Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι Επικεφαλής των Οργανισμών Φαρμάκων (HMA) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) δημοσίευσαν την πρώτη έκδοση του ενωσιακού καταλόγου κρίσιμων φαρμάκων, στον απόηχο των ελλείψεων που «ταλαιπωρούν» όλη τη γηραιά ήπειρο.
Ο κατάλογος περιέχει περισσότερες από 200 δραστικές ουσίες φαρμάκων για ανθρώπινη χρήση που θεωρούνται κρίσιμες για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ), για τις οποίες η συνέχεια του εφοδιασμού αποτελεί προτεραιότητα και οι ελλείψεις πρέπει να αποφεύγονται. Το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό δίκτυο φαρμάκων θα δώσει προτεραιότητα στα κρίσιμα φάρμακα για δράσεις σε επίπεδο ΕΕ με σκοπό την ενίσχυση της αλυσίδας εφοδιασμού τους.
Πιο αναλυτικά, στη λίστα των κρίσιμων φαρμάκων περιλαμβάνονται δραστικές ουσίες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεραπευτικών τομέων, καθώς επίσης εμβόλια και φάρμακα για σπάνιες ασθένειες. Ενδεικτικά, στη λίστα βρίσκονται ινσουλίνες και σκευάσματα για μεταβολικές παθήσεις, αντιθρομβωτικά, αιμοστατικά, βιταμίνες (Κ, Β12), παράγοντες αίματος, φάρμακα για καρδιακές παθήσεις, ορμονικά σκευάσματα, για τον θυρεοειδή, μεγάλη γκάμα αντιβιώσεων και φαρμάκων για λοιμώξεις, αντικαρκινικά, κ.ά.
Ο κατάλογος αντανακλά το αποτέλεσμα της επανεξέτασης 600 δραστικών ουσιών που προέρχονται από έξι εθνικούς καταλόγους κρίσιμων φαρμάκων. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΜΑ, ο ενωσιακός κατάλογος θα επεκταθεί το 2024 και στη συνέχεια θα επικαιροποιείται κάθε χρόνο. Η ΕΕ προσδοκά να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την υποστήριξη των προσπαθειών της να διασφαλίσει την ασφάλεια του εφοδιασμού και να αποτρέψει τις ελλείψεις σε κρίσιμα φάρμακα.
Όπως σημειώνεται σε αναλυτικές ερωτήσεις – απαντήσεις σε σχέση με τη νέα πρωτοβουλία, η συμπερίληψη στον κατάλογο δεν σημαίνει ότι το φάρμακο είναι πιθανό να παρουσιάσει έλλειψη στο εγγύς μέλλον. Σημαίνει ότι η πρόληψη των ελλείψεων είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μια έλλειψη θα μπορούσε να προκαλέσει πρόβλημα στους ασθενείς και να θέσει σημαντικές προκλήσεις στα συστήματα υγείας.
Πότε ένα φάρμακο θεωρείται κρίσιμο; Όταν συνδυάζει δύο βασικά κριτήρια: Να χρησιμοποιείται σε σοβαρές ασθένειες και να μην μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί από άλλα φάρμακα, για παράδειγμα σε περίπτωση έλλειψης. Περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κατάλογο των κρίσιμων φαρμάκων εάν πληροί ορισμένα κριτήρια, μεταξύ των οποίων το να είναι κρίσιμο σε περισσότερες από το ένα τρίτο των χωρών της ΕΕ/ΕΟΧ.
Η ανασκόπηση πραγματοποιήθηκε με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και η κρισιμότητα αποδόθηκε με βάση μια συμφωνημένη μεθοδολογία που αναπτύχθηκε σε διαβούλευση με τις βασικές ομάδες ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων ασθενών και επαγγελματιών του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και των βιομηχανικών ενώσεων.
Τα φάρμακα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο μπορούν να συνεχίσουν να συνταγογραφούνται και να χρησιμοποιούνται κανονικά από τους ασθενείς και τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας. Οι πρόσθετες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για τους κατόχους αδειών κυκλοφορίας και τις εθνικές αρμόδιες αρχές θα θεσπιστούν και θα τεθούν σε ισχύ μόλις εφαρμοστεί η προτεινόμενη φαρμακευτική νομοθεσία.
Η δημοσίευση του ενωσιακού καταλόγου δεν θα επηρεάσει τους υφιστάμενους ή τους μελλοντικούς εθνικούς καταλόγους κρίσιμων φαρμάκων. Ωστόσο, θα στηρίξει τις προσπάθειες του δικτύου για την κατάρτιση εθνικών καταλόγων όπου δεν υπάρχουν ακόμη. Επιπλέον, θα υποστηρίξει και θα επιταχύνει την ανάλυση της αλυσίδας εφοδιασμού κρίσιμων φαρμάκων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον προσδιορισμό πιθανών τρωτών σημείων, όπως ανακοινώθηκε στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 24ης Οκτωβρίου.
