*Γράφει ο Δρ. Σπυρίδων Παπαϊωάννου, MD,PhD,FESC, FESCAI, διευθυντής της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, πρόεδρος του ΕΛ.Ε.Α.Κ. και Adjunct Associate Professor of Cardiology, EUC
Η κολύμβηση θεωρείται ως μία από τις καλύτερες μορφές άσκησης λόγω της χαμηλής καταπόνησης στις αρθρώσεις και στους μύες και ειδικά το καλοκαίρι αποτελεί την επιλογή των περισσότερων ανθρώπων σε συνδυασμό με την αναψυχή που προσφέρει. Ενώ η κολύμβηση προσφέρει πολλά οφέλη για άτομα όλων των ηλικιών και των επιπέδων φυσικής κατάστασης, μπορεί να αποδειχθεί πολύ ευεργετική σε άτομα με καρδιολογικά νοσήματα. Η ενασχόληση με την κολύμβηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την καρδιαγγειακή υγεία, να ενισχύσει την αντοχή και να προωθήσει τη συνολική ευεξία του οργανισμού.
Σε αντίθεση με δραστηριότητες όπως το τρέξιμο ή την αερόβια γυμναστική, η κολύμβηση μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμών από τις αρθρώσεις και την προστριβή με τις επίπεδες επιφάνειες. Η άσκηση στο νερό, υποστηρίζει το σωματικό βάρος, μειώνοντας την πίεση στους μύες, περιορίζοντας έτσι την πιθανότητα τραυματισμού. Πρόκειται για αερόβιας μορφής άσκηση, η ένταση της οποίας μπορεί να είναι από χαμηλή, μέτρια έως και υψηλή ανάλογα με την σωματική κατάσταση και την αντοχή του εκάστοτε ανθρώπου.
Όσον αφορά στις θετικές επιδράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα, διάφορες μελέτες έχουν αναδείξει τα οφέλη της κολύμβησης στην ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης σε υπερτασικούς ασθενείς, η βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ, η απώλεια σωματικού βάρους και η βελτίωση των επιπέδων ινσουλίνης σε διαβητικούς ασθενείς. Συγκεκριμένα , μελέτη έδειξε ότι μετά από ένα έτος παρακολούθησης ασθενείς που έπασχαν από αρτηριακή υπέρταση και ασχολούνταν με την κολύμβηση κατάφεραν να μειώσουν την συστολική αρτηριακή πίεση τους σε ικανοποιητικό βαθμό.
Σε άλλη μελέτη, αποδείχθηκε ότι βελτιώθηκε το λιπιδαιμικό προφίλ των καρδιαγγειακών ασθενών και κυρίως τα επίπεδα της «κακής» -LDL χοληστερόλης.
Επίσης, η μείωση του σωματικού βάρους και του δείκτη μάζας σώματος επιτυγχάνεται με την κολύμβηση σε καλύτερα ποσοστά συγκριτικά με τις παραδοσιακές μορφές άσκησης, ειδικά στους ηλικιωμένους. Ενώ όπως προαναφέρθηκε η κολύμβηση αποτελεί μια πολύ ευεργετική για τον οργανισμό φυσική δραστηριότητα, θα πρέπει να δίνεται προσοχή ειδικά σε ορισμένους υποπληθυσμούς ασθενών.
Διάφορα περιστατικά αιφνιδίων καρδιακών θανάτων έχουν καταγραφεί κατά τη διάρκεια της κολύμβησης , ενώ θεωρείται ότι η κολύμβηση ειδικά κάτω από έντονες συνθήκες μπορεί να πυροδοτήσει κακοήθεις αρρυθμίες, ειδικά σε ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από αρρυθμιολογικά σύνδρομα. Επίσης , άλλη μελέτη σε πειραματόζωα που έπασχαν από στεφανιαία νόσο και έμφραγμα, έδειξε ότι η υπέρμετρη άσκηση στο νερό, μπορεί να προκαλέσει δυσμενή πρόγνωση και να επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα, ή ακόμη και να αυξήσει την πιθανότητα πρόκλησης ενός νέου επεισοδίου.
Είναι απαραίτητο λοιπόν, όλοι οι ασθενείς που πάσχουν από καρδιαγγειακά νοσήματα, να συμβουλεύονται τον θεράποντα ιατρό τους πριν την έναρξη των καλοκαιρινών τους μπάνιων και να αξιολογούν σωστά την σωματική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Συνιστάται επίσης να γίνεται σταδιακή αύξηση της έντασης της κολύμβησης με σκοπό να προσαρμοστεί ο οργανισμός στις αυξημένες μεταβολικές ανάγκες που δημιουργούνται κατά την κολύμβηση. Τέλος, σκόπιμη κρίνεται η παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και των καρδιακών παλμών πριν και μετά την κολύμβηση ειδικά εφόσον αυτή διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεδομένο θεωρείται πλέον, ότι η λήψη τροφής έχει προηγηθεί τουλάχιστον 3 ώρες πριν την έναρξη οποιασδήποτε δραστηριότητας στο νερό.
Η κολύμβηση αποτελεί μία από τις καλύτερες επιλογές άσκησης, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα οφέλη της στο καρδιαγγειακό σύστημα και στην βελτίωση των παραγόντων κινδύνου είναι πολλά, ωστόσο όπως προαναφέρθηκε υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες τα οφέλη αυτά μπορούν να αποδειχτούν κίνδυνοι. Για το λόγο αυτό, συνιστάται η εκτίμηση της φυσικής κατάστασης από τον θεράποντα ιατρό πριν τα καλοκαιρινά μπάνια ειδικά για ασθενείς με χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα με σκοπό την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών που μπορεί να επέλθουν. Όλα αυτά αναμένεται να συζητηθούν και να σχολιαστούν στο διεθνές συνέδριο 4th Sports Cardiology 2023 που θα λάβει χώρα τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στην Αρχαία Ολυμπία.
O Δρ. Σπυρίδων Παπαϊωάννου
