Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Economics & Human Biology έδειξε ότι το 11%-24% των ερωτηθέντων έδωσαν διαφορετικές απαντήσεις σε ερωτήσεις σχετικά με την κατάσταση υγείας του σε επαναλαμβανόμενες πανομοιότυπες ερωτήσεις.
Η μελέτη χρησιμοποίησε διαχρονικά δεδομένα αντιπροσωπευτικά του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασίλειο – το δείγμα περιλάμβανε 90.600 άτομα ηλικίας 16 ετών και άνω από την Αγγλία, την Ουαλία και τη Σκωτία. Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Επίκουρο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Απόστολο Δαβίλλα, περιλαμβάνει ερευνητές από σημαντικά πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου. Η ερευνητική ομάδα σχεδίασε ένα πείραμα σύμφωνα με το οποίο το σύνολο των 90.600 ερωτηθέντων κλήθηκαν να απαντήσουν για την κατάσταση υγείας τους σε ίδιες ερωτήσεις που τους έγιναν επανειλημμένα σε χρονικό διάστημα λιγότερο της μας ώρας.
Το πόσο συνεπή ή όχι είναι τα άτομα στην αξιολόγηση και αναφορά της κατάστασης υγείας τους εξαρτάται από τα δημογραφικά και κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά τους. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι άνδρες, τα άτομα με χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και εισόδημα είναι περισσότερο πιθανό να είναι λιγότερο συνεπείς στις απαντήσεις τους σχετικά με την κατάσταση υγείας τους. Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, τα άτομα με υψηλότερη διανοητική ικανότητά έχουν την τάση να δίνουν σαφής και συνεπείς απαντήσεις σε επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις σχετικά με την κατάσταση υγείας τους. Τέλος, τα άτομα με υψηλότερο επίπεδο αυτοπειθαρχίας καθώς και αυτά που είναι περισσότερο συντηρητικά και λιγότερο ανοιχτά σε νέες εμπειρίες τείνουν να αναφέρουν την κατάσταση υγείας τους με μεγαλύτερη συνέπεια και χωρίς αντικρουόμενες αναφορές.
Ο κύριος Απόστολος Δαβίλλας, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Η συγκεκριμένη έρευνα δείχνει επίσης ότι η κλινική κατάσταση υγείας των ατόμων, όπως καταγράφεται με τη χρήση βιοδεικτών, δεν συνδέεται συστηματικά με περισσότερο συνεπείς απαντήσεις των ατόμων σχετικά με την κατάσταση υγείας τους. Επομένως, η τάση των ατόμων να μην είναι συνεπείς και ειλικρινείς όταν απαντούν σε ερωτήσεις για την υγείας του δεν σχετίζεται με την κλινική εικόνα της φυσικής τους κατάστασης υγείας αλλά με κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά όπως το εισόδημα και η εκπαίδευση των ατόμων. Για παράδειγμα, τα άτομα με υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης είναι περισσότερο πιθανό να έχουν μια περισσότερο αποκρυσταλλωμένη εικόνα για την υγεία τους ως αποτέλεσμα των συχνότερων επισκέψεων σε επαγγελματίες υγείας και προληπτικές εξετάσεις.
Όπως εξηγεί στο ygeiamou.gr o κ. Δαβίλλας «η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί κομμάτι μιας εκτεταμένης έρευνας που πραγματοποιούμε σχετικά με τη μέτρησης της υγείας σε βάσεις δεδομένων που εμπεριέχουν κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά των ατόμων και χρησιμοποιούνται για τους αναλυτικούς σκοπούς στο σύνολο των κοινωνικών επιστημών. Το γεγονός ότι οι απαντήσεις για την κατάσταση υγείας τους σε άτομα με συγκεκριμένα δημογραφικά και κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά είναι λιγότερο αξιόπιστες αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη σε κάθε ανάλυση που αφορά στην κατάσταση υγείας του πληθυσμού και βασίζεται σε αυτό-αναφερόμενα και όχι κλινικά στοιχεία. Ο βαθμός στον οποίο τέτοια εσφαλμένα μέτρα της κατάστασης υγείας του πληθυσμού μπορούν να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα στο σύνολο των αναλύσεων που αφορούν στις κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις τις υγείας αποτελεί ένα αντικείμενο που χρήζει περαιτέρω μελέτης».
