συνέπειες της εμμηνόπαυσης και να αντιμετωπίσει το στάδιο αυτό της ζωής της ως μια νέα αρχή. Βάζοντας την άσκηση στην ζωή της, αρχίζοντας με μισή ώρα περπάτημα την ημέρα, κάνοντας προληπτικές εξετάσεις και χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες εξελίξεις για την θεραπευτική αντιμετώπιση της εμμηνόπαυσης (όταν χρειάζεται), μπορεί να συνεχίσει να απολαμβάνει όσα έχει κερδίσει στον καθημερινό στίβο, προσφέροντας στον εαυτό της καλή ποιότητα ζωής μέχρι τα βαθιά της γεράματα.