Μια νέα επιλογή προσφέρεται στους πολίτες για την πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων, ενδιάμεση από τα δωρεάν πρωινά χειρουργεία στο ΕΣΥ με μεγάλη, όμως, αναμονή, και τα χειρουργεία στα ιδιωτικά νοσοκομεία, έναντι υψηλού αντιτίμου. Πρόκειται για τα απογευματινά χειρουργεία στα δημόσια νοσοκομεία, οι ανακοινώσεις για τη λειτουργία των οποίων αναμένονται σήμερα από το Υπουργείο Υγείας και η εφαρμογή τους θα είναι σταδιακή, αναλόγως τη δυναμική του κάθε νοσοκομείου.
Το σίγουρο είναι ότι μέσω των απογευματινών χειρουργείων θα είναι εφικτή η αποσυμφόρηση της λίστας που μετρά περί τις 100.000 τακτικές χειρουργικές επεμβάσεις σε αναμονή. Τα απογευματινά χειρουργεία έχουν την φιλοσοφία των απογευματινών ιατρείων που λειτουργούν εδώ και 20 χρόνια στο ΕΣΥ και θα είναι συμφέροντα για τους πολίτες καθώς το κόστος θα είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με το σχέδιο που έχει καταρτίσει το Υπουργείο Υγείας. Όπως προκύπτει από τις πληροφορίες, οι χειρουργικές επεμβάσεις κατηγοριοπούνται σε πέντε κατηγορίες, αναλόγως τη βαρύτητά τους. Για κάθε κατηγορία επέμβασης ορίζεται συγκεκριμένο ποσό που θα καλείται να καταβάλλει ο πολίτης. Το ποσό αυτό θα επιμερίζεται στη συνέχεια για τις αμοιβές των γιατρών και του λοιπού προσωπικού που συμμετέχει στα χειρουργεία.
Τις λεπτομέρειες και τα ακριβή ποσά ανά κατηγορία θα ανακοινώσουν σήμερα σε Συνέντευξη Τύπου ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης και ο Υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους. Τη «φόρμουλα» λειτουργίας των απογευματινών χειρουργείων αναζητούσε το Υπουργείο Υγείας εδώ και αρκετό διάστημα. Επεξεργάστηκε διάφορα σενάρια, όπως έναν τρόπο αποζημίωσης παρόμοιο με τα ιδιωτικά νοσοκομεία – δηλαδή ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) να καταβάλει ένα ποσοστό και ο πολίτης ένα μικρότερο. Εκείνο που προκρίθηκε είναι ένα προκαθορισμένο ποσό αναλόγως τη βαρύτητα της κάθε επέμβασης, με την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας να διαμηνύει σε κάθε τόνο ότι το κόστος για τον πολίτη θα είναι εμφανώς πιο χαμηλό σε σχέση με τα ιδιωτικά νοσοκομεία.
Μάλιστα, από όσα έχει δηλώσει ο Υπουργός Υγείας σε συνεντεύξεις του τις τελευταίες ημέρες, προκύπτει ότι θα είναι έως και το 1/3 του κόστους του ιδιωτικού τομέα. Εάν για παράδειγμα μια αρθροπλαστική γόνατος χρεώνεται (για τον πολίτη) σε ένα ιδιωτικό νοσοκομείο περίπου 2.000 ευρώ, σε δημόσιο νοσοκομείο το απόγευμα ενδεχομένως κοστίζει περί τα 600 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί, βέβαια, ότι ορισμένα ιδιωτικά νοσοκομεία, τα μικρότερα σε μέγεθος, έχουν σημαντικά χαμηλότερες τιμές συγκριτικά με τα μεγαλύτερα.
Από τα απογευματινά χειρουργεία αναμένεται να ωφεληθούν όλοι οι ασθενείς. Για κάποιον που έχει τη δυνατότητα να πληρώσει αλλά όχι σε ιδιωτικό νοσοκομείο, του προσφέρεται μια λύση να προχωρήσει ταχύτερα την επέμβαση και να δώσει λιγότερα χρήματα. Αντίστοιχα, ωφελείται και ο πολίτης εκείνος που δεν μπορεί να πληρώσει καθόλου για την επέμβαση καθώς θα «αδειάζει» η αναμονή μπροστά του για πρωινό χειρουργείο από όσους πηγαίνουν το απόγευμα.
Οι επεμβάσεις με τη μεγαλύτερη αναμονή και τα 50.000 δωρεάν χειρουργεία
Σήμερα υπάρχουν σε λίστα αναμονής περίπου 100.000 χειρουργικά περιστατικά. Εξ αυτών, τα 45.000 έχουν αναμονή έως τέσσερις μήνες και τα 55.000 πάνω από τέσσερις μήνες. Ο συνολικός αριθμός είναι μεγάλος και προκύπτει μετά την πρόσφατη εκκαθάριση που πραγματοποίησε το Υπουργείο Υγείας για να θέσει σε εφαρμογή την Ενιαία Ψηφιακή Λίστα Χειρουργείων. Η κατάσταση είναι χειρότερη στη Βόρεια Ελλάδα, λόγω ελλείψεων προσωπικού. Ένα χαρακτηριστικό και επίκαιρο παράδειγμα είναι το νοσοκομείο Κοζάνης. Σύμφωνα με καταγγελίες των ιατρών της περιοχής, από την 1η Φεβρουαρίου που το νοσοκομείο Κοζάνης διαθέτει μόνο δύο αναισθησιολόγους, δεν πραγματοποιείται κανένα προγραμματισμένο τακτικό χειρουργείο σε περιστατικά του χειρουργικού αλλά και άλλων τομέων (ΩΡΛ, οφθαλμολογικά, ορθοπεδικά και γυναικολογικά περιστατικά).
Οι επεμβάσεις που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αναμονή είναι οι λεγόμενες «συνηθισμένες»: Χολοκυστεκτομή, αρθροπλαστική γόνατος, αρθροπλαστική ισχίος, επέμβαση βουβωνοκήλης, επέμβαση καταρράκτη στα μάτια. Οι αναμονές εντάθηκαν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, καθώς τα νοσοκομεία σταμάτησαν την κανονική τους λειτουργία και μετατράπηκαν σε «μονοθεματικά». Αυτό το φαινόμενο είναι εντονότερο στη Θεσσαλονίκη, σε σχέση με την Αττική, αλλά και γενικότερα στη Βόρεια Ελλάδα. Στη Θεσσαλονίκη το 1/4 των περιστατικών περιμένουν έως και ενάμιση χρόνο, ενώ στην Αττική, το διάστημα αναμονής δεν ξεπερνά συνήθως τους 4-5 μήνες.
Ο χρόνος αναμονής για επέμβαση, πάντως, διαφέρει αναλόγως το περιστατικό, την περιοχή, την κλινική. Το Υπουργείο Υγείας επιχειρεί να χαρτογραφήσει τις ανάγκες ανά νοσοκομείο και να βάλει τα χειρουργεία σε μια σειρά, μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Λίστας Χειρουργείων που έθεσε σε εφαρμογή από την 1η Φεβρουαρίου. Σκοπός της ηγεσίας του Υπουργείου είναι να μπορέσει να πληροφορεί τους πολίτες για τις αναμονές. Πόσο χρόνο, δηλαδή, θα χρειαστεί να περιμένει αναλόγως το νοσοκομείο. Επίσης, οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να δουν τις αναμονές σε άλλα νοσοκομεία και να κρίνουν πού θα επιλέξουν να χειρουργηθούν.
Τα πρώτα 50.000 απογευματινά χειρουργεία, μάλιστα, θα πραγματοποιηθούν δωρεάν για πολίτες που περιμένουν πολύ καιρό, καθώς το Υπουργείο Υγείας εξασφάλισε 60 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Έτσι, θα δοθεί ένα κίνητρο για να προχωρήσει ο θεσμός των απογευματινών χειρουργείων και ταυτόχρονα θα αποσυμφορηθεί η λίστα αναμονής. Από το Υπουργείο εξετάζεται το ενδεχόμενο συνεργασίας με ιδιωτικές κλινικές για την αξιοποίηση του προγράμματος των δωρεάν χειρουργείων. Πρόκειται για μια δυνατότητα που ενδεχομένως δοθεί στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, όπου οι αναμονές είναι μεγαλύτερες, όπως προαναφέρθηκε.
Τα απογευματινά χειρουργεία στην πράξη
Η λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων δεν θα είναι υποχρεωτική για τα νοσοκομεία. Το κάθε νοσοκομείο θα αποφασίζει για την επιπλέον αυτή παροχή. Ήδη τα νοσηλευτικά ιδρύματα έχουν ενημερωθεί και έχει ζητηθεί να επεξεργαστούν τη δυναμική τους. Εάν, δηλαδή, έχουν το προσωπικό και τις υποδομές για τη λειτουργία απογευματινών χειρουργείων.
Το Υπουργείο Υγείας προχωρά έως τώρα με προσεκτικά βήματα για να εκκινήσει το εγχείρημα, χωρίς πιεστικά χρονοδιαγράμματα, έτσι ώστε για τα νοσοκομεία που θα ενταχθούν το σύστημα να είναι βιώσιμο.
Εκείνο για το οποίο η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας είναι κατηγορηματική είναι ότι δεν θα διαταραχθεί η πρωινή λειτουργία των νοσοκομείων. Δεν θα μετακυλίεται η πρωινή λίστα το απόγευμα. Αντίθετα, θα συνεχίσει ο ίδιος αριθμός χειρουργείων το πρωί και επιπλέον αυτού του αριθμού θα πραγματοποιούνται επεμβάσεις και το απόγευμα.
Γιατροί και εργαζόμενοι των δημόσιων νοσοκομείων βλέπουν με επιφυλακτικότητα τη λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων. Υποστηρίζουν ότι η διενέργεια χειρουργικών επεμβάσεων εκτός του πρωινού ωραρίου των νοσοκομείων είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, λόγω κλειστών χειρουργικών αιθουσών και έλλειψης προσωπικού. Παρότι αναγνωρίζεται η προσπάθεια που κάνει το Υπουργείο Υγείας να αποσυμφορηθούν οι πρωινές λίστες για τακτικές χειρουργικές επεμβάσεις και να δοθεί μια πιο συμφέρουσα, σε οικονομικό επίπεδο, λύση στους πολίτες σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, ο ιατρικός κόσμος διατηρεί στάση αναμονής. Σύμφωνα με πηγές των νοσοκομειακών γιατρών, οι ελλείψεις προσωπικού, κυρίως νοσηλευτών, καθώς και αναισθησιολόγων, είναι τόσες που δεν μπορεί να υποστηριχθεί η επιπλέον λειτουργία των χειρουργικών αιθουσών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μεγάλα νοσοκομεία, όπως για παράδειγμα το νοσοκομείο Νίκαιας, λειτουργεί το 60-70% των χειρουργικών αιθουσών. Σύμφωνα με στοιχεία του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), Μιχάλη Γιαννάκου, στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης λειτουργούν οι πέντε από τις 12 χειρουργικές αίθουσες και υπηρετούν εννέα αναισθησιολόγοι στις 29 οργανικές θέσεις. Συνεπικουρούν το νοσοκομείο και τέσσερις αναισθησιολόγοι με μετακινήσεις από άλλα νοσοκομεία.
Όπως σημειώνει ο κ. Γιαννάκος, εάν μπει κανείς στην επικαιροποιημένη λίστα χειρουργείων του Ιπποκρατείου θα διαπιστώσει ότι υπάρχουν ασθενείς που εγγράφηκαν πριν δύο χρόνια και τα χειρουργεία τους είναι προς προγραμματισμό. Τις προηγούμενες ημέρες στο προσκήνιο ήρθε το θέμα των χειρουργείων του Παίδων «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού», με τους γιατρούς του χειρουργικού τομέα να ανακοινώνουν διακοπή των τακτικών χειρουργείων. Προσωρινή λύση βρήκε το Υπουργείο Υγείας, μετακινώντας προσωπικό από το Παίδων Πεντέλης και το Νοσοκομείο Κορίνθου, ενώ δεσμεύτηκε για άμεση προκήρυξη θέσεων.
Έλλειψη αναισθησιολόγων
Η έλλειψη αναισθησιολόγων στο ΕΣΥ είναι μια δυσεπίλυτη εξίσωση. Οι γιατροί της συγκεκριμένης ειδικότητας έχουν εκφράσει την επιθυμία τους για επιπλέον εισόδημα, ωστόσο θεωρούν ότι η λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων με τους υπάρχοντες και λίγους αναισθησιολόγους μπορεί να οδηγήσει σε υπερεργασία. Άλλωστε, σε πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε η Ελληνική Αναισθησιολογική Εταιρεία οι αναισθησιολόγοι εμφανίστηκαν διχασμένοι σε σχέση με τα απογευματινά χειρουργεία. Ειδικότερα, εντελώς υπέρ τάχθηκε το 12, 91%, ένα ποσοστό 42,23% βρίσκει τα απογευματινά χειρουργεία ως μια θετική πρόταση υπό όρους, επιφυλακτικοί εμφανίστηκαν γιατροί σε ποσοστό 30,63% και εντελώς αντίθετοι ένα ποσοστό 14,22%. Συνολικά, το 55% των συμμετεχόντων έτειναν προς το θετικό και 45% προς το αρνητικό.
Επιπλέον, σύμφωνα με τους εργαζόμενους των νοσηλευτικών ιδρυμάτων, δημιουργούνται νοσηλευτικά ιδρύματα δύο ταχυτήτων, καθώς ορισμένα, μεγαλύτερα σε μέγεθος, έχουν τη δυνατότητα για απογευματινά χειρουργεία, ενώ άλλα όχι. Για τα μεγάλα νοσηλευτικά ιδρύματα του κέντρου της Αθήνας, πχ στον Ευαγγελισμό, η λειτουργία απογευματινών χειρουργείων μοιάζει απλή και δεδομένη, καθώς διαθέτουν υποδομές και προσωπικό. Ορισμένα, μάλιστα, έτσι και αλλιώς διενεργούν χειρουργικές επεμβάσεις μετά τις 14.30, εάν δεν έχουν έκτακτα περιστατικά. Η διαφορά είναι ότι σήμερα δεν πληρώνεται το προσωπικό για χειρουργεία τις απογευματινές ώρες.
